Trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến, quân đội của chúng ta vừa hình thành, lực lượng vẫn còn mỏng lại phải đương đầu với thù trong giặc ngoài. Đã có thời điểm vận mệnh dân tộc được ví như “ngàn cân treo sợi tóc”. Các chiến sĩ quyết tử Liên khu 1 đã anh dũng chiến đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Bác Hồ giao “Kìm chân địch càng lâu càng tốt, tạo điều kiện cho cả nước có đủ thời gian chuyển từ thời bình sang thời chiến”. Đơn vị đã thực hiện cuộc rút lui thần kỳ sau 60 ngày đêm cầm chân quân Pháp ở Thủ đô Hà Nội.

Để đảm bảo cho các cơ quan lãnh đạo của cách mạng rút lui an toàn, các chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô đã tiến hành một cuộc “kháng chiến trong đường phố” chống lại sự tấn công quyết liệt của quân địch. Đâu đâu cũng xuất hiện những dòng khẩu hiệu viết trên cửa, trên tường: "Sống chết với Thủ đô", "Thà chết không chịu trở lại làm nô lệ"... Lực lượng của ta mặc dù vũ khí còn thô sơ đã kiên cường chống lại quân Pháp được trang bị hiện đại với số lượng đông hơn nhiều lần. Trong 60 ngày đêm thần kỳ đó, rất nhiều chiến sĩ cảm tử của chúng ta đã chiến đấu và hy sinh anh dũng.

Sau này, khi đất nước đã giành được độc lập, những người còn sống vẫn luôn đau đáu nhớ về các đồng đội của mình đã hy ngày ấy. Các anh có một ước nguyện là đưa vong linh các liệt sĩ đã hy sinh về nương nhờ sum họp nơi cửa phật. Những nguyện vọng tha thiết đó đã được gửi đến Ban Liên lạc truyền thống quyết tử Liên khu I Anh hùng Hà Nội Trung đoàn Thủ đô. Để đáp ứng niềm mong mỏi của thân nhân các liệt sĩ, đồng đội, các cựu chiến binh, Ban liên lạc Trung đoàn Thủ Đô (Liên khu 1) phối hợp với chùa Kim Liên (Tây Hồ, Hà Nội) tổ chức lễ cầu siêu cho 115 liệt sĩ là những chiến sĩ “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” giữ Hà Nội trong những ngày đầu Toàn quốc kháng chiến (1946).

Trước buổi đại lễ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng đã gửi thư cầu siêu cho 115 chiến sĩ quyết tử Trung đoàn Thủ đô. Trong thư có đoạn: “… các đồng chí đã phối hợp với chùa Kim Liên ở Tây Hồ-Hà Nội tiến hành lễ cầu siêu cho 115 liệt sĩ, trong đó có các liệt sĩ của Trung đoàn Thủ đô - những chiến sĩ quyết tử đã anh dũng hy sinh vì Tổ quốc, vì Thủ đô Hà Nội than yêu trong những ngày đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Tôi cảm ơn nhà chùa và bà con địa phương đã làm lễ cầu siêu cho các liệt sĩ để tỏ lòng tưởng nhớ đến công ơn các liệt sĩ và cầu chúc cho linh hồn các liệt sĩ được siêu thoát, an nghỉ ngàn thu nơi cõi vĩnh hằng”.

Ban tổ chức cũng cho biết, hiện nay chùa Kim Liên đang tiến hành xây tượng thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với đó, danh sách của 115 liệt sĩ Trung đoàn Thủ đô sẽ được khắc trên đá và đặt hai bên tượng Bác Hồ.

Bài và ảnh: Hoàng Linh