Trụ sở TAND tỉnh Ninh Bình - nơi diễn ra phiên tòa xét xử sơ thẩm giữa nguyên đơn là Công ty Đại Phúc Thành với bị đơn là UBND tỉnh Ninh Bình và Bộ trưởng Bộ TNMT…

Cho rằng bản án sơ thẩm chưa thật sự khách quan, một doanh nghiệp do CCB làm chủ cho biết, sẽ tiếp tục kháng cáo bản án sơ thẩm.

Thua kiện...

Ngày 30-6-2022, TAND tỉnh Ninh Bình đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án khiếu kiện “Quyết định hành chính về quản lý đất đai” giữa nguyên đơn: Công ty TNHH đầu tư Đại Phúc Thành với bị đơn là UBND tỉnh Ninh Bình và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên môi trường (TNMT).

Cụ thể, nguyên đơn khởi kiện đề nghị Tòa án hủy Quyết định số 2117/QĐ-BTNMT ngày 20-8-2019 của Bộ trưởng Bộ TNMT về việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Đăng Thành - Giám đốc Công ty TNHH đầu tư Đại Phúc Thành; hủy Quyết định số 155/QĐ-UBND ngày 12-2-2018 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc giải quyết khiếu nại (lần đầu) của ông Nguyễn Đăng Thành - Giám đốc Công ty TNHH đầu tư Đại Phúc Thành và hủy Quyết định số 1946/QĐ-UBND ngày 24-7-2008 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc thu hồi đất của Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh (nay là Công ty TNHH đầu tư Đại Phúc Thành) tại xã Khánh Cư, huyện Yên Khánh.

Tại phiên tòa, sau khi thẩm vấn, tranh tụng giữa các bên, Hội đồng xét xử do Thẩm phán Nguyễn Thị Phượng - Chủ tọa phiên tòa đã tuyên bác yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH đầu tư Đại Phúc Thành (viết tắt là Cty Đại Phúc Thành) và ban hành Bản án số 06/2022/HC-ST ngày 30-6-2022 gửi tới các đương sự.

Trước đó CCB Nguyễn Đăng Thành - người đại diện hợp pháp của Cty Đại Phúc Thành có đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Bình với những đề nghị nêu trên. Lý do khởi kiện như sau: Cty Đại Phúc Thành, tiền thân là Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh được UBND tỉnh Ninh Bình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) ngày 10-9-2003 với diện tích 78.539m2 đất thuộc các thửa đất số 6 tờ bản đồ số 01: 27.600m2, thửa đất số 488 tờ bản đồ số 02: 23.699m2, thửa đất số 487 tờ bản đồ số 02: 12.240m2, thửa đất số 806 tờ bản đồ số 03: 15.000m2 với mục đích sử dụng là xây dựng kinh tế trang trại, sản xuất nông nghiệp tổng hợp.

Ngày 4-4-2003, UBND Ninh Bình ban hành Quyết định số 576/QĐ-UBND về việc cho Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh thuê 78.539m2 đất tại xã Khánh Cư, huyện Yên Khánh. Ngày 25-7-2003, Sở TNMT tỉnh Ninh Bình và Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh ký hợp đồng thuê đất số 253/HĐTĐ với hình thức đóng tiền một lần cho cả thời gian thuê 49 năm là 47.480.000 đồng tại Kho bạc Nhà nước huyện Yên Khánh. Doanh nghiệp cũng đền bù đầy đủ với tổng số tiền đền bù GPMB khu đất là 225.588.460 đồng.

