Nơi máu xương đồng đội thấm vào từng nắm đất
Từ sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đến nay đã có biết bao cuộc hành hương về nơi mà cách đây 38 năm ngập chìm trong lửa đạn. Con số 745 nghìn lượt khách tham quan, trong đó có 124 nghìn lượt khách quốc tế đến Quảng Trị năm 2009 còn nhỏ bé so với tiềm năng. Không có nơi đâu trên trái đất này ghi lại nhiều dấu tích chiến tranh như Quảng Trị. Đó là điểm hẹn của lịch sử, là nơi thể hiện những phẩm chất tiêu biểu của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Hai bên bờ sông Thạch Hãn ngày nay đã có hai bến thả hoa, bởi khúc sông ấy thực chất là một "nghĩa trang không mộ". Nhà thơ, chiến sĩ Lê Bá Đương đã cất lời*: “Đò lên Thạch Hãn xin chèo nhẹ/Đáy sông còn đó bạn tôi nằm”*. Khi bè hoa nhỏ được Chủ tịch Hội CCB Việt Nam Trần Hanh cùng đại diện lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và tỉnh Quảng Trị thả xuống dòng sông tại Bến thả hoa, quanh tôi chợt vang lên những tiếng nức nở nghẹn ngào. Niềm xúc động như bao trùm lên hơn 300 CCB trong đoàn dâng hương tưởng niệm.  *Chủ tịch Hội CCBVN Trần Hanh và đại diện lãnh đạo * *Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, tỉnh Quảng Trị * làm Lễ thả hoa trên dòng sông Thạch Hãn Ngay bên bờ sông Thạch Hãn còn một "nghĩa trang" khổng lồ cũng không có bia mộ, đó là Thành cổ Quảng Trị. Nơi đây máu xương đồng đội thấm, lẫn vào từng nắm đất. Lễ dâng hương tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh tại đây diễn ra thật trang nghiêm. Trong phút mặc niệm, tưởng như các anh vẫn còn mãi trong không gian trầm lắng của ngôi thành cổ. Lời giới thiệu của cô nhân viên nhà bảo tàng khiến cả đoàn lặng đi trước những đau thương mất mát của một thời chiến tranh khốc liệt.
Đến hôm nay, dòng sông Thạch Hãn vẫn trong xanh, hiền hòa như chưa hề qua những ngày máu lửa. Và từ trong sâu thẳm của lòng mình, những người đồng đội cũ, những thế hệ trẻ sống trong thời bình cùng hướng về mảnh đất này, dâng nén hương tưởng nhớ các anh - những người con đã hy sinh vì sự yên bình, ấm no của Tổ quốc.
Ngào ngạt hương thơm và nghẹn ngào nước mắt.
Quảng Trị, nơi có Nghĩa trang Quốc gia lớn nhất nước, những ngày này tấp nập dòng người đổ về từ mọi miền đất nước, thắp hương tưởng nhớ những liệt sỹ đã hy sinh xương máu cho hòa bình hôm nay...  *Các đồng chí Đinh La Thăng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, * *Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (đầu tiên bên trái), * *Trung tướng Trần Hanh, Chủ tịch Hội CCBVN và các CCB * t**hắp hương tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ tại Nghĩa trang Đường 9. Đại lễ cầu siêu tại Nghĩa trang Đường 9 do TƯ Hội CCBVN chỉ đạo, Hội CCB Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) và Hội CCB tỉnh Quảng Trị phối hợp tổ chức năm nay diễn ra sáng 25-7 được ngày nắng dịu. Hơn 300 đại biểu CCB lặng trong xúc động khi đồng chí Nguyễn Văn Minh, Phó Tổng giám đốc, Chủ tịch Hội CCB PVN đọc lời viếng. Lời của người chiến sĩ từng chiến đấu trong thành cổ năm xưa như âm vang trong lòng người sự tri ân những người đã ngã xuống cho người đang sống hôm nay hưởng hạnh phúc của quê hương sạch bóng quân thù. Một bác trong đoàn CCB Trung đoàn 27 Triệu Hải cũng về viếng Nghĩa trang hôm nay thốt lên: “Được sống hôm nay phải cảm ơn các đồng đội đã ngã xuống hôm qua”.
Góp thêm vào công trình lịch sử và tâm linh Nghĩa trang Đường 9, đồng chí Lê Văn Minh đã trao cho Ban Quản lý Nghĩa trang số tiền 50 triệu đồng để xây dựng sơ đồ “Nghĩa trang Đường 9”.
