Dân khốn khổ
vì mất đất cày!
Năm 1992, một số hộ dân ở xã Vạn Yên lên Nông trường chè Tân Phú (xã Mỹ Thuận, huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) theo diện “di dân”. Mặc dù gia đình nào cũng “nửa đi-nửa ở”, nhưng HTX nông nghiệp Yên Nội, xã Vạn Yên khi đó đã đem đất của họ ra bán cho những hộ ở lại với giá 650.000 đồng/1 sào (thời hạn 20 năm)… Hơn 20 năm qua, phần nhiều trong số họ rơi vào tình cảnh không tấc đất cắm dùi
Theo tìm hiểu của PV, năm 1992, ở xã Vạn Yên có 35 hộ thuộc “diện di dân” lên Nông trường Tân Phú; nhưng sau có 3 hộ rút lui. Lúc đó mỗi hộ được chính quyền huyện hỗ trợ 6 tháng lương thực và xã trợ cấp chừng 160.000 đồng “tranh tre nứa lá” để xây dựng nhà trên “quê hương mới”. Tuy nhiên các hộ dân không đi cả nhà; đa phần trong số họ vần “chia quân số làm đôi”, nửa đi nửa ở lại quê nhà… Năm 1993, khi Nhà nước có chủ trương giao đất cho dân theo Nghị định 64, các HTX nông nghiệp (xã Vạn Yên có 3 HTX) lúc đó lại không chia ruộng cho họ. Ban chủ nhiệm các HTX đã “hóa vàng” toàn bộ diện tích đất nông nghiệp của 32 hộ gia đình nói trên cho các cá nhân với giá 650.000 đồng/ sào, thời hạn 20 năm. Nơi ở mới cũng khó khăn, quay về quê cũ thì “không một thước đất cắm dùi”; cái nghèo, cái đói bắt đầu đeo bám họ…
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Duy (một trong số các hộ thuộc diện di dân) nói: Khi trở về quê cũ, chúng tôi ra xã đề nghị trả lại ruộng đất; cán bộ xã nói rằng chúng tôi đã “di dân theo diện kinh tế mới”; thực tế chúng tôi không hề đi kinh tế mới, Nông trường chè Tân Phú khi ấy chỉ ký hợp đồng lao động với chúng tôi với mức lương 176.000 đồng /tháng. Sự thật là vậy, chúng tôi đã nhiều lần đề nghị xã trả lại đất để chúng tôi sinh sống, nhưng sự việc vẫn không được giải quyết gần 20 năm nay rồi…
Mất ruộng vì đâu?
Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó chủ tịch UBND xã Vạn Yên khẳng định: Thời điểm năm 1992 (thời điểm này huyện Mê Linh vẫn thuộc tỉnh Vĩnh Phú cũ), các hộ dân nói trên đã đồng ý di dân lên Nông trường Tân Phú. Trước lúc đi, họ được huyện, xã trợ cấp lương thực, tiền vật liệu làm nhà đồng thời xóa toàn bộ nợ sản phẩm. Hộ khẩu của họ cũng đã cắt về Phú Thọ từ thời điểm ấy… Nhưng khi chúng tôi đề nghị ông Tuấn cho kiểm tra một số trường hợp bị cắt ruộng nhưng vẫn còn hộ khẩu (sau một hồi nhờ Công an xã tra cứu), ông Tuấn cho biết: Đa phần trong số họ vẫn chưa chuyển hết hộ khẩu đi. Tình trạng chung của các hộ dân vẫn là “nửa đi nửa ở”… Trả lời câu hỏi của PV tại sao HTX lại có quyền bán ruộng của các hộ nói trên, ông Tuấn cho rằng: Thời điểm ấy các hộ bị cắt ruộng có thể do nợ sản phẩm; mặt khác khi ấy (theo Luật Đất đai năm 1993) đất ruộng vẫn do HTX quản lý-thu của ai, bán cho ai là quyền của HTX!
Cũng theo ông Tuấn, để giải quyết khó khăn cho các hộ dân nói trên; chúng tôi đã tạm giao cho mỗi hộ khoảng 1 sào (có trường hợp nhiều hơn) để họ có đất sản xuất. Tuy nhiên để giao hết đất (theo định suất) cho họ, xã không có thẩm quyền; cái này phụ thuộc huyện và TP - ông Tuấn cho biết tiếp...
Sau nhiều năm “dài cổ” đợi chờ và khiếu kiện lên xuống, đến nay những hộ như ông Nguyễn Văn Duy, ông Nguyễn Văn Nhất… đã “bước đầu có ruộng”. Nhưng khi nào họ được chia hết định xuất, bao giờ họ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng cho mảnh ruộng của mình? Tất cả còn phụ thuộc vào một quyết định “có tình, có lý” của UBND huyện Mê Linh và TP Hà Nội.
Sai phạm… có được bao che?
Trong khi người dân không có một tấc đất cắm dùi thì theo kết luận của Thanh tra TP Hà Nội, năm 2004, ông Hồ Xuân Lợi – Chủ tịch UBND xã đã ký hợp đồng cho ông Nguyễn Văn Lục (thôn Yên Nội) thuê hơn 1,6 ha (thời hạn 30 năm) để xây dựng trang trại. Năm 2005, ông Lợi lại tiếp tục cho các ông Nguyễn Văn Việt, Nguyễn Văn Thắng đấu thầu hơn 2 ha (thời hạn 20 năm) để trồng lúa, nuôi cá, vịt…
Được biết, năm 2010, UBND huyện Mê Linh cũng đã có kết luận thanh tra theo đơn thư tố cáo của công dân cũng đã chỉ ra một số sai phạm như: vợ ông Lợi là bà Trịnh Thị Hải cũng được UBND xã “ưu ái” cho chuyển đổi sai mục đích 4274m2 đất làm vườn cây ao thả cá… đã vi phạm luật đất đai vì trái thẩm quyền. Mặc dù những việc làm sai trái nói trên của chính quyền xã Vạn Yên và đứng đầu là ông Hồ Xuân Lợi đã được Thanh tra huyện phát hiện từ 2010 nhưng đến nay UBND huyện Mê Linh vẫn chưa giải quyết dứt điểm dẫn đến việc gây bức xúc kéo dài trong nhân dân. Gần đây nhất ngày 28-5-2013, UBND TP cũng đã có Thông báo số 172 nêu rõ những sai phạm tại xã Vạn Yên, nhưng đến nay, mọi cá nhân có liên quan đến sai phạm vẫn tại vị.
Bài và ảnh:
Thanh Nghĩa