Tôi từng có dịp gặp tác giả Phạm Xuân Trường. Anh hoạt động trong lĩnh vực xuất bản của quân đội, có nhiều cơ hội gặp gỡ, tiếp xúc với các nhân vật, nhân chứng từ các tướng lĩnh và cả giới văn nghệ sĩ. Cái hay của tác giả là tìm tòi những chất liệu văn học mới trên nền thông tin nhân vật, nên tạo ra được sự cuốn hút mạnh mẽ.
Anh cho biết: “25 nhân vật trong cuốn sách được tôi chắp bút ghi chép hoặc thu thập tư liệu đều là những con người mà tôi rất ngưỡng mộ, khâm phục và yêu quý. Để tái hiện lại chân dung về họ là việc làm vô cùng khó khăn, việc thu thập tư liệu phải thật sự chân thực và khách quan.
Thật vậy, mỗi nhân vật trong cuốn sách được tác giả khắc họa cao cả, nhưng cũng bình dị và gần gũi. Đó là những câu chuyện đời, chuyện nghề, chuyện chiến đấu… Trung tướng Lê Nam Phong kể về trận đánh Xuân Lộc trong chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Hay về Thiếu tướng, giáo sư, viện sĩ Trần Đại Nghĩa, Cục trưởng đầu tiên Cục Quân giới kiêm Cục trưởng Cục Pháo binh, sau này là Chủ tịch Ủy ban nghiên cứu vũ trụ của Việt Nam, chúng ta sẽ được biết câu chuyện về những ngày thơ ấu của ông khi ở quê nhà Vĩnh Long. Rồi cuộc đời Anh hùng LLVTND, tình báo Phạm Ngọc Thảo được tiết lộ những chi tiết thú vị đã cho độc giả cảm nhận sự cống hiến, hy sinh quên mình vì nền độc lập tự do của Tổ quốc. Đó còn là hình ảnh của Đại tá, Anh hùng LLVTND, phi công Nguyễn Văn Bảy, từ một nông dân hiền lành, chất phác vùng Đồng Tháp Mười, trở thành phi công, một mình bắn rơi 7 máy bay Mỹ.
Bên cạnh những tướng lĩnh, số sĩ quan cao cấp quân đội, “Con đường họ đã đi qua” còn giới thiệu đến độc giả những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng. Đó là tiến sĩ, NSND Phạm Thị Thành, tên tuổi của bà đồng hành với thời kỳ vàng son của sân khấu kịch nói và gắn liền với nhà viết kịch tài hoa Lưu Quang Vũ. Người phụ nữ nhỏ nhắn ấy còn là tổng đạo diễn những sân khấu lớn trong những ngày đại lễ của đất nước...
Trong phần cuối lời giới thiệu cuốn sách, nhà thơ Phạm Sỹ Sáu viết: “Trên hành trình tiến tới một ngày mai tươi đẹp, chúng ta cùng nhìn lại con đường của mỗi người nổi tiếng đã đi qua. Nó như hành trang giúp ta thêm niềm tin và sức mạnh, thêm nghị lực kiên cường...”. Chính điều đó làm nên chất liệu cho những ai muốn tìm hiểu về hành trình đất nước thông qua con đường của những con người nổi tiếng.
Ánh Tuyết