Một là cuộc chiến chống IS của các lực lượng khác nhau: quân đội chính phủ Iraq, dân quân người Shiite Iraq cùng cố vấn quân sự Iran, lực lượng người Kurd, quân đội Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ. Cuộc chiến này có mục đích chung được tuyên bố là “khôi phục quyền kiểm soát của Baghdad đối với Mosul cũng như khôi phục chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ củ̉a Iraq”!
Hai là sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa các bên liên quan chính kể trên: Lực lượng người Kurd được Mỹ hậu thuẫn và vốn có lợi ích không đồng nhất với lợi ích của chính quyền trung ương ở Baghdad. Là Mỹ, đang tìm cách nổi lên trong cuộc chiến Mosul với mong muốn có vai trò lớn hơn ở Iraq (cũng như ở nước láng giềng Syria). Là Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ chính phủ Iraq đang can dự ngày càng tăng trong cuộc phiêu lưu mà mục tiêu như Thủ tướng Iraq-Haider al Abadi đã nhiều lần nói trắng ra là ngăn cản đối thủ người Kurd của họ thành lập một chính phủ tự trị dọc theo biên giới phía Nam của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ba là cuộc chiến ủy nhiệm mà Mỹ nhằm vào Nga, tìm cách đối trọng với ảnh hưởng ngày càng tăng của Moscow tại Syria và ngăn cản sự ảnh hưởng này “tràn” đến Iraq. Do đó, Mỹ một mặt cố gắng thúc đẩy hoàn tất chiến dịch giành lại Mosul trước khi Nga có thể giải phóng thành phố chiến lược Aleppo ở Syria; mặt khác, âm thầm mở “đường máu” để lực lượng IS có thể chạy sang Syria nhằm gây khó khăn cho Nga và thương vong cho quân đội chính phủ Syria được Nga ủng hộ.
Trong tình hình đó, câu hỏi đặt ra là IS có thể bị đánh bật ra khỏi Mosul vào thời điểm nào và với tổn thất như thế nào? Mosul có thể biến thành một thành phố bị chia cắt tương tự như Aleppo hiện nay-tức cuộc chiến sẽ kéo dài, hay sẽ sớm được giải phóng để rồi kéo theo hàng loạt các vấn đề dài hạn khác như sự bất mãn, mâu thuẫn và sự xuất hiện của các nhóm khủng bố mới? Chỉ có thời gian mới trả lời được câu hỏi này.
Đăng Song