Vẫn còn nhiều vướng mắc trong thực hiện các quy định liên quan đến bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Từ ngày 1-1-2023, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy đã hết giá trị sử dụng, các thông tin sẽ được cập nhật, khai thác trong Cơ sở dữ liệu về cư trú. Tuy nhiên, từ khi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú bị “khai tử” đến nay, người dân khi đến cơ quan, tổ chức thực hiện các thủ tục hành chính hay đăng ký tạm trú vẫn còn gặp một số khó khăn, vướng mắc.

Một số Bộ, ngành và địa phương chưa quyết liệt

Trước một số ý kiến phản ánh gặp khó khăn, phiền hà khi thực hiện các thủ tục hành chính, vẫn phải xin xác nhận cư trú dù đã có căn cước công dân (CCCD) gắn chip, Trung tướng Tô Ân Xô - Người phát ngôn Bộ Công an đã thẳng thắn chỉ ra những căn nguyên và đề nghị các cơ quan chức năng kiên quyết xử lý, kỷ luật những trường hợp không thực hiện đúng quy định, cố tình gây khó khăn, sách nhiễu cho công dân. Trung tướng Tô Ân Xô cho hay: Bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy là xu thế tất yếu trong chuyển đổi số quốc gia, thay thế vào đó là cách thức quản lý mới trên điện tử, sẽ tạo ra nhiều tiện ích trong thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự. Bộ Công an đã có những bước chuẩn bị rất cụ thể để hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục hành chính.

Trong đó, có những vấn đề quan trọng là: Hoàn thiện hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và sẵn sàng kết nối, chia sẻ với các Bộ, ngành, địa phương để phục vụ cơ quan, tổ chức, cá nhân trong giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công theo quy định; xây dựng hành lang pháp lý; đội ngũ nhân lực, nhất là ở cơ sở. Đặc biệt, thực hiện quy định của Luật Cư trú năm 2020 về sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy hết hiệu lực từ ngày 1-1-2023, Bộ Công an đã có văn bản hướng dẫn 7 phương thức sử dụng thông tin công dân thay thế việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú. Phối hợp Văn phòng Chính phủ ban hành hướng dẫn các bộ, cơ quan ngang bộ, chủ tịch Ủy ban nhân dân các địa phương kết nối, tích hợp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư…

Trung tướng Tô Ân Xô cho biết thêm: Việc không sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy trong các giao dịch dân sự là một vấn đề hoàn toàn mới. Trong quá trình triển khai có nhiều thuận lợi, chúng ta có thời gian một năm để chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc thay đổi từ nhận thức của cán bộ thực hiện các thủ tục hành chính, nhận thức của người dân, doanh nghiệp… Tuy nhiên, bước đầu triển khai việc bỏ sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy gặp một số khó khăn, vướng mắc như: Dù có thời gian để chuẩn bị nhưng việc chuyển động là không đồng đều, chưa quyết liệt ở một số Bộ, ngành, địa phương. Do đó, việc kết nối với hệ thống dữ liệu dân cư, dẫn đến việc thực hiện các thủ tục hành chính hiện nay chưa thống nhất.

Để giải quyết những khó khăn và vướng mắc trong quá trình triển khai, Bộ Công an đã có các giải pháp, hoàn thiện và tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng trên các thiết bị di động về dân cư (VneID). Đẩy mạnh việc cấp mã định danh cá nhân, thẻ CCCD gắn chip cho công dân đủ điều kiện; rà soát sửa đổi văn bản pháp luật theo hướng tăng giá trị hiệu lực của mẫu xác nhận thông tin về cư trú; tăng cường kiểm tra việc cán bộ sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công.

Phải linh hoạt để phục vụ người dân được tốt nhất

Ngày 1-3, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp với một số bộ, ngành về việc thực hiện quy định liên quan đến bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy. Cuộc họp diễn ra ngay sau khi Phó thủ tướng ký công điện của Thủ tướng chấn chỉnh công tác này do vẫn còn nhiều địa phương chưa thực hiện nghiêm quy định và chỉ đạo của Chính phủ, nên dẫn đến tình trạng gây phiền hà cho cá nhân, tổ chức. Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh yêu cầu nhận thức sâu sắc lợi ích của việc bãi bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy đối với người dân, doanh nghiệp cũng như cơ quan hành chính nhà nước.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì đánh giá tính đồng bộ, thông suốt, cơ sở hạ tầng, hành lang pháp lý trong quá trình vận hành hệ thống kết nối, khai thác, sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ giải quyết thủ tục hành chính. Làm rõ trách nhiệm của các cơ quan trung ương, bộ, ngành, địa phương. Phó thủ tướng cũng giao các bộ, ngành xây dựng những ứng dụng đơn giản, triển khai đồng bộ, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận, thực hiện các dịch vụ công, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. “Khi hệ thống chưa hoạt động thông suốt thì vẫn phải duy trì nhân lực để phục vụ người dân bằng hoặc tốt hơn trước đây, không được làm ảnh hưởng đến người dân, dù chỉ là một ngày, thậm chí một giờ”

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương từ nay đến 15-3, phải đưa ra kế hoạch cụ thể đánh giá kỹ lưỡng về cơ sở vật chất, phần mềm quản trị để kết nối liên thông với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và những vấn đề pháp lý. Không được để đình trệ những dịch vụ Nhà nước đã cung cấp cho người dân. “Địa phương nào để xảy ra những vấn đề ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân thì Chính phủ sẽ có chỉ đạo và kiên quyết xử lý. Đây là vấn đề không nên để xảy ra dù chỉ một ngày, một giờ”, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Võ Hóa