Nhiệm vụ quan trọng nhất của Đại hội Đảng các cấp là xây dựng văn kiện để xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo các mặt công tác trong nhiệm kỳ mới. Thế nhưng, trên thực tế, ở một số nơi lại lơ là nhiệm vụ này.
Nhận bản dự thảo báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ của một phường mới sáp nhập, tôi thực sự ngạc nhiên vì nó còn dày hơn dự thảo báo cáo chính trị của Thành ủy trình Đại hội Đảng bộ thành phố. Đọc nội dung, tôi lại càng ngạc nhiên bởi nó như là “phép cộng” của 5 bản báo cáo chính trị 5 phường trước đây.
Đồng chí Bí thư Đảng ủy phường phân trần: “Phường mới sáp nhập, công việc bận rộn quá, dự thảo viết vội, xin ý kiến góp ý của anh...”.
Khảo sát của chúng tôi và phản ánh của nhiều CCB, tình trạng dự thảo báo cáo chính trị của Đại hội Đảng bộ như phường nói trên không phải là hiếm.
Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14-4-2025 của Bộ Chính trị (Chỉ thị số 45) về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng nêu rõ: “Báo cáo chính trị của đảng bộ là báo cáo trung tâm, có vai trò định hướng cho các văn kiện khác; phải đánh giá toàn diện, khách quan, trung thực tình hình, kết quả đạt được, ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm cho phù hợp với tình hình, yêu cầu nhiệm vụ mới; đồng thời, tiếp thu những quan điểm chỉ đạo, chủ trương, định hướng lớn trong các dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng, của cấp trên, dự báo được tình hình để đề ra phương hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp có tính khả thi cho nhiệm kỳ 2025-2030, chú ý các nhiệm vụ, giải pháp đột phá với tầm nhìn dài hạn”.
Tiếc rằng, một số tổ chức cơ sở Đảng chưa thực hiện nghiêm túc chỉ thị này. Theo quy định hiện hành, tại mỗi kỳ đại hội, việc xây dựng báo cáo chính trị là yêu cầu bắt buộc các cấp ủy phải chuẩn bị từ trước, sau đó lấy ý kiến góp ý và hoàn chỉnh dự thảo trình đại hội. Tại đại hội, các đại biểu tiếp tục thảo luận và góp ý để thống nhất biểu quyết và thông qua vào cuối kỳ đại hội để triển khai thực hiện trong cả nhiệm kỳ. Báo cáo chính trị của đại hội là sự kết tinh trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm, sự sáng tạo, tầm nhìn, khát vọng của đảng bộ và định hướng phát triển của địa phương, cơ quan, đơn vị.
Thế nhưng, một số tổ chức cơ sở Đảng chỉ tập trung cho việc chuẩn bị bầu (hoặc chỉ định) cấp ủy mới, nhân sự tham dự đại hội cấp trên mà lơ là việc chuẩn bị cho văn kiện đại hội. Vì thế, báo cáo chính trị tại đại hội chung chung, không khí của đại hội phần lớn là “tưng bừng, phấn khởi”. Đại biểu chỉ tham luận mà không tranh luận. Hầu hết là đọc một bản viết sẵn, chủ yếu là nêu thành tích. Có tham luận ở cấp xã mà nói toàn chuyện “trên trời, dưới bể”... rồi cuối cùng, đại hội nhất trí như... dự thảo và “thành công tốt đẹp”.
Lý giải về việc chưa tập trung đầu tư cho văn kiện, có cán bộ cho rằng: “Việc chuẩn bị văn kiện không cần công phu vì còn được bổ sung bởi các đại biểu trong đại hội. Nếu chuẩn chỉnh quá thì các đại biểu sẽ đóng góp vào đâu?”. Có người còn ngụy biện: “Nghị quyết đại hội nếu chưa thực sự đúng đắn thì nghị quyết hằng năm sẽ được bổ sung, còn nhân sự đã bầu rồi thì thay thế khó lắm”... Chính do những suy nghĩ như vậy mà đã có không ít cấp ủy khóa cũ chỉ tập trung lo nhân sự cho cấp ủy khóa mới rồi quên mất nhiệm vụ quan trọng nhất là chuẩn bị văn kiện. Đó là chưa kể, một số cán bộ trước đại hội lo “giữ ghế”, lo cho người thân, người quen, người cùng “phe, cánh” với mình có chân trong cấp ủy mới mà lơ là nhiệm vụ chuẩn bị văn kiện.
Mới đây, phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ 12 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây không chỉ là đợt sinh hoạt chính trị to lớn, sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân mà còn là tiền đề để tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng”.
Đồng chí Tổng Bí thư cũng yêu cầu: “Các đảng bộ trong quá trình chuẩn bị, tổ chức đại hội phải tập trung thảo luận kỹ lưỡng những nhiệm vụ, giải pháp để tiếp tục đóng góp hoàn thiện văn kiện Đại hội XIV của Đảng và văn kiện đại hội cấp mình; thể hiện sự đổi mới, cách mạng trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện”.
Theo hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, Đại hội cấp trên trực tiếp cơ sở và đảng bộ xã, phường, đặc khu hoàn thành trước ngày 31-8-2025; Đại hội đảng bộ cấp tỉnh và Đảng bộ trực thuộc Trung ương hoàn thành trước ngày 31-10- 2025. Như vậy, vẫn còn thời gian để các cấp ủy hoàn thiện văn kiện trình đại hội của cấp mình. Điều quan trọng nhất lúc này là dự thảo văn kiện phải lấy được các ý kiến đóng góp tâm huyết của các đảng viên trong đảng bộ.
Lơ là công việc quan trọng nhất của đại hội cũng là một biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.