Trận đánh đầu tiên diễn ra trên quần đảo Trường Sa là trận tiến công giải phóng đảo Song Tử Tây, tiếp đó giải phóng đảo Sơn Ca. Khi đảo Song Từ Tây và đảo Sơn Ca được giải phóng, hệ thống phòng thủ của lực lượng ngụy quyền Sài Gòn đóng trên các đảo còn lại bị tan rã và chúng ta tiếp quản 5 đảo nổi trên quần đảo Trường Sa. Đây là chiến thắng mang ý nghĩa hết sức quan trọng.
Từ 5 đảo nổi giải phóng từ tay ngụy quyền Sài Gòn, cho đến nay, chúng ta đã tiếp tục đóng giữ trên 21 đảo và 33 điểm đóng quân. 41 năm qua, kế thừa kết quả đó, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng cũng như nhân dân cả nước, huyện đảo Trường Sa đã và đang đổi mới từng ngày, lớn lên cùng với sự phát triển của đất nước. Hệ thống chính trị từ Huyện ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân cấp huyện, thị trấn, các xã được củng cố và kiện toàn. Đội ngũ cán bộ, công chức của huyện ngày càng được đào tạo cơ bản, có năng lực, kinh nghiệm, gắn bó với nhân dân; chỉ đạo, điều hành các hoạt động của huyện cũng như thị trấn, các xã trên đảo ngày một hiệu quả hơn.
Ở Trường Sa đã có những cơ sở để bảo đảm cho ngư dân vươn khơi bám biển như âu tàu để tàu thuyền neo đậu và tránh bão, các cơ sở đảm bảo hậu cần, kỹ thuật... Chính những cơ sở này đã tạo điều kiện giúp đỡ không những cho ngư dân ở Trường Sa, mà còn là chỗ dựa để ngư dân các tỉnh ven biển yên tâm vươn khơi bám biển để đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản, làm giàu cho đất nước. Trên các đảo đã có những công trình văn hóa, kể cả các công trình tâm linh, đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, trùng tu các ngôi chùa đã có từ trước… Trường học, bệnh xá trên các đảo cũng được củng cố và nâng cấp. Đội ngũ bác sĩ, giáo viên ngày càng được đào tạo cơ bản, có trình độ năng lực, nhiệt huyết với công việc của mình. Trên các đảo cũng đã được phủ sóng điện thoại, sóng phát thanh, truyền hình…
Ông Đỗ Huy Minh-Phó Chủ tịch UBND thị trấn Trường Sa cho hay: Bên cạnh công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tinh thần đoàn kết quân, dân nơi đây đã tạo nên một khối thống nhất. Mọi người cùng tham gia nhiều hoạt động thi đua như: ra quân trồng cây xanh, tổ chức các hoạt động văn hóa-văn nghệ, thể dục-thể thao, tăng gia sản xuất; tu sửa, dọn vệ sinh những nơi công cộng như Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, chùa Trường Sa, đài Tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Trường Sa… tạo khí thế thi đua sôi nổi, thắm đượm tình quân-dân.
Được giao nhiệm vụ là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền biển đảo nói chung, đặc biệt là quần đảo Trường Sa nói riêng, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ của Hải quân nhân dân trong 41 năm qua đã nỗ lực hết sức mình, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, luôn sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ đảo trong mọi tình huống. Thiếu tá Nguyễn Quốc Hùng-Chỉ huy trưởng đảo Trường Sa Đông cho biết: Thời gian qua, đơn vị đã làm tốt công tác giáo dục, quán triệt các chỉ thị của trên về rèn luyện kỷ luật; tổ chức học tập, nắm vững điều lệnh quản lý bộ đội, chế độ học tập, công tác. Đồng thời, duy trì thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ chế độ ngày, tuần, nền nếp chính quy, thường xuyên củng cố doanh trại, nơi ăn ở của bộ đội, xây dựng cảnh quan môi trường sạch, đẹp. Nhờ đó, đến nay 100% cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, quyết tâm cao, sẵn sàng chiến đấu, chấp nhận hy sinh để bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Đơn vị luôn đoàn kết thống nhất, dân chủ tốt, mọi cán bộ, chiến sĩ được biết, được bàn, được làm và được giám sát; duy trì kỷ luật nghiêm, đời sống văn hóa, tinh thần luôn lành mạnh. Đơn vị luôn bảo đảm an toàn tuyệt đối về mọi mặt. Với những kết quả đã đạt được, trong năm 2015, đơn vị có 4 tập thể và 11 cá nhân được cấp trên khen thưởng, đảo Trường Sa Đông được tặng danh hiệu Đơn vị Quyết thắng.
Sắt son niềm tin với Đảng, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên huyện đảo Trường Sa luôn giữ vững ý chí nơi đầu sóng ngọn gió, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, quyết tâm bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.
Duy Quang