Liên quan đến bài báo " Hy sinh 53 năm chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công, công nhận Liệt sỹ " đăng trên báo Cựu Chiến Binh Việt Nam số 1391 ra ngày 07/7/2021 phản ánh về trường hợp TNXP Trần Văn Hoan, quê ở xã Đức Trường ( nay là xã Trường Sơn ), huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh hy sinh năm 1967 nhưng chưa được công nhận Liệt sỹ; ngay sau khi báo phát hành đã nhận dược sự quan tâm của dư luận, đặc biệt lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh  đã chỉ đạo Sở Nội vụ tổ chức một buổi làm việc với 8 cơ quan chức năng, gồm: Sở Nội vụ, Sở LĐTB-XH, Sở GTVT, BHXH tỉnh, Tỉnh đoàn, BCH quân sự tỉnh, Hội TNXP Hà Tĩnh và đại diện UBND huyện Đức Thọ... do Sở Nội vụ chủ trì. Tại buổi làm việc, đại diện các sở ngành, đơn vị có liên quan đã tập trung làm rõ hai nội dung báo nêu, yêu cầu Sở GTVT kiểm tra, rà soát lại các văn bản còn lưu trữ, phối hợp với Bộ GTVT để thu thập thêm các chứng cứ; chỉ đạo Hội Cựu TNXP tổ chức gặp gỡ trực tiếp các nhân chứng, ghi âm, hình ảnh để có cơ sở báo cáo lên UBND tỉnh.

4 nhân chứng lịch sử cùng đơn vị đồng chí Hoan

Thực hiện sự chỉ đạo của Sở Nội vụ, sáng ngày 14/8 Thường trực Hội Cựu TNXP Hà Tĩnh đã tổ chức gặp mặt các nhân chứng lịch sử tại xã Trường Sơn ( quê hương của đồng chí Hoan, nhân vật trong bài viết ). Tham dự cuộc gặp, có đầy đủ 3 đồng chí trong Thường trực Hội TNXP, đại diện UBND xã Trường Sơn, các đoàn thể, các hội địa phương, các nhà bào, đài truyền hình, thân nhân gia đình. Đặc biêt, có 4 nhân chứng lịch sử là người cùng đơn vị với đồng chí Trần Văn Hoan; cuộc gặp do Bác Đào Văn Tinh, Chủ tịch Hội TNXP Hà Tĩnh chủ trì.

Sau khi nghe quán triệt về sự cần thiết phải thu thập các chứng cứ trực tiếp trong hoàn cảnh hy sinh của TNXP Trần Văn Hoan ( bình thường hay đang làm nhiệm vụ ) để có cơ sở trình lên sở Nội vụ, báo cáo UBND tỉnh thống nhất và đi đến kết luận đúng đắn, bảo đảm quyền lợi cho gia đình thân nhân, cuộc gặp đã lắng nghe các nhân chứng lịch sử kể lại trường hợp hy sinh của đồng chí Hoan cách đây 54 năm.

Đại diện lãnh đạo chính quyền xã Trường Sơn tham gia phát biểu

Thật xúc động và trân trọng khi 4 nhân chứng lịch sử đều đã ở tuổi 80, khi hay tin được Hội đặt vấn đề mời đến làm nhân chứng, các cụ đều hăng hái và cố gắng, có cụ yếu quá phải nhờ con cháu dìu đến. Lý do cố gắng đến dự được các cụ cho biết là vì đồng đội TNXP của họ thiệt thòi quá, không ai ngờ là đã 53,54 năm rồi mà chế độ của đồng chí Hoan vẫn còn nằm trên giấy...

Nhân chứng 1 -  ông Nghiêm Nhung, thuộc A4, C554, N55, P18 là người cùng Tiểu đội đồng chí Hoan, trực tiếp chứng kiến cái chết của đồng chí Hoan, cho biết: Chúng tôi cùng quê ( xã Đức Trường ), cùng ngày lên đường tham gia lực lượng TNXP, cùng Tiểu đội, đại đội làm nhiệm vụ san lấp hố bom để thông đường cho xe ra tiền tuyến. Đêm đó, tiểu đội được phân công làm nhiệm vụ đi lấy đá về san lấp hố bom, đã được 3 chuyến rồi, vất vả nên anh em rất mệt mỏi, buồn ngủ; đến chuyến thứ 4 khi chở đá về thì không may xe sụp vào ổ gà ( mà chúng tôi hay gọi là ổ voi ), vì đường sá hồi đó gập ghềnh, lô nhô, xe chạy xóc lắm, không cẩn thận rơi ra ngoài; vì xe sụp vào ổ gà nên khựng lại, mấy anh em ngồi trên chao đảo, xuýt rơi xuống đường, đồng chí Hoan bị tuột tay nên rơi ra khỏi xe. Anh em chúng tôi chạy xuống đưa đồng chí vào một cái miếu gần đó sơ cứu, nhưng đồng chí không qua khỏi. Sau đó đơn vị làm lễ truy điệu và chôn cất, xong buổi lễ thì trời cũng vừa sáng... tôi khẳng định là đồng chí Hoan hy sinh trong khi làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu san lấp hố bom, đề nghị Đảng, Nhà nước, Chính phủ xem xét công nhận Liệt sỹ để đảm bảo quyền lợi cho gia đình và linh hồn đồng chí được thanh thản...

