Nghị trường Quốc hội đang “nóng” vấn đề nhà ở xã hội - vẫn chưa có tiếng nói chung. Còn một vấn đề khác ngoài nghị trường có lẽ còn “nóng” hơn, nhưng chắc phải đợi một kỳ họp khác Quốc hội mới bàn đến được.

Đó là tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, đặc biệt là hút trộm cát, còn gọi là “cát tặc”. Có thể nói là tất cả các địa phương trên cả nước, cứ ở đâu có cát là ở đó xảy ra tình trạng cát tặc. Mà hậu quả của “cát tặc” gây ra thì tai hại đủ bề!

Mà rất lạ là cát tặc gần như thỏa sức hút trộm cát, chủ yếu hành nghề ban đêm, nhưng ban ngày cũng không thiếu. Vậy mà không hiểu sao chả mấy vụ bị bắt. Kể cả có bắt thì xét xử cũng nhẹ tênh. Điển hình như ở tỉnh Tiền Giang, tình trạng phức tạp đến mức đầu tháng 4 vừa rồi, UBND tỉnh phải ban hành công văn mở đợt cao điểm kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trái phép trên địa bàn tỉnh.

Cũng tại tỉnh Tiền Giang, ngày 9-5-2023, lần đầu tiên TAND tỉnh xét xử một vụ cát tặc, với mức tuyên phạt 1 năm tù cho kẻ cầm đầu, vụ việc xảy ra từ ngày 20-7-2022!

Chưa hết, lại cũng ở Tiền Giang, ngày 23-5, khi mà lãnh đạo UBND huyện Cái Bè gọi điện về xã Hòa Hưng nói về tình trạng cát tặc đang xảy ra, nhưng xã phủ nhận là không có. Chỉ đến khi Công an huyện ngay đêm đó về bắt 7 phương tiện xà lan đang hút cát trái phép xã mới thôi “cãi”!

Tiền Giang chỉ là một trong rất nhiều địa bàn khác trên cả nước mà cát tặc đang hoành hành. Nguyên nhân vì sao? Một trinh sát thạo nghiệp vụ nói với tôi, đại ý, cát là “của chùa” đang có giá cực cao, lại ở dưới sông, khó định lượng.

“Có khó ngăn chặn không?” - tôi hỏi. Trinh sát trả lời: “Vô cùng dễ, dễ đến mức người không có nghiệp vụ trinh sát cũng bắt được, mà “bắt là chết”, vì chứng cứ không dễ tẩu tán như thuốc phiện. Giờ nếu có tỉnh cứ ra điều kiện “Xã nào để xảy ra cát tặc là cắt chức chủ tịch xã”. Bảo đảm 100% hết cát tặc.

Đúng là không khó thật, thế mà hôm nay (5-6), một số trang báo không nhỏ  đăng hoành tráng tin “Cảnh sát đột kích trong đêm bắt giữ 7 tàu cát tặc” - cũng chuyện ở Tiền Giang. Lạm dụng từ ngữ thế ngượng!

Nghe ra cuộc chiến chống cát tặc cũng còn khó lắm đấy!

Huy Thiêm