Hiện cả nước đã ghi nhận 43 tỉnh, thành phố có bệnh nhân mắc sởi, đặc biệt tập trung nhiều tại một số tỉnh, thành phố khu vực phía Nam. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính, do virut gây ra. Bệnh tuy ít dẫn đến tử vong nhưng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Đường lây truyền bệnh sởi: Bệnh sởi lây qua đường hô hấp, khi bệnh nhân ho, hắt hơi, nói chuyện do virut có trong các giọt nước bọt nhỏ li ti bắn ra không khí. Trẻ chưa có kháng thể chống sởi hít phải sẽ dễ dàng bị lây nhiễm. Hoặc trẻ có thể nhiễm sởi khi tay tiếp xúc với bề mặt (sàn nhà, đồ chơi, khăn mặt, quần áo…) nhiều virut sởi, sau đó đưa tay lên miệng (virut sởi có thể tồn tại trong môi trường vài giờ đồng hồ).

Biểu hiện của bệnh sởi: Thời kỳ ủ bệnh khoảng 7-10 ngày. Bệnh khởi phát sốt đột ngột trên 38 độ C, mắt ướt, nhiều ghèn làm cho mắt bị kèm nhèm, viêm đường hô hấp trên (chảy mũi nước, ho) và có thể bị rối loạn tiêu hoá (tiêu chảy). Đặc biệt, khi bệnh toàn phát, sốt cao tới 39-40 độ C, thể trạng li bì, mệt mỏi nhiều. Khoảng 2-3 ngày sau, đốm đỏ nổi lên ở mặt trong má, đây là một dấu hiệu đặc biệt của bệnh sởi. Ban xuất hiện đầu tiên ở sau tai rồi lan ra mặt, mắt, cổ, thân mình và tứ chi trong vòng từ 1-2 ngày. Khi hết sốt, ban sởi bắt đầu mất dần (sởi bay) và sau khi sởi bay có để lại các nốt thâm trên da. Các ban sởi mất dần theo tuần tự, nơi nào xuất hiện trước thì ban bay trước.

Cảnh giác với biến chứng do sởi: Biến chứng hay gặp nhất là viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm phế quản - phổi từ mức độ nhẹ đến nặng, có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời, nhất là khi trẻ dưới 1 tuổi. Biến chứng nguy hiểm nhất do sởi là viêm não - màng não. Lúc này, bệnh khởi phát đột ngột, sốt cao, co giật, gây liệt, rối loạn cơ vòng (đại, tiểu tiện không tự chủ) do tổn thương tủy sống. Ngoài ra, bệnh sởi có thể gây biến chứng viêm tai, viêm xoang, viêm răng lợi (nguy hiểm nhất là gây bệnh cam tẩu mã), viêm loét giác mạc mắt. Đối với phụ nữ mang thai, nếu mắc sởi có thể dẫn đến sẩy thai, đẻ non.

Làm gì để phòng bệnh sởi? Các chuyên gia khuyến cáo, trẻ đến độ tuổi tiêm phòng sởi cần cho đến cơ sở y tế để tiêm phòng. Những trẻ nào chưa tiêm phòng sởi, phụ huynh cần phải cho đến trạm y tế xã, phường để liên hệ tiêm phòng càng sớm càng tốt.

Tại gia đình có trẻ bị sởi, không cho trẻ tiếp xúc với trẻ lành. Trẻ bị sởi phải nghỉ học để tránh lây lan cho trẻ khác. Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với trẻ bệnh sởi và người nghi bị sởi. Rửa tay sạch bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với trẻ bị bệnh sởi. Trẻ mắc sởi nhẹ có thể chăm sóc tại gia đình nhưng phải theo dõi cẩn thận dưới sự hướng dẫn của bác sĩ khám bệnh cho trẻ, không được chủ quan (nhỏ mắt, mũi bằng dung dịch nước muối 9%, tắm rửa sạch bằng nước ấm để tránh nhiễm trùng và lở loét). Cần theo dõi nhiệt độ hằng ngày, dinh dưỡng đầy đủ, thức ăn dễ tiêu và giàu dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin A; cho ăn nhẹ, đủ chất; cho uống nhiều nước (dung dịch oresol, nước quả tươi) khi trẻ sốt cao, tiêu chảy; nên nằm phòng riêng (thoáng, sáng, tránh gió lùa); chỉ dùng thuốc kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ). Đưa đến cơ sở y tế ngay khi các dấu hiệu nặng lên: sốt cao, ho nhiều, tiêu chảy nặng… ban sởi lặn hết mà vẫn còn sốt; các dấu hiệu biến chứng về tai, phổi, tiêu hóa, mắt…

Thành An