Đúng là “rối như canh hẹ”, không chỉ những vụ bạo hành rất đáng tiếc, như thầy đánh trò, trò chửi thầy, Hiệu trưởng đe dọa phụ huynh...; mà cả đối phó tăng giờ học, tăng môn học dưới nhiều hình thức để thu học phí.
Tóm lại là nhiều nơi, nhiều vùng miền, nhất là ở những thành phố, đô thị lớn, cả gia đình và học sinh đều hết sức căng thẳng, chứ tuyệt nhiên chưa phải “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” - trong khi ai nấy đều thuộc lòng câu nói “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”; “Nhân tài là nguyên khí quốc gia”...
Điều cần nhấn mạnh là ngày xưa (trước cải cách giáo dục) trong điều kiện nền kinh tế còn hết sức khó khăn thì giáo dục lại rất ổn; tuyệt nhiên không có chuyện đánh lộn giữa thầy và trò và càng không có cảnh cãi vã nhau giữa nhà trường và phụ huynh. Đúng là thầy ra thầy, trò ra trò; trường ra trường, lớp ra lớp.
Vì sao giáo dục lại phức tạp, thậm chí có tình trạng xuống cấp như thế? Có người cho rằng vì “nhồi nhét” kiến thức nhiều quá; lại có ý kiến phàn nàn rằng nhà trường chỉ chú trọng dạy kiến thức, chứ ít “dạy làm người”, còn các chuyên gia thì bảo phải có “triết lý giáo dục” khoa học...
Thấy ý kiến nào cũng có khía cạnh đúng, nhưng có lẽ có một nguyên nhân dễ nhận ra là chúng ta chưa hiểu đầy đủ về sự phát triển độc lập của con trẻ, gò chúng vào một khuôn mẫu, kỳ vọng số đông ở chúng một kết quả quá cao, trong khi khoa học đã khẳng định không có hai người giống nhau tuyệt đối, thậm chí là sự phân tầng rất khác nhau trong cùng một lứa tuổi.
Thực tế có học sinh có khả năng học môn tự nhiên hai, ba tiết học liền và ngược lại lại có học sinh chỉ tiếp thu được không quá một tiết học... Đây là sự phát triển hoàn toàn tự nhiên của mỗi con người và trách nhiệm của giáo dục phổ thông - cụ thể là giáo viên phải phát hiện ra “sở trường, sở đoản” của mỗi học sinh để hướng nghiệp đúng.
Ngẫm ra mình sai nhiều, như nhiều nơi bây giờ vẫn lấy điểm cao đồng loạt của cả lớp, cả trường để xếp loại “dạy tốt, học tốt” là trái với quy luật, là biến thi đua thành ganh đua.
Nếu thấy sai thì cùng nhau sửa thôi.
Huy Thiêm