60 năm sau kể từ trận đánh trên biển năm 1964, CCB Đại tá Hoàng Kim Nông - nguyên là chiến sĩ hàng hải tiếp đạn, không thể nào quên được những phút giây kiên cường nhất. Ông bảo “đó là những ngày hoa lửa đẹp đẽ nhất của cuộc đời tôi. Bây giờ không được vùng vẫy trển biển nước, nhưng trận đánh tàu địch ngày 2 và 5 tháng 8 không thể nào quên được”.
Không bao giờ quên
Để tường tận về trận đánh trên vùng biển Cửa Hội, Hòn Ngư (Nghệ An) 60 năm trước, chúng tôi đến nhà Đại tá Anh hùng LLVTND Hoàng Kim Nông và thật xúc động bởi tinh thần và chí khí chiến đấu của người cựu binh đã về với cuộc sống đời thường hơn 20 năm. “Mình vẫn là người lính biển, chỉ khác là lính biển của đời thường thôi. Nói thật 60 năm rồi, nhưng trận đánh ngày ấy vẫn hằn nguyên trong ký ức mình, không bao giờ quên và mãi mãi như thế” - Đại tá Nông đón chúng tôi trong niềm trân trọng, hồ hởi. Rồi ông bắt đầu câu chuyện với khí thế hừng hực: “Ngày ấy nói đánh Mỹ là sướng lắm. Mặc dù gian khổ, nhưng tinh thần chiến đấu luôn sôi sục…”.
- Câu chuyện về thời khắc chiến đấu đó thế nào thưa ông? - Tôi hỏi.
- Lúc đó tôi giữ chức vụ chiến sĩ hàng hải trên tàu 187, anh Lê Xuân Tiếu làm Thuyền trưởng. Trưa ngày 5-8, tàu chúng tôi đang neo tại Hòn Ngư (Cửa Hội - Nghệ An). Vừa ăn cơm xong, bắt đầu nghỉ trưa thì thấy chuông báo động liên hồi, thì ra máy bay Mỹ thả bom T.P Vinh, các căn cứ Hải quân và bị ta đánh trả quyết liệt. Sau khi phát hiện tàu Hải quân ta, địch điên cuồng trút bom liên tiếp. Là chiến sĩ hàng hải nhưng tôi đảm nhiệm luôn tiếp đạn cho vị trí pháo số 3. Trước những đợt dội bom của Mỹ, Thuyền trưởng Lê Xuân Tiếu vừa động viên anh em giữ vững tinh thần chiến đấu, vừa trực tiếp cầm lái điều khiển tàu theo hình zích zắc dọc ngang tránh bom địch. Lúc đó bom Mỹ dội xuống nhiều lắm, nhưng chẳng ai sợ. Bỗng một quả tên lửa của địch trúng đài chỉ huy tàu. Cánh tay trái của Thuyền trưởng Tiếu bị mảnh đạn chém gần đứt rời, chỉ còn dính chút da. Để tiếp tục chiến đấu, anh Tiếu đã lệnh cho đồng chí Liêm là chiến sĩ báo vụ lấy dao chặt cho đứt hẳn, nhưng Liêm không dám làm. Anh Tiếu đành xé áo buộc chặt vết thương rồi giắt vào cạp quần cho khỏi vướng và tiếp tục chiến đấu”.
Giọt nước mắt hai trận tuyến
Phút giây xúc động chen lẫn niềm kiêu hãnh khiến CCB Hoàng Kim Nông nghẹn lại. Ông nhấp thêm ngụm trà nóng rồi bảo: “Mỗi lần nhắc về đồng đội cũ lại thấy thương nhớ quá. Nửa thế kỷ rồi, những ký ức ngày ấy vẫn vẹn nguyên chưa hề phai nhạt”.