Phần diện tích 15.000m2 UBND tỉnh Ninh Bình thu hồi lại của Công ty Đại Phúc Thành, sau đó cho Công ty Kính nổi Hạ Long - CFG san lấp, trồng cây, trồng cột điện cao thế trên diện tích này mà không có Dự án được phê duyệt theo trình tự, quy định… 

Sau khi được cấp GCNQSDĐ, Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh đã triển khai thực hiện dự án nhằm sử dụng đúng mục đích đất được cấp là xây dựng kinh tế trang trại, sản xuất nông nghiệp tổng hợp. Khu vực 15.000m2 đất thuộc tờ bản đồ số 3, thửa đất số 806 trước khi Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh được tiếp nhận là thùng đào, thùng đấu. Sau khi tiếp nhận, Doanh nghiệp tư nhân Thành Minh đã cải tạo ngăn đôi làm 2 hồ cá và sen, mỗi hồ khoảng 7.500m2, nạo vét đắp bờ xung quanh, san lấp mặt bằng 2.390m2 đất; xung quanh bờ ao có khoảng 350 cọc bê tông cùng hệ thống dây thép gai bao bọc xung quang 15.000m2 đất và đã trồng sen nuôi thả nhiều tấn cá các loại trên diện tích 15.000m2 đất.

Sẽ tiếp tục... kháng cáo

Tại phiên tòa, nguyên đơn trình bày: Ngày 24-10-2008, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành Quyết định thu hồi đất số 1946 là trái pháp luật, bởi vào thời điểm bị thu hồi phần diện tích 15.000m2 đất đã và đang được triển khai theo đúng quy hoạch là ao thả cá, trồng sen. Cơ quan quản lý đất đai tỉnh Ninh Bình không tổ chức thanh tra chuyên ngành về đất đai tại địa phương, không thành lập thanh tra đất đai chuyên ngành.

Phía khởi kiện cũng cho rằng, UBND tỉnh Ninh Bình dựa vào báo cáo của các đoàn kiểm tra để ra quyết định thu hồi đất là trái với pháp luật. UBND tỉnh Ninh Bình phải "chỉ đạo xử lý để xác định giá trị còn lại của giá trị đã đầu tư vào đất hoặc tài sản gắn liền với đất (nếu có) theo quy định của pháp luật". Tuy nhiên, UBND tỉnh Ninh Bình không thành lập Hội đồng định giá để xác định phần giá trị còn lại của tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tài sản đã đầu tư trên đất, đối với trường hợp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền đầu tư trên đất không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Ninh Bình không thực hiện việc thông báo thu hồi đất cho người bị thu hồi quyết định thu hồi. Quyết định thu hồi đất không được gửi đến người có đất bị thu hồi theo quy định, không được niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã trong suốt thời gian kể từ ngày UBND xã nhận được quyết định đến thời điểm kết thúc việc thu hồi, không thực hiện việc bàn giao đất trên thực địa cho UBND xã quản lý. Sau khi Quyết định thu hồi đất số 1946 được ban hành, Sở TNMT không xác định mốc giới tại thực địa, ký lại hợp đồng thuê đất, chỉnh lý biến động đất đai, hoàn thiện hồ sơ địa chính theo đúng quy định hiện hành Nhà nước.

Đáng chú ý, ngày 7-6-2017 (sau gần 9 năm), Cty Đại Phúc Thành mới nhận được bản sao của Quyết định số 1946 và đã khiếu nại Quyết định này. Không đồng ý với Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu số 155, phía khởi kiện đã gửi đơn khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ TNMT. Phía khởi kiện cũng cho rằng, ngày 20-8-2019, Bộ trưởng Bộ TNMT đã ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại (lần 2) số 2117. Các quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình và của Bộ trưởng Bộ TMMT đều dựa vào Quyết định thu hồi đất số 1946. Trong khi bản thân quyết định thu hồi đất số 1946 không đúng với diễn biến thực tế, trình tự ban hành không tuân theo quy định pháp luật nên các quyết định giải quyết khiếu nại nêu trên CCB Nguyễn Đăng Thành cho rằng là những quyết định trái pháp luật.

Vì vậy, ngay sau khi nhận được Bản án sơ thẩm, Doanh nhân CCB Nguyễn Đăng Thành cho hay, các Quyết định số 2117, 155, 1946 ảnh hưởng lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp nên sẽ tiếp tục làm văn bản kháng cáo Bản án nêu trên.

Bài và ảnh: Doanh Chính - Hóa Võ