Trong năm 2021 sẽ có 23 luật, bộ luật chính thức có hiệu lực thi hành. Nhiều điểm trong bộ luật, luật cũng được thay đổi, qui định phù hợp với thực tế hơn…

11 luật chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1

* Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) có hiệu lực từ ngày 1-1-2021 quy định: Thu hẹp các lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP chỉ còn 5 lĩnh vực sau: Giao thông vận tải; Lưới điện, nhà máy điện, trừ nhà máy thủy điện và các trường hợp Nhà nước độc quyền theo quy định của Luật Điện lực; Thủy lợi; cung cấp nước sạch; thoát nước và xử lý nước thải; xử lý chất thải; Y tế; Giáo dục & đào tạo; Hạ tầng công nghệ thông tin.

Ngoài ra, theo luật, dừng triển khai dự án mới áp dụng loại hợp đồng BT từ 2021; quy định rõ việc lựa chọn nhà đầu tư.

Nếu như Luật Đầu tư và Nghị định hướng dẫn chỉ dẫn chiếu việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu thì Luật PPP đã quy định rõ việc lựa chọn nhà đầu tư.

Các hình thức lựa chọn nhà đầu tư được áp dụng trong đầu tư theo phương thức PPP như sau: Đấu thầu rộng rãi; Đàm phán cạnh tranh; Chỉ định nhà đầu tư; Lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt.

* Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi có một số nội dung đáng chú ý như: Quy định hợp nhất Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND, giữ nguyên Văn phòng UBND cấp tỉnh; 7 tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội từ ngày 1-1-2021.

Đối với Bộ luật Lao động, chỉ còn 2 loại hợp đồng lao động, đó là người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần lý do. Còn người sử dụng lao động phải chịu chi phí mở tài khoản cho người lao động nếu trả lương qua ngân hàng…

* Luật Chứng khoán thì có một số quy định mới như quy định về thành lập Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam; Bổ sung hành vi bị cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quy định phải niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên sàn sau khi kết thúc đợt chào bán; Công ty đại chúng chỉ được chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng nếu có lãi.

* Luật Giám định tư pháp sửa đổi 2020 có một số nội dung như: Phạm vi giám định tư pháp đã được mở rộng theo hướng giám định tư pháp được trưng cầu, thực hiện ngay từ giai đoạn “khởi tố”, thay vì từ giai đoạn điều tra vụ án hình sự như quy định hiện hành.

Việc thành lập Văn phòng giám định tư pháp sẽ được nới lỏng điều kiện. Thời hạn giám định tư pháp tối đa không quá 4 tháng.

* Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án cũng có những nội dung mới đáng chú ý như: Công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam, trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong việc chấp hành pháp luật thì được bổ nhiệm làm Hòa giải viên nếu có đủ các điều kiện: đã là Thẩm phán, Thẩm tra viên Tòa án, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên Viện kiểm sát, Chấp hành viên thi hành án dân sự, Thanh tra viên;

Là luật sư, chuyên gia, nhà chuyên môn khác và có ít nhất 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công tác; là người có hiểu biết về phong tục tập quán, có uy tín trong cộng đồng dân cư; có kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải, đối thoại; có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao;

Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải, đối thoại do cơ sở đào tạo của TAND tối cao cấp. Trừ người đã là Thẩm phán, Thẩm tra viên Tòa án ngạch Thẩm tra viên chính, Thẩm tra viên cao cấp, Thư ký Tòa án ngạch Thư ký viên chính, Thư ký viên cao cấp, Kiểm sát viên, Chấp hành viên thi hành án dân sự, Thanh tra viên (Điều 10).

* Luật Thanh niên có những nội dung mới như: Không quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của thanh niên vì thanh niên cũng là công dân Việt Nam, quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam đã được Hiến pháp quy định. Luật cũng xác định rõ 7 nguyên tắc để bảo đảm quyền và nghĩa vụ của thanh niên.

* Luật Đầu tư có những nội dung mới đáng chú ý như: Chính thức cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ; số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện giảm còn 227; bổ sung nhiều ngành, nghề ưu đãi đầu tư; thêm hình thức ưu đãi đầu tư; nhiều điểm mới về chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt; sẽ ban hành Danh mục ngành, nghề hạn chế tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài; chỉ còn 4 trường hợp nhà đầu tư không phải ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án đầu tư.

* Luật Doanh nghiệp có 4 nội dung mới: Bỏ quy định về thông báo mẫu dấu doanh nghiệp trước khi sử dụng; thêm đối tượng không được thành lập doanh nghiệp; rút ngắn thời gian báo trước khi tạm ngừng kinh doanh từ 2021. Thay đổi khái niệm doanh nghiệp nhà nước.

* Luật Xây dựng sửa đổi cũng có 5 nội dung mới: 9 loại công trình được miễn giấy phép xây dựng; rút ngắn thời gian cấp giấy phép xây dựng xuống còn 20 ngày; xây nhà ở tại nông thôn từ 7 tầng trở lên phải xin giấy phép; sửa quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Quy định nhiều điểm mới về giấy phép xây dựng.

* Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi có một số nội dung đáng chú ý như bổ sung thêm văn bản quy phạm pháp luật vào hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; sửa quy định về thời điểm có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật…

12 luật có hiệu lực từ ngày 1-7

Ngoài nhưng luật và bộ luật trên, từ ngày 1-7-2021, còn có 12 Luật chính thức có hiệu lực thi hành, gồm:

* Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức sửa đổi 2019.

* Luật Quản lý thuế 2019 quy định việc quản lý các loại thuế, các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước.

* Luật Giáo dục 2019 quy định về hệ thống giáo dục quốc dân; cơ sở giáo dục, nhà giáo, người học; quản lý nhà nước về giáo dục; quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động giáo dục.

* Luật Lực lượng dự bị động viên 2019 quy định về xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên; chế độ, chính sách; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xây dựng, huy động lực lượng DBĐV.

* Luật Dân quân tự vệ 2019 quy định về nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ; vị trí, chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc, tổ chức, hoạt động, chế độ, chính sách và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với DQTV.

* Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019 quy định về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về xuất nhập cảnh và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

* Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi 2019.

* Luật Thư viện 2019 quy định về thành lập, hoạt động thư viện; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm, của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động thư viện; quản lý nhà nước về thư viện.

* Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam sửa đổi 2019.

Luật Kiểm toán nhà nước sửa đổi 2019.

* Luật Kiến trúc 2019 quy định về quản lý kiến trúc, hành nghề kiến trúc; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động kiến trúc.

* Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018 quy định về bí mật nhà nước, hoạt động bảo vệ bí mật nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Tư Hoành