Giới chức Trung Quốc vừa ngang nhiên công bố đã hoàn tất việc xây dựng hai ngọn hải đăng lần lượt trên đảo Duy Mộng và đá Hải Sâm nằm trong quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. Tân Hoa xã khoe rằng hai ngọn hải đăng này được xây xong vào ngày 21-10, cao 6m, có tầm chiếu sáng 5 hải lý và có thể đứng vững trước gió bão mạnh cấp 17.
Trong khi đó, Thông tấn xã Đài Loan (CNA) hôm 24-10 dẫn lời Cục phó Cục Cảng và Hàng hải Đài Loan (Trung Quốc)-Lee Yun-wan cho hay, Đài Loan đã hoàn thành việc xây dựng ngọn hải đăng (phi pháp) ở đảo Ba Bình (Đài Loan gọi là đảo Thái Bình), thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và sẽ đưa vào hoạt động chính thức khoảng cuối năm nay. Ông Lee Yun-wan cũng ngang nhiên tuyên bố, ngọn hải đăng cao 12,7m trên đảo Ba Bình sẽ giúp bảo vệ cái gọi là “các lợi ích quốc gia khác nhau” của vùng lãnh thổ này, vừa cải thiện an toàn hàng hải vừa khẳng định cái gọi là “chủ quyền quốc gia” của Đài Loan.
Cách đây không lâu, Trung Quốc cũng đã đưa vào hoạt động 2 ngọn hải đăng cao 50m ở đá Châu Viên và Gạc Ma trong quần đảo Trường Sa-hành động mà Bắc Kinh bao biện “không phải là vấn đề thay đổi hiện trạng” do chúng nằm trong khu vực mà Trung Quốc “hiện đã có chủ quyền không thể tranh cãi” tại Biển Đông(!).
Nhiều chuyên gia, nhà ngoại giao, sĩ quan hải quân các nước đánh giá việc xây dựng hải đăng ở Biển Đông là “động thái xảo quyệt” của Trung Quốc. Theo nhận định của ông Ian Storey-chuyên gia nghiên cứu về Biển Đông của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, thì bất kỳ tàu bè nào dùng hải đăng của Trung Quốc để định vị sẽ rơi vào bẫy chiến lược của Trung Quốc, tức vô tình công nhận chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. “Những ngọn hải đăng có thể xuất hiện trong các biểu đồ, sổ đăng ký hàng hải quốc tế và những sổ ghi chép của hải quân các nước. Điều này vô tình sẽ giúp Bắc Kinh hợp pháp hóa những tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và củng cố chiến lược “thay đổi nguyên trạng trên Biển Đông” của họ, ông Storey nhấn mạnh.
Tại Diễn đàn Hương Sơn được tổ chức tuần trước ở Bắc Kinh với sự tham dự của các nước ASEAN, Philippines đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ việc Trung Quốc xây dựng và vận hành các ngọn hải đăng. “Những hành động này rõ ràng có mưu đồ thay đổi tình hình thực tế nhằm củng cố yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Chúng tôi sẽ không chấp nhận những hành động đơn phương này như là sự đã rồi”, trang tin Rappler hôm 20-10 dẫn lời Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines-Charles Jose.
Trong một diễn biến liên quan, tờ Wall Street Journal (Mỹ) hôm 24-10 đã dẫn lời ông Luhut Pandjaitan-Bộ trưởng đặc trách các vấn đề chính trị, pháp lý và an ninh Indonesia phát biểu trước chuyến thăm của Tổng thống nước này-Joko Widodo đến Hoa Kỳ, khẳng định lập trường xuyên suốt của Jakarta không công nhận đường 9 đoạn do Trung Quốc yêu sách tại Biển Đông: “Đường 9 đoạn mà Bắc Kinh cho là phản ánh cái gọi là “chủ quyền lịch sử” của Trung Quốc tại Biển Đông chỉ là một điều “tưởng tượng”, ông Pandjaitan nhấn mạnh.
Đức Bình