Những ngày đầu tháng 7-2012, Công ty CP thương mại và vận tải An Vinh (Cty An Vinh), trụ sở tại số 84, đường Hậu Cần, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, nhận được lời mời chào bán lô hàng 5 xe tải tự đổ, hãng HOWO, sản xuất năm 2011, của Công ty CP đầu tư tài chính Hoàng Vân (Cty Hoàng Vân) đang thế chấp tại Ngân hàng SHB chi nhánh Hưng Yên (SHB HY).

Ngày 25-7-2012, ông Hoàng Quốc Vinh, Giám đốc Cty An Vinh đến trụ sở SHB HY giao dịch mua bán thì được biết Cty Hoàng Vân không được làm chủ giá mua bán vì lô hàng 5 xe đó đang được thế chấp tại SHB HY. Mọi đàm phán, thương lượng đều do giám đốc SHB HY quyết định. Giá mua lô hàng của Cty An Vinh tương đương với số tiền nợ gốc và lãi kỳ của Cty Hoàng Vân đang nợ SHB HY. Lô hàng của Cty Hoàng Vân đang thế chấp vay vốn trung hạn 2 năm (từ ngày 20-7-2011) tại SHB HY, đang trong giai đoạn trả gốc và lãi kỳ. Cty Hoàng Vân không được quyền bán lô hàng nếu SHB HY không chấp thuận. Không có SHB HY làm chủ trong việc giao dịch này, Cty An Vinh cũng không giao dịch mua, vì lô hàng đang được thế chấp tại SHB HY. Dưới sự giám sát của giám đốc SHB HY, Cty An Vinh và Cty Hoàng Vân đã ký hợp đồng mua bán. Vì thiếu hiểu biết trong giao dịch vay vốn và đang nợ quá hạn, nên tuy chưa đến thời hạn thanh lý hợp đồng với SHB HY, Cty Hoàng Vân bắt buộc phải chấp nhận cuộc đàm phán mua bán giữa giám đốc SHB HY và Cty An Vinh. Khi hai bên thống nhất xong giá mua bán, Cty Hoàng Vân phải đứng ra ký hợp đồng mua bán với giá 5 xe x 748.000.000 đồng = 3.743.000.000 đồng (tương đương số tiền gốc và lãi của cả món vay).

