Tham dự và chỉ đạo nội dung hội thảo có các đồng chí: Trung tướng Nguyễn Thành Cung, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Phó Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tư lệnh Quân chủng Hải quân; lãnh đạo Bộ Quốc phòng, các Bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, TP Hải Phòng, cùng hơn 350 đại biểu, nhà khoa học trong và ngoài quân đội. Đặc biệt hội thảo còn có sự tham gia của 43 nhân chứng đã từng tham gia công tác tại Đoàn 759 và Đoàn 125 thời kỳ 1961-1975. Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh gửi thư chúc mừng Hội thảo.
Trong diễn văn khai mạc, Trung tướng Nguyễn Thành Cung, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã giới thiệu về sự ra đời của con đường vận tải chiến lược trên biển chi viện cho cách mạng miền Nam; quá trình thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân - lực lượng vận tải quân sự chiến lược trên con đường này theo chủ trương của Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương cách đây tròn 50 năm.
Từ chủ trương đó, đường Hồ Chí Minh trên biển – con đường nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam, con đường của khát vọng độc lập tự do và thống nhất Tổ quốc của toàn thể dân tộc Việt Nam chính thức đi vào hoạt động; trở thành biểu tượng của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; của tài thao lược và nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh nhân dân của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Quân ủy Trung ương trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Đáp ứng nguyện vọng của nhân dân miền Nam (tháng 1-1959), Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta đã họp Hội nghị Trung ương 15 (khóa II), xác định: “Nhiệm vụ giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà phải được thấu suốt trong tất cả các chủ trương công tác, chính sách của Đảng, Nhà nước và hành động của nhân dân trên miền Bắc” - miền Bắc trở thành hậu phương chiến lược - nhân tố quyết định nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Theo đó, để vận chuyển sức người, sức của từ miền Bắc vào chi viện cho miền Nam, sau khi thành lập tuyến vận tải quân sự chiến lược Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh trên bộ, Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định thành lập tuyến vận tải quân sự chiến lược trên biển - Đường Hồ Chí Minh trên biển. Đây thực sự là một quyết định lịch sử mang tầm chiến lược, thể hiện bản lĩnh kiên cường, ý chí và quyết tâm cao cả của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta: Tất cả cho tiền tuyến miền Nam, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược!**.
Đường Hồ Chí Minh trên biển ra đời đáp ứng kịp thời và hiệu quả nhu cầu vũ khí cho những địa bàn chiến trường trọng điểm miền Nam: duyên hải miền Trung, cực nam Trung Bộ và Nam Bộ - những nơi mà tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn chưa vươn tới được.
Hầu hết các tham luận trình bày tại hội thảo đều nêu bật ý nghĩa, sự ra đời của tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển, khẳng định tầm nhìn, bản lĩnh và tài thao lược của Đảng, Quân đội và nhân dân ta khi quyết định mở con đường này. Trong tham luận gửi tới hội thảo, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định: “Có thể nói, việc quyết định mở tuyến vận tải chiến lược trên biển và quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện quyết định táo bạo thể hiện tầm nhìn, bản lĩnh và tài thao lược của Đảng, Quân đội và nhân dân ta. Đó vừa là sự kế thừa và phát triển lên tầm cao mới truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc, đồng thời vừa là sự sáng tạo độc đáo, tạo nên những giá trị nghệ thuật quân sự đặc sắc trong những thời điểm khó khăn, gian khổ, ác liệt nhất của cuộc kháng chiến. Đó còn là biểu hiện của ý chí độc lập tự do, thống nhất đất nước của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước”. (Xem toàn văn)
Các tham luận cũng tập trung vào các chủ đề: Đường Hồ Chí Minh trên biển là tuyến vận tải quân sự chiến lược hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam đánh Mỹ; Đường Hồ Chí Minh trên biển - một chiến trường thử thách khắc nghiệt ý chí quyết chiến quyết thắng và sức sáng tạo của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; Đường Hồ Chí Minh trên biển qua sự nhìn nhận đánh giá của đối phương; Đường Hồ Chí Minh trên biển - những bài học kinh nghiệm quý giá cho công cuộc xây dựng lực lượng vũ trang, bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
Hội thảo cũng là dịp để các nhân chứng của Đường Hồ Chí Minh trên biển giao lưu, gặp mặt, tri ân những con người đã góp công xây dựng và duy trì đường Hồ Chí Minh trên biển… Ngoài ra, hội thảo được tổ chức sẽ góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, bồi dưỡng tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay...
Thanh Trà