“Cài cắm”... trung tâm “ma”!
Bên cạnh việc ban hành Quyết định (Quyết định 242 ngày 13-6-2012) quy định chức năng nhiệm vụ của Trung tâm KKN phân bón Quốc gia (TTPBQG), nguyên Cục trưởng Cục Trồng trọt “tiện tay” cho thành lập 7 đơn vị KKN trực thuộc TTPBQG ở ngay Quyết định 242 mà không hề có quyết định thành lập riêng. Sau khi lồng ghép ẩn ý các trung tâm ở trong quyết định quy định chức năng nhiệm vụ của TTPBQG, ngày 17-7-2012, chính ông Ngọc tiếp tục ký Quyết định 308 quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Trung tâm KKN phân bón Vùng Nam Bộ (TTVNB).
Điều đáng nói Quyết định 308 không hề thấy Cục trưởng Cục Trồng trọt lấy căn cứ quyết định thành lập TTVNB để ban hành quyết định qui định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của trung tâm này?
Trả lời PV về việc TTVNB được thành lập ở quyết định nào? Ông Ma Quang Trung-Cục trưởng Cục Trồng trọt chỉ trả lời chung chung. Ông này giải thích: Ngày 4-12-2008, Bộ trưởng Bộ NNPTNT có Quyết định 3854 thành lập TTPBQG trực thuộc Cục Trồng trọt. Tại Điều 3 của Quyết định 3854, Bộ trưởng giao cho Cục trưởng Cục Trồng trọt quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của TTPBQG. Tiếp đó, ngày 9-2-2012, Bộ NNPTNT có Quyết định 1050 sửa đổi, bổ sung Quyết định 3854 và tại quyết định này, Bộ giao cho Cục xây dựng đề án thành lập các đơn vị sự nghiệp khác để trình Bộ phê duyệt, nhưng Bộ chưa phê duyệt. Hiện vẫn đang làm đề án…
“Theo quyết định cũ (Quyết định 242, Quyết định 308-PV) thì nó hợp lệ, không có gì sai. Vừa qua tôi còn lấy ý kiến anh em trong cơ quan về vấn đề này. Tôi còn điện cho ông Cục trưởng cũ xem thế nào, nhưng ông ấy nói với tôi: Tôi làm việc cả đời có mỗi cái việc con con ý mà làm sai thì làm sao làm được cục trưởng!” - ông Trung thông tin tiếp.
Như vậy, theo giải thích của ông Ma Quang Trung, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có đề án phê duyệt thành lập các đơn vị KKN cấp dưới trực thuộc TTPBQG như trong Quyết định 242 đã ban hành. Do đó, việc TTVNB đã đi vào hoạt động từ năm 2012, nhiều người cho là bất hợp pháp bởi xét về quy trình thành lập trung tâm này theo kiểu “tiền trảm, hậu tấu”!

Núp bóng đơn vị sự nghiệp để... hoạt động chui?
Tìm hiểu của PV, thẩm quyền thành lập các đơn vị sự nghiệp thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ NNPTNT.
Cụ thể, tại Quyết định 663, ngày 4-4-2014 quy đinh về chức năng nhiệm vụ của Cục Trồng trọt, Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng chỉ xác định thành lập có 2 Trung tâm là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Cục Trồng trọt (Trung tâm KKN phân bón Quốc gia và Trung tâm KKN giống, sản phẩm cây trồng Quốc gia).
Đáng chú ý, ngoài 2 trung tâm trên, trong quyết định, Bộ trưởng Cao Đức Phát còn nhấn mạnh và yêu cầu: “Các đơn vị sự nghiệp khác được thành lập trên cơ sở Đề án do Cục xây dựng trình Bộ phê duyệt theo qui định”. Thế nhưng, đề án do Cục Trồng trọt xây dựng như lời ông Ma Quang Trung nói, đến thời điểm này vẫn chưa được Bộ phê duyệt, nhưng từ năm 2012, TTVNB đã đi vào hoạt động dưới dạng đơn vị sự nghiệp nhà nước.