Ngay sau khi ký hợp đồng, vào lúc 22 giờ 30 phút ngày 25-7-2012, giám đốc SHB HY cử cán bộ tín dụng cùng giám đốc Cty Hoàng Vân xuống Quảng Ninh làm thủ tục bàn giao xe cho Cty An Vinh. 16 giờ ngày 26-7-2012, lô xe mới được chuyển đến bãi đỗ xe tại TP Hạ Long. Đại diện Cty An Vinh nhìn thấy lô xe đã cũ nát, hỏng hóc nhiều nên không muốn mua nữa. Vì vậy đã phát sinh thêm việc đàm phán lại giá mua bán. Cty An Vinh yêu cầu nếu tiếp tục thực hiện hợp đồng, thì bên bán phải giảm giá 200 triệu đồng. Một cán bộ tín dụng của SHB HY dùng máy điện thoại xin ý kiến chỉ đạo của giám đốc SHB HY. Ông này cho biết giám đốc đồng ý giảm giá 200 triệu đồng. Giám đốc Cty An Vinh yêu cầu ký lại hợp đồng theo giá đã điều chỉnh. Cán bộ tín dụng này lại điện xin ý kiến giám đốc SHB HY. Ông này cho biết: “Giám đốc chỉ đạo, không cần ký lại hợp đồng, vì hồ sơ phía ngân hàng đã lập sẵn với giá là 3,743 tỷ đồng, 200 triệu đồng phát sinh, ngân hàng sẽ đồng ý để Cty Hoàng Vân thế chấp 1 xe ô tô Daiwoo 4 chỗ, để nhận nợ vay 200 triệu bù vào là sẽ giải chấp hồ sơ gốc ngay cho Cty An Vinh”. Cán bộ SHB HY và giám đốc Cty An Vinh đều cam kết bằng miệng như vậy, nên giám đốc Cty An Vinh đã đồng ý mua với giá 3,543 tỷ đồng. Ngay sau khi nhận được sự đồng ý của Cty An Vinh, mặc dù đã 20 giờ, cán bộ tín dụng SHB HY yêu cầu Cty An Vinh chuyển tiền ngay. Giám đốc Cty An Vinh nói “đã hết giờ làm việc, để mai”, thì anh cán bộ tín dụng này nói rằng: “Lãnh đạo SHB HY đã can thiệp với lãnh đạo Ngân hàng SHB Quảng Ninh, phòng giao dịch Bãi Cháy làm việc ngoài giờ, để chờ khoản tiền mua xe của Cty An Vinh”. Cty An Vinh chuyển xong số tiền 3,543 tỷ đồng mua xe vào tài khoản gửi của Cty Hoàng Vân tại SHB HY, vào lúc 22 giờ 30 phút ngày 26-7-2012. Sau đó, cán bộ tín dụng của SHB HY ký vào biên bản bàn giao xe cho Cty An Vinh. Sau đó ít ngày, Cty An Vinh yêu cầu Cty Hoàng Vân chuyển trả hồ sơ gốc lô hàng theo hợp đồng đã ký kết, nếu không phải hoàn trả số tiền đã chuyển. Ngày 15-8-2012, người của Cty Hoàng Vân đến SHB HY, thì nhận được trả lời: “Tiền của Cty An Vinh chuyển cho Cty Hoàng Vân để thực hiện hợp đồng mua bán, đã được SHB HY khấu trừ nợ ngay sau khi chuyển, để trả vào khoản vay của Cty Hoàng Vân”. SHB HY còn yêu cầu giám đốc Cty Hoàng Vân ký vào “văn bản trả nợ trước thời hạn”. Do tin tưởng SHB HY, nên giám đốc Cty Hoàng Vân không đọc kỹ, sau này mới biết văn bản được ghi từ ngày 25-7-2012, lùi ngược thời gian gần 20 ngày là thủ đoạn hợp thức để khấu trừ nợ của SHB HY. Cty Hoàng Vân đã có văn bản đề nghị SHB HY giải chấp hồ sơ của lô hàng để giao cho Cty An Vinh, đồng thời đã nộp hồ sơ, xin thế chấp chiếc xe ô tô Daiwoo 4 chỗ, để vay 200 triệu đồng như đã thống nhất với SHB HY, nhưng không được câu trả lời rõ ràng: chấp thuận hay không của SHB HY? Đến ngày 23-9-2012 (sau 89 ngày ký kết hợp đồng), do thủ đoạn “lắt léo” của ban lãnh đạo SHB HY, Cty Hoàng Vân vẫn chưa hoàn thành được nghĩa vụ thực hiện hợp đồng với Cty An Vinh. Cty An Vinh đã có đơn tố cáo về việc Cty Hoàng Vân thông đồng với SHB HY “lợi dụng tín nhiệm, lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “lừa đảo Cty An Vinh có tổ chức” gửi các cơ quan chức năng.

Sau khi nhận được đơn tố cáo của Cty An Vinh, xem xét lại toàn bộ vụ việc, chúng tôi nhận thấy: Bằng tín nhiệm và thủ đoạn được dàn dựng tinh vi chặt chẽ, SHB HY đã làm sai qui định của Nhà nước, ép buộc doanh nghiệp bán tài sản đang hoạt động kinh doanh, đẩy Cty Hoàng Vân đến bờ vực phá sản, đồng thời, lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt 3,543 tỷ đồng của Cty An Vinh. Rõ ràng, SHB HY đã dùng thủ đoạn lắt léo để “sập bẫy” doanh nghiệp.

Việt Hùng