Ngày 21-1, tại nhà ông Nguyễn Văn Xê (tổ dân phố Trà Long 2, phường Ba Ngòi, TP. Cam Ranh, Khánh Hòa) đại diện Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh (BCHQS), Hội Cựu chiến binh tỉnh Khánh Hoà, Thành hội Cam Ranh và đại diện các cơ quan chính sách đã chứng kiến việc cải táng thêm 2 hài cốt, qua đó đưa tổng số hài cốt đã cải táng được lên 25 bộ. Sau khi gặp các nhân chứng và tìm hiểu kỹ các thông tin liên quan. Tại UBND phường Ba Ngòi, các thành viên cùng với chính quyền phường Ba Ngòi đã ghi nhận các công tác đã triển khai, tổ chức việc cải táng chu đáo, đồng thời đề xuất các giải pháp tiếp theo.
Thượng tá Bùi Xuân Gia, Phó Chủ nhiệm chính trị BCHQS tỉnh nhìn nhận, đã có sự vào cuộc tích cực của các cấp chính quyền và sự hợp tác tốt của gia đình ông Nguyễn Văn Xê, cũng như người dân lân cận (có quắch riêng biệt, đánh số thứ tự...và chôn cất thành khu riêng biệt). Đến sáng nay (21-10), trong tổng số 25 hài cốt đã cải táng được, nhưng không tìm thấy bất cứ di vật nào có liên quan đến lực lượng cách mạng (gồm bộ đội, dân quân, các cơ sở giúp đỡ cách mạng…). Đồng thời, theo lời kể của gia đình thì khả năng những hài cốt này đã có trước năm 1966, vì từ năm 1966 gia đình ông về đây định cư thì không ai đưa người đến đây chôn cất. Đặc biệt, những hài cốt này khi đào được ở nhiều vị trí, với tư thế khác nhau như chụm 5 đầu lại, thân thẳng ra sau như hình ngôi sao, có mộ đôi, có mộ chỉ có một hài cốt trong tư thế ngồi…
Ông Nguyễn Hoạt, Trưởng ban Tổ chức – Chính sách của Tỉnh hội CCB nhận định, những ghi nhận từ năm 1966 trở lại đây, quanh khu vực này không có thông tin nào ghi nhận về các cuộc hy sinh lớn của lực lượng cách mạng ta. Do đây là vùng cát trắng nhiễm mặn, nên những hài cốt này thường ít bị phân huỷ. Ngoài ra nhiều ý kiến cũng cho rằng, nhiều bộ hài cốt rất nguyên vẹn, sọ, xương ống chân, tay to và dài khác thường so với người Việt Nam. Vì vậy cần thêm những ý kiến các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học…
Ông Đặng Sĩ, đại diện cho gia đình ông Xê và là chỉ đạo những người tham gia cải táng, đề nghị hỗ trợ kinh phí cho họ vì gia đình còn khó khăn, anh em phải lao động mệt nhọc, mua quắch, khăn, rượu để rửa…Về việc này bà Đào Thị Đoan, Phó Chủ tịch UBND phường Ba Ngòi cho biết, bà đã ứng trước cho gia đình ông Xê và tiền mua đá trẻ để xây thành một khu riêng biệt mười triệu đồng, đã đề nghị thành phố Cam Ranh hỗ trợ trên 25 triệu đồng, khi nào có tiền sẽ chuyển ngay cho gia đình và bộ phận tham gia cải táng.
Trước đó, ngày 26-12-2014, gia đình ông Xê trong lúc đào hố để xây dựng hầm biogas phục vụ việc nuôi heo thì bất ngờ phát hiện 2 bộ hài cốt. Những ngày sau đó, được sự đồng ý của chính quyền địa phương, gia đình ông tiếp tục đào mở rộng để tìm kiếm và đã phát hiện thêm 15 bộ hài cốt trong phạm vi bán kính chưa đầy 5 mét. Đến sáng ngày 21-1, đã xác định được tổng số 25 hài cốt, UBND phường Ba Ngòi đã hỗ trợ gia đình ông Xê đưa toàn bộ số bộ hài cốt nói trên đi cải táng tại một khu riêng biệt, trong phạm vi nghĩa trang của địa phương. Đồng thời đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp tục có hướng giải quyết thấu tình, đạt lý, nếu có các phát hiện và phát sinh mới.
PV