Nhân chứng 2 - ông Nguyễn Đình Nam, cùng quê, cùng tiểu đội, cùng làm nhiệm vụ kể lại: đêm đó đồng chí Hoan cùng tiểu đội đi bốc đá san lấp hố bom bị chết, tôi không có mặt trực tiếp chứng kiến vì tôi bị cảm sốt nằm tại lán, nhưng sau đó tôi cũng chứng kiến sự ra đi của đồng chí Hoan. Đồng chí trực tiếp phục vụ chiến đấu, làm nhiệm vụ san lấp hố bom trong đếm, tại sao lại chưa được công nhận Liệt sỹ, thiệt thòi cho đồng đội của chúng tôi quá... đề nghị các bác sớm làm xong thủ tục để công nhận cho đồng chí Hoan, để tổ quốc ghi nhận sự hy sinh của đồng chí.

Nhân chứng 3 - bà Phan Thị Quế, 77 tuổi, bếp trưởng C554, N55, P18, bà nói trong đầm đìa nước mắt: tôi đang ở lán thì nhận được tin buồn chú Hoan hy sinh, đơn vị giao cho tôi phải nấu cơm, luộc trứng úp lên bát để lập bàn thờ làm lễ truy điệu; chú ấy mất trong đêm đi bốc đá san lấp hố bom, 53,54 năm rồi giờ nhắc lại thật đau buồn, nhớ tiếc anh em đồng đội... mong làm sao để họ công nhận Liệt sỹ cho chú, chứ tôi thấy cả nhà chú, họ hàng nhà chú đều mong mỏi như vậy...

Nhân chứng 4- bà Thái Thị Cương, gần 80 tuổi, nguyên Đại đội phó C554, N55, P18, là người chỉ huy trực tiếp đơn vị đồng chí Hoan: tôi nhớ là đêm hôm đó có giao nhiệm vụ cho các tổ đi lấy đá về san lấp hố bom, thường thì mỗi tiểu đội là một tổ, đi cùng một xe. Gần sáng thì chúng tôi nhận được tin đồng chí Hoan chết, đơn vị đã làm lễ truy điệu; tôi cũng không để ý biên bản được lập ra lúc đó, hồi đó chiến tranh nên viết rất sơ sài, chết thì nói chết. Tôi nghĩ những người cùng đơn vị còn sống đến hôm nay, có mặt lúc này là nhân chứng quý giá và sinh động nhất, không có giấy tờ nào làm thay được, vì một lẽ là chúng tôi chứng kiến đồng chí Hoan chết trong khi làm nhiệm vụ do đại đội phân công; đề nghị các cấp, các ngành bổ sung hồ sơ đầy đủ để Nhà nước công nhận Liệt sỹ cho đồng chí Hoan, để chúng tôi thế hệ TNXP thời đó có nhắm mắt cũng an lòng khi Tổ quốc ghi nhận sự hy sinh của đồng đội...

Đại diện thân nhân gia đình bày tỏ lời cảm ơn đến Hội và các nhân chứng

Đại diện gia đình, em dâu Lê Thị Hương đã xúc động bày tỏ lòng biết ơn đến Hội Cựu TNXP Hà Tĩnh, các cấp, các ngành đã vào cuộc sau khi báo Cựu Chiến Binh đăng bài về anh chúng tôi; 54 năm rồi mà chưa được công nhận sự hy sinh, gia đình rất buồn và mong lần này, có sự chứng kiến của các đồng đội đơn vị của anh tôi, sẽ là bằng chứng quý giá, khẳng định một lần nữa anh chúng tôi hy sinh trong khi làm nhiệm vụ trực tiếp phục vụ chiến đấu...

Đại diện UBND xã Trường Sơn phát biểu bày tỏ sự cảm động về sự có mặt của các nhân chứng, ghi nhận sự vào cuộc của Hội Cựu TNXP Hà Tĩnh; đồng chí Hoan là người con của quê hương xã Trường Sơn, nhiều năm qua xã đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng để làm hồ sơ xin đề nghị công nhận sự hy sinh của đồng chí, cống hiến cho Tổ quốc trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước; đây cũng là niềm mong mỏi của gia đình thân nhân và các anh em đồng đội. Rất mong sau cuộc gặp này, có đủ bằng chứng, cơ sở để đề nghị Nhà nước công nhận Liệt sỹ cho TNXP Trần Văn Hoan, đó cũng là niềm tự hào của bà con nhân dân xã nhà...

Phát biểu kết thúc cuộc gặp các nhân chứng, ông Đào Văn Tinh, Chủ tịch Hội TNXP Hà Tĩnh bày tỏ sự cảm kích đến các nhân chứng lịch sử, tuy các cụ tuổi đã già, sức đã yếu, nhưng khi hay tin cung cấp bằng chứng cho đồng chí Hoan thì các cụ đã cố gắng đến đây, kể lại những ngày tháng làm nhiệm vụ cùng đồng chí Hoan, trực tiếp chứng kiến cái chết của đồng chí trong khi đang làm nhiệm vụ; đây là bằng chứng hùng hồn mà chưa có văn bản nào có được, đây cũng là cơ sở quan trọng để chúng tôi báo cáo lên sở Nội vụ, qua đó sở sẽ có trách nhiệm trình lên UBND tỉnh, Cục Người có công xem xét, quyết định. Về phần hội, xin hứa với các đại biểu tham dự, các nhân chứng lịch sử, chúng tôi sẽ thu thập đầy đủ các chứng cứ để giúp các cơ quan chức năng hoàn chỉnh hồ sơ đề nghị công nhận Liệt sỹ cho TNXP Trần Văn Hoan.

                                                                          Lê Anh Thi