Lữ đoàn Đặc công nước 5 (Binh chủng Đặc công) là đơn vị chuyên đảm trách nhiệm vụ cơ động tác chiến trên hướng biển, đảo và làm nhiệm vụ chống khủng bố, phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn... Để trở thành chiến đấu viên của Đặc công nước-thường được mệnh danh là “những con rái cá”, cán bộ, chiến sĩ phải biết sử dụng thành thạo các loại vũ khí bộ binh, có mọi kỹ năng của Đặc công khô và nhất là bơi nửa nổi nửa chìm vài chục km, với “công cụ hỗ trợ” duy nhất là chiếc ống thở đơn giản, trong khi phải kéo theo hàng chục kg vũ khí (súng đạn, dao găm, thủ pháo, mìn, thuốc nổ) cùng các trang thiết bị đặc chủng khác. Phải rèn luyện trong mọi điều kiện thời tiết, địa hình, bộ đội mới đủ kỹ năng, sức khỏe hoàn thành nhiệm vụ đột nhập, tiếp cận đánh chiếm, tiêu diệt các mục tiêu trên đảo, phương tiện nổi...
Theo Thượng tá Lê Quang Anh-Phó Lữ đoàn trưởng, Tham mưu trưởng, một trong những khâu quan trọng để nâng cao chất lượng huấn luyện và trình độ nghiệp vụ của Bộ đội Đặc công nước là phải làm tốt ngay từ khâu huấn luyện chiến sĩ mới, phân loại cụ thể, chính xác từng đối tượng; tập trung rèn luyện khả năng chịu đựng sóng, gió thông qua việc luyện tập đi trên cầu sóng, đu quay, vòng lăn… đến khi đạt yêu cầu mới thực hành các kỹ năng bơi, lặn trên biển. Tiếp đó, giai đoạn huấn luyện chuyên ngành sẽ được bắt đầu từ huấn luyện ven bờ, nơi lặng sóng, độ sâu ít đến huấn luyện xa bờ, tăng độ sâu, nơi sóng lớn, bám đuổi tàu thuyền… Cứ thế các chiến sĩ sẽ tích lũy trình độ, kỹ năng, kinh nghiệm bơi, lặn ở nhiều độ sâu khác nhau.
Trong biên chế của Lữ đoàn Đặc công nước 5 có một đơn vị đặc biệt quan trọng và tinh nhuệ là Liên đội 3 Đặc công người nhái. Đây là lực lượng được tuyển chọn khắt khe từ các đơn vị trong toàn Binh chủng Đặc công, với các tiêu chuẩn nghiêm ngặt như chiều cao không dưới 1,65m; trọng lượng cơ thể không dưới 52kg; lực bóp tay yếu nhất không dưới 35kg; lực kéo không dưới 200% trọng lượng cơ thể… Ngoài ra, để trở thành Đặc công người nhái, “ứng viên” còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn chức năng sinh lý về hệ thần kinh, tim mạch, hệ hô hấp, tiêu hóa… Mỗi năm, toàn Binh chủng Đặc công tuyển chọn được khoảng 10 người cho Liên đội 3 và trong quá trình huấn luyện, một số vẫn bị thải loại.
Chiến đấu viên Đặc công người nhái cần phải có những kỹ năng chiến đấu cơ bản: Bơi không tiếng động liên tục tối thiểu 10km, lặn xa tối đa 1.000 m, chịu sóng cực tốt để có thể lặn sâu và đi máy bay hay tàu ngầm đều được, sử dụng thuần thục những vũ khí hạng nặng để tấn công khi nước ngoài xâm phạm lãnh hải, trong tình huống khó khăn nhất có thể ngụy trang chỉ trong 1-2 phút. Để có thể bơi liên tục từ 12-15km trên biển, các chiến sĩ phải mất rất nhiều công sức huấn luyện cả thể chất lẫn tinh thần. Trung tá Lê Trung Hiên-Phó Tham mưu trưởng Lữ đoàn cho biết: Để rèn luyện sức chịu đựng của bộ đội khi lặn ở từng độ sâu khác nhau, bảo đảm an toàn không xảy ra sự cố đáng tiếc, các chiến đấu viên Đặc công người nhái được đưa vào buồng tăng/giảm áp, điều chỉnh áp suất bằng với áp suất nước biển ở độ sâu tương ứng. Đây cũng là giai đoạn khó khăn nhất để có thể lựa chọn được những người nhái đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trong buồng tăng/giảm áp, sức ép sẽ làm cho lồng ngực có cảm giác như sắp vỡ tung ra, gây khó thở, khó chịu vô cùng. Nhưng đã là “người nhái” thì nhất thiết phải trải qua công đoạn này mới có thể lặn được ở độ sâu hàng chục mét, nếu không sẽ hy sinh bất cứ lúc nào khi thực hiện nhiệm vụ trên biển.
Hoạt động luyện tập của Đặc công nước thực sự đòi hỏi sự khổ luyện và nghị lực vượt khó của cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 5. Từng tổ, từng mũi xuất phát theo đội hình chiến đấu. Chỉ vài phút sau, những chiến sĩ ấy đã lẫn vào đại dương mênh mông. Cán bộ các cấp thường xuyên theo sát, cùng tập, cùng lặn, cùng bơi với chiến sĩ; chú trọng huấn luyện kỹ thuật vượt qua dòng chảy, lách tránh sinh vật biển và rèn cả phương pháp xử lí khi bị trầy xước không để chảy máu, dễ thu hút những loài vật nguy hiểm bám theo… Tất cả những kỹ năng đó người chiến sĩ Đặc công nước phải thuần thục, độc lập xử lí để bảo đảm an toàn, hoàn thành nhiệm vụ một cách chính xác, hiệu quả, trong thời gian ngắn nhất. Đại tá Hoàng Văn Kiên-Chính ủy Lữ đoàn khẳng định: Cùng với quy trình huấn luyện nghiêm ngặt, bền bỉ, cường độ cao thì môi trường công tác khắc nghiệt đã tạo nên bản lĩnh của Bộ đội Đặc công nước. Nhiều năm qua, Lữ đoàn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được BTL Binh chủng tặng danh hiệu Đơn vị huấn luyện giỏi 3 năm liền; năm 2015, được Chính phủ tặng Cờ thi đua. Đây là tiền đề quan trọng để Lữ đoàn tiếp tục phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Duy Quang