Doanh nhân CCB Nguyễn Thị Luyến (thứ hai trái sang) - Giám đốc HTX Rau an toàn tự nhiên, kiểm tra rau trước khi xuất bán.
Với mục đích liên kết sản xuất rau sạch, đảm bảo đầu ra sản phẩm, năm 2011, CCB Nguyễn Thị Luyến ở bản Tự Nhiên, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La đã liên kết các hội viên phụ nữ trong xã thành lập tổ HTX với 19 thành viên. Năm 2013, HTX rau an toàn Tự Nhiên ra đời, nâng lên 38 thành viên, với 15ha, sản xuất theo quy trình VietGAP. HTX đã ký hợp đồng cung cấp sản phẩm cho các siêu thị lớn ở Hà Nội, như: Metro, Vinmart, BigC và các bếp ăn tập thể ở 1 số trường học, doanh nghiệp tại huyện Mộc Châu, và T.P Hà Nội...
Doanh nhân CCB Nguyễn Thị Luyến - Giám đốc HTX là người khởi xướng và vận động chị em liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm rau sạch theo chuỗi giá trị. Dẫn chúng tôi thăm nhà nilon trồng rau, bà Luyến kể: Do hầu hết chị em quen với tập quán sản xuất cũ, nên lúc đầu gặp khó khăn với cách làm mới, bởi sản xuất theo quy trình VietGAP phải thực hiện yêu cầu khắt khe, như: Ghi nhật ký sản xuất, giống rõ nguồn gốc, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng thời điểm, đúng liều lượng và đúng phương pháp), đảm bảo thời gian cách ly... HTX của chị luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực của các cơ quan chuyên môn của tỉnh, huyện về nhiều mặt: Chuyển giao kỹ thuật sản xuất; hỗ trợ làm 5.000m2 nhà nilon, 3 máy cày, 1 máy cắt cỏ, 1 máy phát điện, một số sọt đựng sản phẩm; hỗ trợ kinh phí tham gia các hội chợ quảng bá sản phẩm và tìm kiếm đối tác…
Chị Luyến cho biết thêm: HTX yêu cầu xã viên tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc kích thích cho rau phát triển mà làm ảnh hưởng đến chất lượng rau và sức khỏe người tiêu dùng và uy tín HTX. Trước ngày thu hoạch, HTX thường nhờ cán bộ quản lý chất lượng đến tận ruộng hộ sản xuất để kiểm tra sản phẩm, nên sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Các chuyến hàng của HTX khi nhập vào siêu thị đều đảm bảo các yêu cầu.
Được sự hỗ trợ của tỉnh, huyện nên các thành viên HTX yên tâm đầu tư sản xuất. Hiện, 15ha trồng rau của HTX thì có 10ha được đầu tư hệ thống tưới phun sương, van xoay, nhỏ giọt. Với lợi thế khí hậu mùa hè ở Mộc Châu mát mẻ, các hộ tích cực áp dụng kỹ thuật trồng các loại rau trái vụ nên tiêu thụ thuận lợi, giá trị kinh tế cao. HTX in và phát cho mỗi hộ thành viên 1 cuốn danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng có hướng dẫn cụ thể cách sử dụng từng loại thuốc. Các hộ thành viên HTX chia làm 4 tổ sản xuất, phân công các tổ trưởng có nhiệm vụ giám sát sản xuất chéo các tổ với nhau để sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đầu năm, HTX ký hợp đồng và thống nhất kế hoạch sản xuất với đối tác, từ đó lên kế hoạch sản xuất cho từng hộ thành viên để tránh chồng chéo. Mỗi hộ gieo trồng cách nhau một tuần để tránh dồn số lượng lớn mà HTX lúc nào cũng có sản phẩm theo đơn hàng. HTX dự báo số lượng và thống nhất giá theo tuần với các siêu thị nên không bị rơi vào cảnh được mùa mất giá. Để chủ động vận chuyển sản phẩm, 2 thành viên của HTX đã đầu tư xe tải, mỗi ngày chở khoảng 2-3 tấn rau đến các siêu thị.
Với mô hình liên kết theo chuỗi giá trị, HTX rau an toàn Tự Nhiên sản xuất và tiêu thụ mỗi năm khoảng 800 đến 1.000 tấn rau sạch các loại. Giá bán sản phẩm luôn cao hơn khoảng
2 nghìn đồng/kg so với rau sản xuất thông thường. Bình quân mỗi ha thu lãi khoảng 400-500 triệu đồng. Nhiều hộ thành viên vươn lên làm giàu, như: Gia đình Doanh nhân CCB Nguyễn Thị Luyến trồng 1,5ha rau, thu lãi khoảng
600 triệu đồng/năm, ngoài ra còn tạo việc làm thường xuyên cho 6 lao động tại địa phương với tiền công 4 triệu đồng/người/tháng; chị Nguyễn Thị Vân và chị Nguyễn Thị Hoàn đều trồng 8.000 mét vuông rau, thu lãi khoảng 400 triệu đồng/năm...
Sự đổi thay của các hộ nông dân là người Thái, Mường, Mông trên địa bàn huyện Mộc Châu có sự góp sức của HTX rau an toàn Tự Nhiên mà đi đầu là Doanh nhân CCB Nguyễn Thị Luyến. Hiện nay, HTX rau an toàn Tự Nhiên trở thành điểm tham quan, học tập của nhiều nông dân trong và ngoài huyện.
Thành An