Năm 2017, vách núi lở, một tảng kích thước khoảng 2m3, nặng cả tấn lăn xuống bản làm xiêu vẹo cột nhà sàn của người dân.
Trong các năm 2017 - 2018 đã nhiều lần xảy ra đá lở, lăn xuống bản cả đêm lẫn ngày với những tảng đá có kích thước từ 5m3 đến hơn 10m3, nặng cả chục tấn. Các vụ đá lăn đã làm hư hại các công trình phụ, không gây thương vong về người nhưng người dân nơi đây luôn phấp phỏng trong nỗi sợ hãi, không yên tâm.

Ông Quàng Văn Sơn, 56 tuổi, người dân bản Pa Xa Xá cho biết: "Cũng thời điểm này của năm 2017, sau 2 ngày mưa to triền miên, tảng đá hơn 4m3 đã rơi và nằm ngay phía hiên nhà sàn, cạnh nhà bếp, phá hỏng bể phốt của gia đình. Lúc đó, chúng tôi định chạy về phía trên bản để thoát nguy thì phía trên bản cũng có đá lăn, chặn hết đường thoát nên không biết chạy đi đâu nữa. Chúng tôi đã gọi điện cho chính quyền xã, lực lượng Đồn Biên phòng Pa Thơm (Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên) để cầu cứu.

Anh Lò Văn Phương, bản Pa Xa Xá chia sẻ: ba năm trở lại đây anh đã chứng kiến nhiều lần đá từ trên vách núi lăn xuống, qua mấy căn nhà dân bản, đe dọa tính mạng người dân. Người dân nơi đây rất hoang mang, mong muốn các cấp chính quyền cho di chuyển đến địa điểm khác an toàn để ổn định cuộc sống, yên tâm phát triển sản xuất.

Khảo sát tại hiện trường ở độ cao hơn 100m phía mạn nghiêng về bản Pa Xa Xá của núi Mộc Cuôi Gang vẫn còn rất nhiều tảng đá có kích thước lớn đang nằm tựa vào nhau. Từ vị trí này nhìn xuống thấy rõ thực tế 63 hộ dân dưới bản Pa Xa Xá nằm trọn trong cung sạt lở, đá lăn dài hàng trăm mét. Mong muốn của người dân là được di chuyển đến nơi định cư mới.

Năm 2017, để xử lý tình trạng đá lăn, chính quyền huyện Điện Biên, xã Pa Thơm và các cơ quan chức năng đã phối hợp phá các tảng đá, giảm kích thước xuống cho bớt nguy hiểm. Đầu năm 2018, chính quyền địa phương và cơ quan chức năng tiếp tục bạt cơ, san nền, đào hào và đắp hàng ngàn mét khối đất đá làm nên “bức tường chắn” dài hàng trăm mét trên núi ở độ cao gần 30 mét để ngăn chặn đá lăn xuống bản khi sự cố xảy ra.

Tuy nhiên, sau những trận mưa lớn xảy ra từ tháng 6 đến nay tại vị trí bạt cơ, san nền, đắp tường chắn lại xuất hiện vết nứt rộng khoảng 25cm, tạo thành cung trượt sạt dài hàng chục mét chạy dọc hào, tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với người dân trong bản, bởi hàng ngàn khối đất đá có thể đổ ập xuống bản bất cứ khi nào.

Thực tế đó càng tăng thêm sự hoang mang cho người dân bản Pa Xa Xá khi phải đối diện với hai mối hiểm nguy là đá lăn từ trên núi và nguy cơ sạt lở đất đá từ cung trượt sạt.

Ông Lò Văn Hoàn - Bí thư Đảng ủy xã Pa Thơm cho biết thêm, địa bàn cứ xảy ra mưa lớn kéo dài là chính quyền địa phương và người dân đều lo lắng, đứng ngồi không yên. Xã đã chỉ đạo lực lượng dân quân có phương án, kế hoạch di dời dân khi sự cố sạt lở xảy ra. Ngoài ra, Đồn Biên phòng Pa Thơm cũng sẽ hỗ trợ công tác di dân khi nguy cơ sự cố xảy ra.

Trong khi chờ thống nhất các phương án di rời người dân bản Pa Xa Xá đến địa điểm mới, huyện Điện Biên yêu cầu các cấp xã, bản tăng cường kiểm tra, đặc biệt là trong những đợt mưa lớn; nếu có dấu hiệu bất thường, phải báo cáo huyện để tổ chức sơ tán người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Tiến An