Sau lễ dâng hương là đại lễ cầu siêu cho vong linh hơn 10 ngàn anh hùng liệt sĩ đang an nghỉ tại đây. Chủ trì buổi lễ, Hòa thượng Thích Thiện Tấn, Ủy viên Hội đồng trị sự trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban trị sự giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Trị nói : "Cả nước luôn hướng về các anh linh liệt sĩ. Với truyền thống uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây trong đạo lý của người Việt Nam, ngày 27-7 từ lâu đã trở thành một ngày đầy ý nghĩa đối với tất cả chúng ta. Nơi mảnh đất này các anh hùng liệt sĩ hãy an nghỉ cho ngàn thu in bóng, mảnh hình hài hòa quyện với non sông, sẽ sống mãi trong lòng dân tộc, trong trang sử rạng ngời của đất nước Việt Nam quang vinh".
Sau đại lễ cầu siêu, đoàn tiếp tục hành trình, tới dâng hương tưởng niệm tại Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn.
Nặng ân tình với cả người đã khuất và người đang sống.
Buổi giao lưu Quảng Trị - Ân tình tháng 7 diễn ra tối hôm đó giữa các CCB PVN và CCB, thanh thiếu niên tỉnh Quảng Trị diễn ra nặng ân tình thật đúng như tên gọi với ba chủ đề: giữ nước, kiến quốc và giầu lòng nhân ái.
Cả hội trường lặng trong nỗi đau khi các anh Đoàn Huy Tham, Dương Văn Đua, Nguyễn Thanh Bình, những chiến sĩ đã trải qua 81 ngày đêm máu lửa trong thành cổ cùng ôn lại những ngày khốc liệt để nhớ tới bao đồng đội đã ngã xuống, hiến dâng cho Tổ quốc tuổi thanh xuân tươi đẹp.
Không khí sôi động chợt bừng lên khi Nguyễn Ngọc Toán, CCB PVN và Đoàn Luyến, CCB doanh nhân Quảng Trị thể hiện bản lĩnh Bộ đội Cụ Hồ, xưa giỏi đánh giặc giữ nước, nay trên mặt trận mới lại đóng góp nhiều cho xã hội phát triển vững mạnh.
CCB Trương Văn Hải tâm sự về nỗi đau hằn trong tim khi thấy bao bà mẹ lặn lội đến những vùng xa xôi, mong tìm được di cốt đứa con đã hy sinh mà không thấy. Nỗi đau đó thúc giục anh và các CCB thị trấn Khe Sanh, Hướng Hóa trong Hội Nghĩa tình tự nguyện tìm đưa những đồng đội còn nằm rải rác trên các chiến trường về quê. Vượt mọi khó khăn, nhất là khó khăn về tài chính, gần 2000 ngôi mộ đã được các anh quy tập. Xúc động trước tấm gương nặng ân tình của các anh, ngay trong cuộc giao lưu, lãnh đạo PVN đã quyết định tặng cho Hội Nghĩa tình của CCB thị trấn Khe Sanh 50 triệu đồng, góp thêm vào kinh phí giúp các anh tiếp tục con đường đang đi.
Nhớ ơn những người đã khuất và không quên cả những người đang sống còn khó khăn, tại cuộc giao lưu, Trung ương Hội CCBVN đã trao tặng cho CCB Quảng Trị một căn nhà tình nghĩa trị giá 30 triệu; 50 phần quà (mỗi phần quà gồm 1 triệu đồng tiền mặt của PVN và hiện vật trị giá 1,6 triệu đồng của Trung ương hội Cựu Chiến binh Việt Nam) đã được trao cho các cựu chiến binh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Ngoài ra, PVN và các đơn vị thành viên còn tặng 50 sổ tiết kiệm cho cựu thanh niên xung phong tỉnh Quảng Trị, mỗi sổ trị giá 3 triệu đồng và kinh phí khắc bia mộ cho trên 2.000 ngôi mộ liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Phú huyện Hải Lăng và 1 Nhà tình nghĩa tại xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong. Tập đoàn Chu Việt cũng trao tặng số tiền 50 triệu đồng cho các CCB còn khó khăn trong tỉnh.
Cuộc hành quân “Về nguồn” thấm đậm những ấn tượng sâu nặng nghĩa tình.
*Bài và ảnh: *Quang Vinh