Cán bộ về thôn, dân làng no đủ Bài 3 tiếp theo và hết: Cây lúa Sáu Tâm trên vùng biên giới

Nhắc đến tên bộ đội Sáu Tâm (Cái tên được bà con địa phương gọi thân mật về Đại tá Trịnh Hà Tâm, nguyên Giám đốc Công ty 75-Binh đoàn 15) nhiều người dân vùng biên giới ở huyện Đức Cơ, Ia Grai, tỉnh Gia Lai cũ đều biết. Bởi cuộc đời binh nghiệp của anh luôn gắn với vùng đất biên giới, gắn với đồng bào các dân tộc, gắn với cây cao su, cây lúa. 

Gần 40 năm công tác, cũng ngần ấy thời gian Sáu Tâm luôn bám thôn làng, bám dân, nói dân “ưng cái bụng, sáng cái đầu”, làm dân tin... Cái tên “cây lúa Sáu Tâm” cũng bắt đầu từ đó.

Cây lúa tái canh từ mô hình đến hiệu quả

Mưa. Phố núi Pleiku những ngày cuối tháng 9 trời se lạnh và có mưa trên diện rộng. Ở quán cóc ven đường, tôi cùng Sáu Tâm ngồi nhâm nhi chút cà phê sáng.

Anh bảo: Vào quán to, sang đẹp làm gì, đã cà phê là phải ngồi quán cóc ven đường. Vừa tận hưởng không gian thoáng rộng, vừa được ngắm phố xá, ngắm mưa bay trong sương sớm rất riêng của phố núi mà ít nơi có được. Như sợ hết, Sáu Tâm chỉ nhấp từng ngụm nhỏ cà phê, rồi anh chậm rãi kể về những kỷ niệm trong cuộc đời binh nghiệp, cuộc sống và những tình cảm mà người dân, nhất là bà con đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) dành cho anh trong thực hiện các nhiệm vụ, nhất là công tác dân vận, về với dân, giúp dân, khi còn đưng chức và kể cả khi anh nghỉ hưu trở về với gia đình.

Từ chủ trương của Đảng ủy – Bộ Tư lệnh Binh đoàn 15, mô hình “Cây lúa xen canh” được chúng tôi lựa chọn và ưu tiên để giúp bà con địa phương và người lao động thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ trong sản xuất nông nghiệp, thực sự phát huy hiệu quả đem lại lợi nhuận kinh tế cao.

Đặc biệt là đã thay đổi được thời gian đi lao động, suy nghĩ, tập tục về trồng cây nói chung, cây lúa nói riêng của bà con DTTS ở vùng biên giới. Được sự hướng dẫn, tiếp sức của cán bộ, công nhân đơn vị, người dân địa phương đã làm quen và mạnh dạn cày đất, lật cỏ, gieo hạt, bón phân, cải tạo đất đã trồng cây cao su trước đó để trồng lúa. Do phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, lại dễ trồng, nên “ Cây lúa xen canh” đã phát triển rất nhanh, năng suất cao, ổn định, chi phí cũng tương đối thấp, mà hiệu quả kinh tế lại cao nên bà con phấn khởi, tin tưởng, bám đồng ruộng, gắn bó với cây trồng, với thôn làng...”. 

Trong chuyến công tác đến thăm cán bộ, chiến sĩ, quân và dân trên vùng biên giới, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai đã ghi nhận, đánh giá cao hiệu quả công tác dân vận, nhất là hiệu quả của việc bám thôn làng, bám dân, tiếp sức giúp người dân phát triển kinh tế ổn định cuộc sống của Công ty 75 (Đoàn kinh tế - quốc phòng 75). Chủ trương của Binh đoàn 15 phát triển mô hình giúp dân trồng lúa trên đất tái canh cây cao su được đồng chí Đại tá Trịnh Hà Tâm vận dụng thực hiện rất hiệu quả.

Lúa đã nhiều lại đẹp, người dân không lo thiếu đói, khó khăn trong mùa giáp hạt. Đó là cảm nhận chung của đoàn công tác khi đến tham quan những cánh đồng lúa trên núi, được cán bộ, công nhân, người lao động Công ty 75 hỗ trợ người dân vùng biên giới trồng, chăm sóc và đang thu hoạch.

