Qua 18 năm Quỹ khuyến học do ông Hòe lập nên đã hỗ trợ được hàng ngàn học sinh có hoàn cảnh khó khăn được đến trường (ông Hòe ngoài cùng bên tay phải)
Đó là điều những người dân, gia đình học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở vùng Nghi Lộc và Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An nhắc đến mỗi khi năm học mới bắt đầu. Đó cũng là lúc gói học bổng của quỹ khuyến học do người cựu dân công hỏa tuyến vùng giáo Phạm Văn Hòe, SN 1958, xóm Làng, xã Nghi Vạn, huyện Nghi Lộc trao đến các học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập của huyện Nghi Lộc và huyện Hưng Nguyên.
Sinh ra trong gia đình đông con giữa cuộc kháng chiến chống Mỹ ở vùng chiêm trũng chuyên canh cây lúa của vùng xứ đạo toàn tòng xứ Thượng Lộc, xã Nghi Vạn, huyện Nghi Lộc. Thời điểm đó lo bữa no bữa đói hàng ngày còn vất vả nên việc được đi học đầy đủ như ông Hòe là điều rất khó. Con đường học tập của ông sớm dang dở để cùng gia đình lo cơm từng bữa cùng với đó cùng với địa phương để tạo nên một hậu phương vững chắc để tiền tuyến đánh giặc.
Đến những năm sau 1975, nước nhà lập lại hòa bình nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, đói kém ông Hòe đã cùng nhiều thanh niên địa phương viết đơn xin gia nhập lực lượng dân công hỏa tuyến để hỗ trợ việc xây dựng đất nước và bảo vệ biên giới đang có nhiều bất ổn. Năm 1979, ông trở về địa phương lập gia đình và xây dựng kinh tế. Vợ chồng ông lần lượt sinh 4 người con mà kinh tế gia đình vẫn chỉ phụ thuộc vào làm ruộng, lúc nông nhàn ông lại làm đủ mọi nghề tự do từ thợ xây, cửu vạn… Vất vả là vậy nhưng ông luôn quyết tâm phải cho cả 4 đứa con được ăn học đến nơi đến chốn.
“Thời kỳ tôi vốn đã khổ, đã vất vả do tình hình chung của cả nước nhưng tôi vẫn ham muốn theo đuổi việc học hành. Việc học hành là việc cực kỳ quan trọng, có chữ, có kiến thức thì mới mở mang được tư duy và đầu óc có muốn làm gì cũng mới dễ được. Chính thế nên hoàn cảnh lúc đó nuôi 4 đứa con cũng bữa no bữa đói nhưng tôi luôn động viên vợ dù giá nào cũng phải cho con cái học hành đầy đủ không được đứt gánh giữa đường”, ông Hòe tâm sự.
Sự quan tâm học tập của ông không còn gói gọn trong gia đình ông mà những năm tháng ở vùng quê nghèo của mình cũng như những lúc đi làm lao động tự do muôn phương ông chứng kiến bao nhiêu đứa trẻ học hành giỏi giang nhưng vì gia đình khó khăn nên phải nghỉ học giữa chừng. Từ đó ông bắt đầu ấp ủ sẽ xây dựng một quỹ khuyến học để giúp đỡ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn để các em không còn phải nghỉ học giữa chừng.
Đến những năm đầu 2000, khi các con của ông đi làm kinh tế ở nước ngoài có kinh tế ông đã mở lời ấp ủ về việc mở quỹ khuyến học lâu nay của mình với các con. Thấy việc làm của cha mình quả thực ý nghĩa nên thời gian đầu ông ở nhà sẽ nắm bắt các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn gửi tiền về để cha đến hỗ trợ một vài em có tiền để ăn học. Một, hai rồi ba… các em được gia đình ông hỗ trợ tiền ăn học nên tin lành đồn gần nhiều gia đình hoàn cảnh khó khăn tại địa phương không muốn con nghỉ học đến nhờ gia đình ông giúp đỡ. Nhưng chỉ cá nhân gia đình ông thì không thể kham nổi quá nhiều trường hợp vì vậy ông và các con đã tìm cách vận động nguồn tài trợ của những người quen, con em tại địa phương làm ăn xa quê cả trong nước và ngoài nước ủng hộ. Đặc biệt người con trai thứ hai của ông là Phạm Văn Thắng đã mạnh dạn cùng ông qua các kênh thông tin để vận động các tổ chức từ thiện, đồng bào Việt Nam tại nước ngoài ủng hộ việc làm ý nghĩa này.
Nhận thấy việc làm ý nghĩa của ông và gia đình đến năm 2007 đã có nhiều cá nhân, tổ chức hỗ trợ “Quỹ khuyến học ông Hòe” số tiền hỗ trợ hàng trăm cháu đều đặn cả năm. Ban đầu từ hỗ trợ chắc các em tại xã nhà, rồi quỹ của ông mở rộng hỗ trợ nhiều em tại các địa phương khác của huyện Nghi Lộc. Những năm gần đây việc hỗ trợ đã mở rộng đến các xã Hưng Yên Nam, Hưng Yên Bắc của huyện Hưng Nguyên. Đến nay quỹ khuyến học của ông mỗi năm hỗ trợ 150 em của các địa phương thuộc huyện Nghi Lộc và huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Mức hỗ trợ cụ thể với tiểu học là 900.000 đồng /em/năm học; bậc THCS là 1.100.00 đồng/ em/năm học; THPT là 1.800.000 đồng/em/năm học.
Không những vậy hàng năm có những hoàn cảnh bị bệnh tật hiểm nghèo, tai nạn nặng hoàn cảnh khó khăn không có điều kiện chữa trị ông cũng vận động để ủng hộ, giúp đỡ các cá nhân đó có tiền chữa bệnh. Cùng với đó hàng năm quỹ của ông cũng tiến hành lắp đặt các công trình phục vụ chung học sinh tại các trường học tại huyện Hưng Nguyên và Nghi Lộc như: lắp máy lọc nước bán công nghiệp tại Trường THCS Nghi Vạn, huyện Nghi Lộc và tại Trường TH Hưng Yên Nam, huyện Hưng Nguyên trị giá gần 200 triệu đồng.
“Đối tượng tôi hướng đến là các em từ tiểu học đến trung học phổ thông và được ghi chép trong sổ cẩn thận từng hoàn cảnh các em. Hàng năm quỹ đều phối hợp với địa phương đi kiểm tra, xét duyệt lại cháu nào đã học xong phổ thông hay cháu nào hoàn cảnh gia đình đã thoát khó khăn sẽ dừng hỗ trợ để suất đó cho một cháu có hoàn cảnh khó khăn khác”, ông Hòe cho biết.
Với việc làm ý nghĩa đó của ông các địa phương, nhà trường hàng năm cũng hỗ trợ để sàng lọc để quỹ hỗ trợ đúng đối tượng nhất. Hiện ông Hòe cũng đang là thành viên của ban khuyến học xã Nghi Vạn, huyện Nghi Lộc. Với hiệu quả thiết thực của ông và quỹ do ông vận động hơn 18 năm qua đã giúp đỡ cả nghìn học sinh có hoàn cảnh khó khăn với số tiền lên đến hàng tỷ đồng được đến trường. Để ghi nhận những đóng góp của ông vì sự nghiệp giáo dục hàng năm ông đều được Hội khuyến học Trung ương, UBND tỉnh Nghệ An, MTTQ tỉnh Nghệ An và các cấp huyện, xã địa phương trao nhiều bằng khen, giấy khen, ký niệm chương.
Thái Viết Điệp