Đình nguyên Thám hoa Phan Kính sinh năm Ất Mùi (6-12-1715) tại thôn Vĩnh Gia, xã Lai Thạch, huyện La Sơn, trấn Nghệ An (nay là xã Song Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh). Năm Quý Hợi (1743), Phan Kính thi đỗ Đình nguyên Thám hoa (khoa thi này không lấy Trạng nguyên, Bảng nhãn). Từ năm 1744, Phan Kính từng đảm nhiệm nhiều chức vụ: Giám sinh ở Quốc Tử giám, Hiệp trấn Sơn Tây, Đốc đồng Thanh Hoa, Thư đốc thị Nghệ An, Đốc đồng Tuyên Quang, Kinh lược sứ, Tham mưu nhung vụ... Trong những năm 1758-1761, Phan Kính với cương vị Đốc đồng Tuyên Quang kiêm Tham mưu nhung vụ đạo Hưng Hóa đồng thời là Phái bộ vua Lê, đem quân lên trấn giữ vùng biên giới phía Bắc. Trọng đức tài của Phan Kính qua những lần ông sang “kinh lược sứ”, vua Càn Long nhà Thanh gia phong cho ông “Lưỡng Quốc Đình nguyên Thám hoa”.Phan Kính mất năm 1761, khi mới 47 tuổi. Sau khi mất, ông được triều đình ban thụy Trung hiền, thăng Hữu Thị lang Bộ Hình, tước Quỳ Dương bá. Vua Lê Hiền Tôn phong sắc làm Thành Hoàng, hiệu Anh Nghị Đại vương, cho lập đền thờ ông ở làng Lai Thạch, xã Song Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Năm 1992, Đền thờ Phan Kính ở Can Lộc đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia.
Điều đặc biệt là với tài đức hơn người, Đình nguyên Thám hoa Phan Kính được nhân dân Khánh Thiện, Yên Khánh, Ninh Bình tôn thờ và lập Đền thờ ông từ mấy trăm năm nay. Mặc dù đã qua nhiều lần trung tu tôn tạo, nhưng trước thử thách thời gian, mưa nắng và biến cố lịch sử, Đền đã xuống cấp. Với lòng ngưỡng mộ, tri ân một bậc tiền nhân có công với dân với nước, và nặng lòng trước một di tích lịch sử văn hóa của quê hương bị xuống cấp, đầu năm 2017, doanh nhân CCB Nguyễn Đăng Thành - Phó chủ tịch Thường trực Hội Doanh nhân Cựu chiến binh Ninh Bình đã phát tâm công đức, đồng thời kêu gọi các hội viện, bạn bè con em Khánh Thiện chung sức trùng tu xây dựng Đền.
Hội Doanh nhân Cựu chiến binh Ninh Bình được thành lập năm 2014. Hội là nơi tập hợp những doanh nhân CCB đạt được thành tích nhất định trong cuộc chiến chống đói nghèo, tụt hậu; là "sân chơi" để những DNCCB trao đổi kinh nghiệm SXKD, hỗ trợ nhau về nhiều mặt, đặc biệt chung tay hoạt động nghĩa tình đồng đội và xã hội thiện nguyện. Hàng trăm ngôi Nhà tình nghĩa đã được Hội Doanh nhân Cựu chiến binh Ninh Bình dành cho các đồng đội đặc biệt khó khăn và các đối tượng chính sách. Nhiều công trình tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, công trình tâm linh... có sự đóng góp của các hội viên. Trong số các công trình tâm linh, thiện nguyện mà Hội tham gia trùng tu, xây dựng Đền thờ Thám hoa Phan Kính, được các hội viên tích cực hưởng ứng, dành nhiều tâm sức nhất.
Theo doanh nhân CCB Nguyễn Đăng Thành - Phó chủ tịch Thường trực Hội, chỉ sau mấy tháng phát tâm, kêu gọi, các hội viên đóng góp được gần 2 tỷ đồng và nhiều hiện vật có giá trị. Tiêu biểu trong số các nhà hữu tâm hữu sản là đồng chí Đỗ Thành Chung - Chủ tịch Tập đoàn Inetco 300 triệu đồng; Lê Đức Toàn công đức 20 triệu đồng, doanh nhân CCB Phạm Công Chất - Giám đốc Công ty TMDVDL Doanh Sinh 150 triệu đồng, hội viên Nguyễn Văn Thành 15 triệu đồng, Đỗ Thị Thanh 100 triệu đồng, Phạm Văn Quyết 100 triệu đồng, Đỗ Văn Chiến 70 triệu đồng, Mai Trường Sơn 100 triệu đồng, hội viên Đỗ Hải Bình 60 triệu đồng...
Với vai trò là người chủ xướng phát tâm, Phó chủ tịch Hội Doanh nhân Cựu chiến binh Nguyễn Đăng Thành cung tiến 250 triệu đồng. Đặc biệt với tinh thần "nối vòng tay lớn", thiện nguyện của Hội Doanh nhân Cựu chiến binh Ninh Bình đã được một số hội viên các tỉnh Hội bạn tích cực hưởng ứng như: Doanh nhân CCB Hồng Tươi (Hội Doanh nhân Cựu chiến binh Bình Phước) cung tiến 60 triệu đồng, doanh nhân Bảo Hiền (UVTV Hiệp hội, Giám đốc Công ty Hiền Lê - Hưng Yên) đóng góp 20 triệu đồng...
Sau gần một năm kể từ khi khơi xướng, phát tâm, công trình Đền thờ Thám hoa Phan Kính được khánh thành, đáp ứng tâm nguyện của các doanh nhân CCB, đặc biệt là con em quê hương Khánh Thiện và các thành viên thuộc Phan tộc Hà Tĩnh.
Doanh nhân CCB Nguyễn Đăng Thành cho biết: Số tiền công đức thu được tại Lễ khánh thành Đền hơn 300 triệu đồng, cộng với số tiền mà các hội viên cung tiến trước đó còn dư sẽ được Ban Tổ chức dùng vào việc đầu tư tiếp tục mở rộng khuôn viên và xây dựng thêm một số hạng mục công trình của Đền trong thời gian tới. Cũng theo ông Nguyễn Đăng Thành, UBND tỉnh Ninh Bình quyết định tặng Bằng khen cho Hội Doanh nhân Cựu chiến binh của tỉnh và các cá nhân có nhiều đóng góp để trùng tu, xây dựng di tích Đền thờ Thám hoa Phan Kính.
Bài: Hưng NguyễnẢnh: Bảo Phan