Thị xã Hồng Lĩnh là trung tâm văn hóa, kinh tế nằm ở phía bắc tỉnh Hà Tĩnh, nơi giao nhau giữa đường QL8A và đường QL1A, nút giao thông từ tỉnh Nghệ An vào, Quảng Bình ra và lên Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo. Vì vậy, tình hình an ninh trật tự ở đây luôn tiềm ẩn phức tạp, thường xuyên là chổ ẩn náu của các loại tội phạm. Bên cạnh đó, số lượng những người được ra tù, đặc xá hoàn lương trở về địa phương ngày càng nhiều.
Trước tình hình đó, năm 2007, UBND thị xã đã ban hành Đề án 413 về “Tăng cường công tác quản lý, giáo dục những người được tha tù, đi cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng về phường, xã” và giao cho Hội CCB chủ trì triển khai thực hiện. Hội CCB thị xã đã thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) các phường, xã để xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện. Hội phối hợp với công an (cảnh sát khu vực), ban công tác mặt trận các thôn, xóm khối phố khảo sát nắm tình hình, lập danh sách phân loại đối tượng báo cáo lên BCĐ cấp trên. Trong số 349 người do công an các địa phương cung cấp thì có 221 người là đối tượng cần đưa vào diện quản lý, giáo dục (chiếm 63,32% số người được tha tù). Hội CCB thị xã đã triển khai các biện pháp, cử cán bộ tiếp cận đối tượng, gặp gỡ gia đình, tuyên truyền, động viên tinh thần để bước đầu họ xóa đi mặc cảm nặng nề về tội lỗi. Những gia đình có hoàn cảnh khó khăn thì tạo điều kiện giúp đỡ, có nhu cầu vay vốn làm ăn, Thị hội đứng ra bảo lãnh. Dần dần các đối tượng đã tiến bộ về nhận thức, thấy được trách nhiệm với gia đình, với địa phương, hòa chung cuộc sống với cộng đồng và xã hội. Hội CCB đã phối hợp chặt chẽ với ngành công an, MTTQ, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ… cứ 3 tháng sơ kết một lần để đánh giá các đối tượng tiến bộ và chậm tiến bộ, kịp thời bổ sung biện pháp tuyên truyền giáo dục có hiệu quả. Sau 6 năm thực hiện Đề án 413, kết quả trong số 221 người đưa vào diện quản lý, Hội đã giúp đỡ giáo dục tiến bộ 117 người = 51,45% (tăng 17,45% so với trước khi ban hành đề án); trong đó có 75 người tiến bộ thực sự được BCĐ đưa ra khỏi diện quản lý; có 42 người tiến bộ trên một số mặt; số tái phạm: 8,7% (khi chưa có đề án tái phạm 16,7%). Năm 2013, Hội tiếp tục quản lý 75 người.
Cùng với việc giáo dục, quản lý, Hội CCB thị xã còn đứng ra giúp đỡ tạo công ăn việc làm cho các đối tượng và các gia đình đối tượng. Hội đã phân công các cán bộ đến tận các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn thị xã để vận động họ tạo điều kiện giúp đỡ nhận các đối tượng vào làm việc. Bước đầu gặp rất nhiều khó khăn, cản trở, nhất là mặc cảm nặng nề với người ra tù, không có tay nghề, dễ gây mất an toàn và ANTT ở đơn vị, doanh nghiệp. Để vượt qua rào cản này, Hội đã tìm cách đứng ra chịu trách nhiệm làm văn bản, cam kết có chữ ký của tổ chức Hội, của gia đình đối tượng, có cả sự tham gia bảo lãnh của chính quyền các cấp. Với trách nhiệm và tình thương cao cả, các cơ sở sản xuất dần xóa bỏ những mặc cảm ban đầu, sẵn sàng đứng ra tiếp nhận và sắp xếp việc làm cho các đối tượng. Hiện có 89 người có việc làm ổn định trong các tổ hợp tác, HTX, các doanh nghiệp, điển hình như HTX khai thác đá Tân Hồng nhận 16 người, HTX khai thác đá Minh Tân 4 người, Công ty TNHH tấm lợp Trung Nam 1 người, Xí nghiệp nhựa Minh Khuyên 1 người; đặc biệt có 67 người được chính quyền địa phương cùng với gia đình giải quyết việc làm và cho đi xuất khẩu lao động. Chính quyền phường Đậu Liêu còn tạo điều kiện cho 4 đối tượng vay vốn Ngân hàng NNPTNT trên 500 triệu đồng, giao đất làm trang trại, mua xe vận tải, máy cày phục vụ sản xuất, nâng cao thu nhập.
Nhiều tấm gương điển hình như anh Nguyễn Xuân Hoan (phường Trung Lương), Lê Văn Dũng (phường Đức Thuận), Trần Văn Thành (phường Nam Hồng)… là những đối tượng nghiện ma túy, trộm cắp tài sản, chịu nhiều năm tù nhưng nhờ được quản lý, giáo dục và tạo công ăn việc làm nên đã tiến bộ tốt.
Ông Nguyễn Văn Hổ, Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh nhận xét: Hội CCB thị xã đã có vai trò rất lớn trong việc tổ chức thực hiện Đề án “Tăng cường công tác quản lý giáo dục những người được tha tù, đi cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng về phường, xã” và thực hiên tốt Nghị quyết liên tịch giữa Bộ CA và T.Ư Hội CCB Việt Nam “Phối hợp vận động quần chúng xây dựng phơng trào toàn dân bảo vệ ANTQ”. Với thành tích đạt được, Hội CCB thị xã Hồng Lĩnh xứng đáng được T.Ư Hội CCB Việt Nam tặng bằng khen nhân dịp tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch.
Bài và ảnh: Anh Thi-Nguyễn Hồng