Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc là di sản thứ ba của Hà Nội được UNESCO ghi tên vào hệ thống các danh hiệu di sản trong năm 2010, sau Bia Tiến sỹ ở Văn Miếu Quốc Tử Giám, Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long. Đây là lần đầu tiên, cả ba hồ sơ di sản của Việt Nam đề cử UNESCO trong 1 năm đã thành công.
Được biết, trong đợt xem xét hồ sơ năm 2010, Ủy ban Liên chính phủ theo Công ước năm 2003 của UNESCO (sau đây gọi tắt là Ủy ban) đã nhận được 147 hồ sơ từ 32 quốc gia (trong số 113 quốc gia là thành viên của UNESCO). Vòng thẩm định nghiêm ngặt của các chuyên gia UNESCO và Ủy ban đã chọn ra 54 hồ sơ để thẩm định, đánh giá ở vòng hai. Tháng 6/2010, Ủy ban ra quyết định không đưa ra xem xét 7 hồ sơ trong kỳ họp tại Nairobi. Và vào ngày 16/11, 46 di sản đã được chính thức ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, trong đó cóHội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóccủa Việt Nam. Trong số 46 di sản nói trên có 6 di sản là nghề thủ công truyền thống; 12 di sản là lễ hội; 6 di sản là tri thức dân gian; 20 di sản là nghệ thuật biểu diễn. Đợt công nhận này đã nâng tổng số Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại lên 212, trong đó VN có 4.
Từ sau ngày 16/11/2010, Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc đã là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Được sự công nhận của UNESCO, trước hết là bởi bản thân Hội Gióng đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của UNESCO với một di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là một lễ hội được cộng đồng bảo tồn, truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, coi như một phần bản sắc của họ, chứa đựng những sáng tạo mang tầm nhân loại, thể hiện khát vọng về một cuộc sống thịnh vượng cho mỗi gia đình,về một nền hòa bình cho đất nước v.v…
Đồng thời, có được sự vinh danh của UNESCO còn là sự quyết tâm và nỗ lực rất lớn của Thành ủy; Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Ngoại giao; Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; Hội đồng di sản văn hóa quốc gia; sự đóng góp hết mình của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử của người dân các huyện Gia Lâm, Sóc Sơn, quận Long Biên v.v… để xây dựng một bộ hồ sơ tốt đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của một hồ sơ đệ trình để UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Tin vui này làm nức lòng đồng bào cả nước nói chung, đồng bào Thủ đô Hà Nội nói riêng. Đây là món quà vô giá để chúng ta tri ân tổ tiên, các thế hệ tiền nhân trong năm Đại lễ kỷ niệm Thăng Long – Hà Nội tròn 1000 năm tuổi.
Ngọc Hiệp