Vào thời điểm này, ai có dịp đi qua hoặc ghé thăm tượng đài TNXP chiến thắng của tỉnh Thanh Hóa được xây dựng trên lưng chừng núi phía nam cầu Hoàng Long, cạnh QL 1A tại khu vực Hàm Rồng sẽ thấy sự xâm hại, phá phách của cả thiên nhiên và con người đến mức nghiêm trọng, đau xót không thể tưởng tượng được. Tượng đài này được xây dựng những năm gần đây với khối lượng tiền của, công sức của Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa không phải là nhỏ...
Người viết bài này phải đến tận nơi, không dưới ba lần đi đi lại lại, mắt thấy, tay sờ, tai nghe và còn chụp ảnh ở nhiều tư thế, nhiều góc độ. Xin phản ánh chân thực nhất để bạn đọc xa gần, các đồng đội, người thân của những linh hồn TNXP đó đây biết được cội nguồn.
Đứng từ dưới mặt đường QL 1A nhìn lên tượng đài thấy uy nghi, hoành tráng, lồng lộng giữa trời cao trong xanh. Càng đến gần hơn, càng thấy sự phá phách không thương tiếc của cả thiên nhiên và chủ yếu là bàn tay con người. ở trên cao, dưới chân tượng các chiến sĩ TNXP chảy loang lổ một màu nâu vàng, có thể do vật liệu xây dựng kém chất lượng (gạch non hoặc đá) làm hoen ố, nhem nhuốc các hình “phù điêu” phía dưới. Vệt màu nâu vàng chảy dài xuống cạnh bảng “táplô” ghi nội dung, công đức các anh hùng, liệt sĩ TNXP. Toàn bộ nội dung này cũng bị phai mờ, nhạt nhòa nét chữ mầu vàng trên nền đá xám rất khó đọc; các mầu sắc bị mờ nhạt, xám xịt. Những phần hư hỏng này có thể là do khách quan (thiên nhiên?). Đáng nói hơn là phần hư hại nặng nề, nghiêm trọng do con người gây nên, đó là toàn bộ hệ thống đèn chiếu sáng trên các cột đèn chùm, các “trốc cột” tường hoa, lối lên xuống... đều bị đập phá sạch sành sanh. Nếu đếm không nhầm thì có tối 50 bóng đèn tròn đắt tiền trên các cột, trên các trụ tường hoa... bị đập phá hoàn toàn. Những thiệt hại về kinh tế đối với các vật tư nêu trên không đáng là bao; nhưng sự mất mát về ý nghĩa xã hội, lương tâm, đạo đức con người quả là không có giá nào có thể có được?! Tôi tìm gặp một số bà con ở gần khu vực này, được biết: Từ khi xây dựng tượng đài đến nay hầu như không có người đến bảo vệ, trông coi, chăm sóc; nếu có chăng cũng chỉ là những cuộc phát động nhân dân các ngày lễ, sự kiện hoặc dịp Tết âm lịch... có các đơn vị đoàn, đội đến quét dọn, sửa sang chút ít, rồi sau đó mọi việc đâu lại vào đấy... Thành ra công trình tượng đài này hầu như có chủ mà như vô chủ (?). Bên cạnh những cột đèn, bóng đèn bị đập phá hoàn toàn đó, do không có người bảo vệ, trông coi thường xuyên nên các bồn hoa, cây cảnh bị nắng mưa làm hư hỏng, úa vàng, tàn lụi; đáng nói hơn là do kỹ thuật xây dựng chưa tốt nên ngay trên nền sân dưới chân tượng đài được lát đá đen có hoa văn đẹp, nhưng đã bị sụt lún thành vũng sâu, nước đọng dài ngày, vừa làm mất mỹ quan công trình, văn hóa, vừa gây khó khăn, gây phản cảm cho khách tham quan, thân nhân liệt sĩ đến đặt vòng hoa, dâng hương...
Thiết nghĩ các cơ quan, đơn vị chức năng của tỉnh Thanh Hóa cần kiểm tra, có chủ trương và giải pháp khắc phục tình trạng xâm hại, phá phách tại khu tượng đài TNXP chiến thắng để cho hương hồn các liệt sĩ thêm thanh thản và ý thức trách nhiệm của người đang sống được tốt đẹp hơn.
Bài và ảnh: Lê Reo