Nước mắt ông rưng rưng, giọng nghẹn lại, tiếp tục câu chuyện: “Trận chiến mỗi lúc một ác liệt. Chính trị viên tàu 187 lúc đó là đồng chí Đoàn Bá Ký chạy đi chạy lại như con thoi động viên anh em. Anh vỗ vai tôi “Cậu lính trẻ mới tuổi 19: Bình tĩnh nhé”. Anh vừa dứt lời, tôi nghe tiếng đổ ịch đằng sau. Ai ngờ anh trúng đạn khi vừa dứt lời nói. Lúc đó mắt anh vẫn mở, nước mắt trào ra, môi mấp máy như muốn nói điều gì. Tôi ghé sát tai anh mà không sao nghe được. Trong linh cảm tôi hiểu anh nhắc chúng tôi hãy cố gắng giữ tàu. Bất thần, một tiếng nổ chớp lòe làm cả đội hình pháo bị hất văng. Chiến sĩ Bằng, Thuận hy sinh, anh Hy, anh Bê bị thương nặng. Khi tôi tỉnh dậy đã thấy mình nằm gọn trong gầm bệ pháo, toàn thân đầy máu, quần áo rách tươm. Lúc đó toàn tàu chỉ còn 5 người lành lặn trong số 30 người. Lúc này, chiến sĩ Nguyễn Thanh Hải bị trúng đạn nằm gần bệ pháo. Tôi và mọi người bò đến đỡ anh dậy thì chỉ còn nghe được tiếng anh thều thào: “Dựng tôi dậy cho tôi nhìn Tổ quốc lần cuối”. Năm ấy, Hải tròn tuổi đôi mươi. Anh ấy người ở xã Nga Hải (Nga Sơn, Thanh Hóa), cùng quê với tôi, thương lắm”.
Khóc. Giọt nước mắt của người CCB đã trải qua nhiều trận đánh hôm nay nhớ thương đồng đội chen lẫn niềm tự hào. Đó là giọt nước mắt của hai trận tuyến thời chiến và hòa bình. Giọt nước mắt xen lẫn nỗi đau và niềm kiêu hãnh. “Sau trận chiến đấu ấy, tôi không nghĩ là mình còn sống. Nhiều chiến sĩ ra đi tuổi còn rất trẻ. Họ đã hy sinh để tôi được sống, để sông biển Việt Nam tươi đẹp như ngày nay” - Đại tá Hoàng Kim Nông chia sẻ.
Quyết tâm giữ biển
Trong những ngày tháng tám lịch sử này, các lực lượng bộ đội Hải quân đang giấy lên phong trào thi đua và niềm tự hào thắng lợi của chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5-8-1964. Trong niềm tự hào ấy, có những nhân chứng lịch sử đã trải qua suốt dặm dài cuộc chiến tranh và cả những mái đầu xanh chưa một lần cầm súng, nhưng tất cả có một điểm chung là tự hào kiêu hãnh về chiến công vang dội trận thắng đầu và quyết tâm một lòng bảo vệ biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.
“Trận thắng đầu cách đây 60 năm về trước, chính là ngọn lửa chiến đấu anh dũng, là bài học về cách đánh thao lược sáng tạo để thế hệ hôm nay noi gương và tiếp bước…Chiến công của trận thắng đầu không chỉ khẳng định đường lối chiến lược, nghệ thuật tác chiến trên sông biển, mà còn khẳng định sức mạnh tinh thần giám đánh và quyết thắng của bộ đội hải quân tuy còn non trẻ, là bàn đạp để chiến thắng những trận đánh sau đó” - Trung tá Nguyễn Viết Chức - nguyên Thuyền trưởng tàu HQ-07, Lữ đoàn 171 hải quân, nói.
Đại úy Trần Huy Thân - Chính trị viên Nhà giàn DK1/9 chia sẻ: “Tôi là lớp sĩ quan trẻ biết chiến thắng trận đầu qua lịch sử. Là những người trực tiếp làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền vùng biển trên thềm lục địa, kế thừa và phát huy truyền thống đánh giặc của cha ông đi trước vừa là trách nhiệm, vừa thể hiện tình yêu biển đảo của Tổ quốc…”.
Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng âm vang của chiến thắng trận đầu vẫn còn in đậm trong lòng mỗi cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Việt Nam. Lịch sử cũng không bao giờ quên những chiến sĩ Hải quân Việt Nam trên những con tàu 333, 336, 339 năm xưa.
Mai Thắng