Năm 1976, gia đình liệt sĩ Hoàng Thị Liên (ở nhà gọi là Phúc) đã đón hài cốt liệt sĩ về quê nhà, an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Hợp Đức, huyện Kiến Thụy (nay là Nghĩa trang liệt sĩ phường Hợp Đức, quận Đồ Sơn), T.P Hải Phòng. Ngôi mộ nằm ở vị trí thứ hai, hàng thứ ba bên phải, nhìn từ kỳ đài xuống. Từ đó, gia đình thường xuyên tới Nghĩa trang thắp hương cho hương hồn liệt sĩ.
Đến năm 2004, chính quyền tổ chức sửa chữa, tu bổ Nghĩa trang, thay bia mộ mới. Để mở rộng khuôn viên trước kỳ đài, 19 ngôi mộ liệt sĩ không có hài cốt được di dời về phía sau, nên phần mộ liệt sĩ Hoàng Thị Liên trước là hàng thứ ba thì nay là hàng thứ hai.
Năm 2012, nghĩa trang tiếp tục cải tạo nâng cấp, thay toàn bộ vỏ mộ, bia mộ và lát lại nền gạch. Nhưng ngôi mộ của liệt sĩ Hoàng Thị Liên lại bị thay đổi sang vị trí lên hàng thứ nhất! Còn vị trí cũ (mộ thứ hai, hàng thứ hai) lại là tấm bia ghi tên liệt sĩ Ngô Quang Uyên.
Từ sự việc trên, bà Hoàng Thị Liên (gia đình đặt tên hai chị em cùng là Hoàng Thị Liên - PV) - em gái của liệt sĩ đã làm đơn phản ánh tới UBND quận, thì được giải thích việc sắp xếp bia mộ là theo sơ đồ mộ chí được lập vào năm 2004! Bà Liên hết sức ngỡ ngàng vì chưa bao giờ biết về sơ đồ này.
Giải quyết kiến nghị của gia đình liệt sĩ, cuối năm 2013 Ban Quản lý nghĩa trang đã chuyển bia, di ảnh mang tên Hoàng Thị Liên về vị trí ngôi mộ thứ hai, hàng thứ hai. Nhưng đến ngày 27-7-2015, gia đình đến thắp hương thì lại thấy bia mộ của liệt sĩ Hoàng Thị Liên bị chuyển lên hàng thứ nhất, ngôi thứ hai. Còn ngôi mộ thứ hai, hàng thứ hai thì đặt tấm bia khắc tên liệt sĩ Ngô Quang Uyên.
Một lần nữa, bà Hoàng Thị Liên lại làm đơn gửi tới các cơ quan chức năng của quận Đồ Sơn, đề nghị chính quyền giải thích về sự thay đổi của ngôi mộ. Ngày 20-11-2016, UBND quận Đồ Sơn quyết định khai quật ngôi mộ có tên liệt sĩ Hoàng Thị Liên trước sự chứng kiến của chính quyền địa phương và gia đình. Kết quả thật bất ngờ: Đây là ngôi mộ rỗng không có hài cốt. Sau đó chính quyền tiến hành đào ngang dọc và thuốn 12 mũi xung quanh để tìm nhưng vẫn không thấy phần mộ liệt sĩ Hoàng Thị Liên.
Sau đó, Ban Quản lý nghĩa trang và cơ quan phường Hợp Đức tình cờ tìm thấy 2 mộ có hài cốt nguyên vẹn dưới sân - nơi trước đây từng di dời hài cốt liệt sĩ để mở rộng kỳ đài, rồi tự ý lấy một trong hai bộ hài cốt đó đặt vào phần mộ rỗng gắn tên liệt sĩ Hoàng Thị Liên. Bộ hài cốt còn lại đưa xuống chôn phía dưới nghĩa trang.
Biết sự việc trên, gia đình liệt sĩ Hoàng Thị Liên đề nghị lấy mẫu ở cả hai ngôi mộ để thử ADN. Kết quả, cả hai hài cốt không cùng huyết thống với liệt sĩ Hoàng Thị Liên!
Việc sai sót dẫn đến tình trạng nhầm lẫn mộ liệt sĩ đã được lãnh đạo UBND quận Đồ Sơn công nhận trong nhiều văn bản. Theo Biên bản buổi tiếp công dân định kỳ, ngày 16-5-2019 của ông Hoàng Xuân Minh - Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, đã kết luận: “Hài cốt liệt sĩ Hoàng Thị Liên vẫn ở trong Nghĩa trang liệt sĩ phường Hợp Đức; tuy nhiên, có sự nhầm lẫn về vị trí ngôi mộ. Xảy ra sự nhầm lẫn đó là do công tác quản lý nghĩa trang liệt sĩ của UBND xã Hợp Đức chưa tốt; việc đưa một hài cốt chưa xác định rõ danh tính vào phần mộ của liệt sĩ Hoàng Thị Liên; việc thay bia mộ nhưng không thông báo cho thân nhân liệt sĩ là chưa đúng”.
Còn trong văn bản trả lời đơn của bà Hoàng Thị Liên, ngày 3-8-2021, đồng chí Phạm Hoàng Tuấn - Phó chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, khẳng định: “Nội dung đề nghị của gia đình là rất chính đáng, phản ánh đúng thực trạng sự việc về làm mất mộ liệt sĩ là trách nhiệm thuộc về chính quyền do quá trình quản lý lỏng lẻo, thiếu trách nhiệm của cán bộ được giao nhiệm vụ qua nhiều thời kỳ (đến nay đội ngũ cán bộ đã nghỉ hưu, già yếu hoặc đã bị bệnh chết) dẫn đến việc xác định, thực hiện tìm kiếm rất khó khăn đối với chính quyền các cấp và việc khai quật mộ liệt sĩ phải được sự đồng thuận của các bên gia đình”.
Thay mặt gia đình, bà Hoàng Thị Liên đề xuất chính quyền địa phương vận động gia đình liệt sĩ Ngô Quang Uyên phối hợp khai quật ngôi mộ thứ hai, hàng thứ hai để lấy mẫu thử AND, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được.
Gia đình liệt sĩ Hoàng Thị Liên đề nghị các cơ quan chức năng sớm giải quyết tìm lại phần mộ liệt sĩ Hoàng Thị Liên.
Hồ Thanh Hương