Đại tá Trịnh Hà Tâm giới thiệu với đoàn công tác: Thời gian qua, Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng nhiều công trình phục vụ dân sinh, nhất là hệ thống cơ sở hạ tầng “điện, đường, trường, trạm”. Tuy nhiên, do đời sống đồng bào dân tộc thiểu số còn phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên cho nên nhiều hộ vẫn còn khó khăn. Chúng tôi quyết tâm đẩy mạnh sản xuất, vận dụng khoa học kỹ thuật vào khai thác, chế biến, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động. Bên cạnh đó, đơn vị còn triển khai hiệu quả mô hình giúp dân trồng lúa trên núi, trên đất tái canh cây cao su.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, khi triển khai mô hình trên là thời điểm rất khó khăn, giá mủ cao su xuống thấp, người dân lại chưa quen, chưa có kinh nghiệm trồng cây lúa xen canh cho nên có người còn ngại làm. Đất giao, nhiều người không nhận; cho giống cũng không trồng. Không nản chí, không bỏ cuộc và luôn hướng về cuộc sống của người dân, Sáu Tâm đã tích cực xuống thôn làng, đến tận từng nương rẫy, bám dân, vận động mọi người chuyển đổi phương thức canh tác từ “chặt, đốt, chọc, tỉa” sang trồng lúa trên núi theo hướng trồng cây xen canh, lấy ngắn nuôi dài; cùng với đó trên cương vị Giám đốc anh cho mở rộng diện tích cây trồng, tăng thêm thu nhập cho người dân, tuyển dụng con em đồng bào dân tộc thiểu số vào làm công nhân.

Từ năm 2014, trước thực trạng một số vườn cao su già cỗi, năng suất thấp, Công ty 75 có chủ trương thanh lý, tái canh. Cùng với việc trồng mới, đơn vị có chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số địa phương trồng lúa trên 778,28 ha đất tái canh cao su. Lúa trên đất tái canh được trồng ở giữa luống đất trồng cao su giống, trong thời gian cây cao su đang bén rễ phát triển. Mô hình trồng lúa trên đất cao su tái canh của Công ty 75 không chỉ tiếp sức cho hàng nghìn hộ dân nghèo ở 14 làng trên địa bàn các xã biên giới để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, mà còn thắt chặt tình đoàn kết quân dân, góp phần làm thất bại âm mưu kích động, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc của các thế lực thù địch.

Hạt lúa về nhà cái bụng dân no

Ông Rơ MahPeng, già làng Nẻl 2, xã Ia Din, huyện Đức Cơ cho biết: “Làng Nẻl 2 có trên 140 hộ dân, đa số thanh niên trong làng vào làm công nhân cho Công ty 75. Thời gian qua Ðảng, Nhà nước, quân đội luôn quan tâm đến đời sống của Nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới và bà con đồng bào dân tộc thiểu số, cùng với đó bà con dân làng mình và các vùng lân cận ở đây lại được bộ đội Sáu Tâm hỗ trợ, tiếp sức bằng những việc làm thiết thực, hiệu quả, nên cuộc sống ngày một khấm khá hơn. Kinh tế phát triển tình làng nghĩa xóm, tình đoàn kết quân dân được củng cố. Cuộc sống đồng bào trong thôn giờ đổi thay rất nhiều, không còn hộ đói. 100% trẻ em đến tuổi được đi học. Người dân ốm đau đến bệnh xá quân dân y khám, chữa bệnh.

Năm nay cây lúa trồng trên núi của Công ty 75 hỗ trợ cho dân làng rất xanh tốt, được mùa, nhiều hạt. Hơn 10 năm qua, có đất bộ đội giúp trồng lúa xen canh cho nên đồng bào trong làng có thêm cái ăn, không lo đói, đời sống vật chất, tinh thần được nâng lên”.