Từ hoạt động này đã có ý kiến cho đây là một loại hình đơn vị sự nghiệp hoạt động chui, bất hợp pháp núp bóng Quyết định 308 để đánh lừa cơ quan chức năng khi cấp dấu, mở tài khoản và các giao dịch khác... Cụ thể tại Điều 1 Quyết định 308 nêu: TTVNB là đơn vị sự nghiệp trực thuộc TTPBQG. Trung tâm có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng. Trung tâm cũng được “hỗ trợ kinh phí hoạt động từ ngân sách Nhà nước; được thu từ hoạt động dịch vụ và các nguồn thu khác… và thực hiện chế độ tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu”.
Theo tìm hiểu của PV, từ khi được tách ra hoạt động độc lập khỏi TTPBQG (hơn 3 năm), TTVNB đã thu về khoản tiền từ hoạt động KKN và cấp giấy chứng nhận hợp qui… lên tới nhiều chục tỷ đồng. Quá trình hoạt động trong việc cấp giấy chứng nhận hợp quy phân bón, trung tâm này còn có hàng loạt dấu hiệu sai phạm. Cơ quan chức năng đã phát hiện TTVNB cấp sai cho hàng chục sản phẩm phân bón thuộc nhóm không được chỉ định, thậm chí có sản phẩm không còn danh mục được phép sản xuất nhưng vẫn được trung tâm này bạo tay cấp giấy chứng nhận hợp quy!

Bộ NNPTNT cần sớm có kết luận thanh tra!
Như đề cập trên thì Bộ trưởng Bộ NNPTNT chỉ thành lập TTPBQG là đơn vị sự nghiệp có thu và giao cho Cục Trồng trọt quy định chức năng, nhiệm vụ, điều lệ và tổ chức bộ máy giúp việc của TTPBQG. Nhưng lợi dụng nội dung này, khi ban hành Quyết định 242 quy định chức năng nhiệm vụ của TTPBQG, Cục Trồng trọt đã chứa đựng nội dung thành lập TTVNB là đơn vị sự nghiệp. Tiếp đó, tại Quyết định 308 về quy định chức năng nhiệm vụ của TTVNB tiếp tục được Cục Trồng trọt bổ sung nội dung cho TTVNB là “Đơn vị sự nghiệp có thu”. Từ đó dư luận cho rằng, 2 quyết định do ông Nguyễn Trí Ngọc ký trước đây (Quyết định 242 và 308) thể hiện ý đồ cố ý làm trái quyết định của Bộ trưởng Bộ NNPTNT (Quyết định 3854, 1050 và Quyết định 663, Quyết định 16). Do đó vấn đề đặt ra là, việc cố ý cho thành lập TTVNB từ năm 2012 để nhằm mục đích gì? Liệu đây có phải là đơn vị “sân sau” của lãnh đạo nào đó thể hiện dưới dạng “nhóm lợi ích” nên đã đi vào hoạt động suốt từ năm 2012 mà không bị phát hiện, xử lý?
Được biết, tháng 10-2015, Thanh tra Bộ NNPTNT mới tiến hành thanh tra những sai phạm của TTVNB. Đến thời điểm hiện tại, dù đã gần 6 tháng trôi qua nhưng Đoàn thanh tra của Bộ NNPTNT vẫn chưa ra được kết luận. Do đó, dư luận cho rằng Bộ NNPTNT cần sớm làm rõ những sai phạm của TTVNB, công bố kết luận thanh tra cho công chúng được biết. Đáng lưu ý, trong quá trình thanh tra phải làm sáng tỏ được nguồn tiền do TTVNB thu được trong những năm qua đã được sử dụng vào việc gì? Và làm rõ hàng chục tỷ đồng doanh thu mỗi năm của TTVNB có được coi là hợp pháp hay đây là nguồn tiền bất hợp pháp? Trong quá trình thanh tra nếu phát hiện có dấu hiệu tham nhũng thì chuyển cho Cơ quan điều tra của Bộ Công an điều tra làm rõ, xử lý nghiêm minh trước pháp luật!
Báo CCB Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này.
Doanh Chính-Lê Thanh