Lê Văn Nam quê Thạch Thanh, Thạch Hà, Hà Tĩnh. Năm 1964, tốt nghiệp cấp III phổ thông, anh tình nguyện nhập ngũ, mong được vào Nam đánh Mỹ. Nhưng vì thấp bé, nhẹ cân (chỉ cao chưa tới 1,50m, nặng 45 cân), nên không trúng tuyển, đành đi thanh niên xung phong (TNXP), vào tuyến lửa Trường Sơn. Nhanh chóng hòa nhập với nhiệm vụ phục vụ chiến đấu, sau một thời gian bảo đảm giao thông trên đường 20 - Quyết Thắng, Lê Văn Nam và 20 nam nữ TNXP cùng đơn vị đươc động viên vào quân đội, thuộc Bộ Tư lệnh 559. Nhưng thay vì cầm súng chiến đấu, anh được biên chế vào bộ phận nuôi quân Bộ Tham mưu 559. Chịu khó, trách nhiệm và rất hiệu quả trong công việc, Lê Văn Nam lại được điều lên làm Tiểu đội trưởng, phụ trách bếp ăn Bộ Tư lệnh. Khi trên tuyến, bộ đội truyền nhau bài hát “Lê anh nuôi”, thì Lê Văn Nam được cán binh trong đơn vị thân mật gọi là “Lê Anh Nuôi”.

Những tháng năm làm “anh nuôi” ở Bộ Tư lệnh Trường Sơn, Lê Văn Nam có rất nhiều kỷ niệm, trong đó có chuyện đổi muối lấy lợn đãi khách và cưới vợ ở Trường Sơn.

Vào tháng 2-1967, Bộ Tư lệnh 559 được thông báo đón Đoàn cán bộ Bộ Tổng Tham mưu do Tổng tham mưu phó Hoàng Văn Thái làm Đoàn trưởng vào thị sát chiến trường. Thường thì mặc dù khó khăn đến mấy, hậu cần cơ quan Bộ Tư lệnh vẫn có cơ số thực phẩm dự phòng; nhưng lúc này sau một mùa khô dốc hết toàn lực cho vận chuyển, thực phẩm tươi của bếp Bộ Tư lệnh cạn kiệt; chỉ còn một ít thịt hộp, đồ khô. Theo chỉ đạo của cấp trên, biết Nam thông thổ, quen biết tập quán của bà con các bản người Lào, đồng chí Nguyễn Văn Lung, quê Thái Bình, phụ trách hậu cần cơ quan, giao nhiệm vụ cho Lê Văn Nam mang 30 cân muối sang bản bạn đổi lấy một con lợn ngay trong đêm để ngày mai có thịt đãi khách.

Vui vẻ nhận nhiệm vụ, đêm hôm đó, một mình mang theo một súng ngắn K.54, một dao găm, đèn pin và vài bánh lương khô, Nam mang 30 cân muối, vượt 20 cây số đường rừng sang tới bản Chà Lẹt (gần đường Coong Le) là bản gần nhất. Xuất phát từ 5 giờ chiều, đến 10 giờ đêm, Nam mới tới nơi. Do khéo dân vận, nên với 30 cân muối, anh đổi được một con lợn ngót bốn chục cân và một lít rượu. Cho lợn vào bao gạo, Nam về ngay cho kịp trong đêm. Vác con lợn sống bốn chục cân, không như vác bao gạo. Lợn giãy dụa, kêu…, nên suốt đêm đó anh phải đánh vật với lợn, về đến đơn vị mệt muốn đứt hơi Nhưng kết quả là ngày hôm sau, Bộ Tư lệnh có đủ rượu, thịt để tiếp khách của Bộ tổng. Tư lệnh Đồng Sĩ Nguyên, Phó tư lệnh Lê Đình Sum… biểu dương “chiến công” khắc phục khó khăn, kiếm được rượu, thịt của Lê Anh Nuôi.

Trước khi được ra Bắc học Trường sĩ quan Hậu cần, ngày 24-4-1971, Thượng sĩ Lê Văn Nam và Thượng sĩ Trần Thị Tiêu tổ chức đám cưới tại Cơ quan Bộ Tư lệnh 559. Trần Thị Tiêu, quê Thạch Tượng, Thạch Hà, cùng đi TNXP và cùng về cơ quan Bộ Tư lệnh 559 với Lê Văn Nam. Đám cưới được tổ chức trong nhà hầm của Bộ Tư lệnh, dưới ánh đèn măng sông, mấy nhánh hoa rừng, vài ấm trà…, nhưng ngập tràn tình đồng chí, cán - binh. Tư lệnh Đồng Sĩ Nguyễn và cán bộ, chiến sĩ cơ quan Bộ Tư lệnh đều có mặt chung vui hạnh phúc với chú rể, cô dâu. Tặng phẩm mà Tư lệnh Đồng Sĩ Nguyên tặng chú rể và cô dâu có một chiếc màn tuyn - loại màn quân nhu vẫn cấp cho cán bộ, chiến sĩ, nhưng ở chiến trường, mấy ai dùng đến của quý ấy!

Nguyễn Xuân Bách