Tiếp xúc với một số hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số được hưởng lợi từ việc giúp dân trồng lúa trên đất tái canh trồng cao su, chúng tôi mới thấy hết ý nghĩa từ mô hình đem lại. Chị Rơ Châm Biel (37 tuổi) ở IaKriêng, huyện Đức Cơ cũ, nay là xã Đức Cơ, tỉnh Gia Lai chia sẻ: “Năm 2016, biết nhà tôi khó khăn, bộ đội Sáu Tâm đã đến thăm, tặng quà và còn tạo điều kiện cho tôi trồng lúa trên một héc-ta đất tái canh cây cao su. Năm nay mưa thuận gió hòa nên cây lúa trồng trên núi của Sáu Tâm, nguyên Giám đốc Công ty 75 hỗ trợ cho dân làng rất xanh tốt, được mùa, nhiều hạt, vụ mùa trước thu về hơn 5 tấn. Nhà chú Danh, bà Blơl trong làng thu được 6-7 tấn cơ, sướng cái bụng vô cùng...Không chỉ giúp bà con cày đất, san đất, Sáu Tâm còn hỗ trợ lúa giống, phân bón, hướng dẫn bà con cách trồng, chăm sóc, thu hoạch…Những năm qua, có đất bộ đội giúp trồng lúa xen canh nên bà con trong làng có thêm cái ăn, không lo đói, đời sống vật chất, tinh thần được nâng lên. Có được hạt lúa để ăn, có lúa để nuôi thêm con gà, con heo, có thêm thu nhập, cuộc sống khá lên. Chỉ biết nói cảm ơn bộ đội thôi”. 

Gần dân, giúp dân là bài học lớn từ tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được Đại tá Trịnh Hà Tâm vận dụng có hiệu quả vào quá trình công tác. Quá trình vận động đồng bào đoàn kết, giúp nhau phát triển sản xuất, gắn bó với quê hương. Trong cuộc sống Sáu Tâm luôn chịu khó và cần mẫn, đã giúp nhiều người dân biết phát huy lợi thế từ đất, từ cây cao-su, cà-phê để phát triển kinh tế và cũng thuyết phục, cảm hóa nhiều đối tượng lầm lỗi bằng những công việc cụ thể, giản dị, chân thành. Chính những lời anh nói, những việc anh làm khiến mọi người cảm phục. Vợ chồng anh Rơ Mah Tuyên ở thôn Ia Din nói về anh Tâm: “Không có Công ty 75, không có bộ đội Sáu Tâm giúp đỡ thì cuộc sống dân làng tôi vẫn còn khổ nhiều lắm. Sự đổi thay này đã có được từ sự giúp đỡ nhiệt tình, hiệu quả của bộ đội và cán bộ SáuTâm.

Nay thì Sáu Tâm về hưu rồi, xa bà con thôn làng rồi, nhưng mỗi khi người dân cần gì, nhờ gì...anh vẫn tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, tư vấn; nếu bà con cần trực tiếp là anh lại có mặt tại thôn làng liền. Những ngày hội, ngày lễ lớn của dân tộc, của đất nước Sáu Tâm đều về chung vui với bà con, hình ảnh của nó, nụ cười tươi và những việc làm của nó để lại, thì bà con mình cứ nhớ mãi”.

Về với bà con, gần dân, trọng dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin, trên cương vị của mình Sáu Tâm đã miệt mài nghiên cứu đưa mô hình "Cây lúa xen canh” về cho dân, để giúp dân xóa đói, giảm nghèo. Đó chính là minh chứng cho tư duy sáng tạo, thể hiện tinh thần, trách nhiệm của cán bộ gần dân và vì dân, tỏa sáng hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trên đất và người Tây Nguyên. Những “hạt vàng” từ mô hình “Cây lúa xen canh” không chỉ là giúp hàng nghìn hộ đồng bào DTTS có cuộc sống ấm no mà còn là biểu hiện sống động "tấm lòng vàng" của Bộ đội Cụ Hồ nói chung và Sáu Tâm nói riêng với đồng bào nơi biên giới, góp phần kết nối bền chặt của tình nghĩa quân dân.

Trong chuyến thăm một số đơn vị và Binh đoàn 15, đánh giá về mô hình giúp dân trồng lúa trên núi, trên đất cao su tái canh, đồng chí Hồ Quốc Dũng- Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai khẳng định: “Đây là mô hình rất thiết thực, phù hợp với người dân địa phương. Cây lúa trên núi giúp đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên giới nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, nhiều gia đình giàu lên và ngày càng gắn bó với công ty, với làng quê của mình”. Chủ trương bám thôn làng, bám dân, đưa cán bộ về với dân, giúp dân của Đảng ủy- Bộ Tư lệnh Binh đoàn 15 là cụ thể hóa Nghị quyết của Đảng, của Quân ủy Trung ương vào nhiệm vụ của đơn vị một cách sáng tạo và cũng rất thành công.

Hiệu quả từ mô hình “Cây lúa xen canh” đã tạo ra bước ngoặt lớn, bảo đảm lương thực và làm thay đổi nhận thức, tập quán sinh hoạt, lao động và phương thức sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng của bà con DTTS vùng biên giới Gia Lai.