Chân dung đại biểu Quốc hội khoá XV trẻ nhất cả nước

Trong danh sách 499 người trúng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV, người trẻ tuổi nhất là Quàng Thị Nguyệt - nữ nông dân 24 tuổi, người dân tộc Khơ Mú, đến từ bản Búng Giắt 1, xã Mường Mươn, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên.

Cô vừa học xong đại học, chưa xin được việc làm. Khi biết được tin này, tôi lập tức “soi” lại danh sách đại biểu Quốc hội Khóa XIV, xem ai là đại biểu trẻ nhất. Và thật đáng mừng, người đó là Triệu Thị Huyền, dân tộc Dao. Cách đây 5 năm, Triệu Thị Huyền cũng có những điểm tương tự như Quàng Thị Nguyệt hôm nay, cũng là đại biểu nữ, người dân tộc thiểu số, là nông dân, vừa tốt nghiệp đại học nhưng chưa xin được việc làm. Điều tuyệt vời là Triệu Thị Huyền vừa tái cử, tiếp tục là đại biểu Quốc hội Khóa XV của tỉnh Yên Bái. Chắc chắn rằng, với kinh nghiệm 5 năm làm đại biểu Quốc hội Khóa XIV, chị sẽ hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ đại biểu của dân trong 5 năm tới.

Đại biểu Quốc hội trẻ tuổi có tốt không? Thẳng thắn mà nói, đại biểu trẻ tuổi có những hạn chế nhất định trong đóng góp xây dựng Quốc hội chuyên nghiệp. Trình độ đại biểu tuổi ngoài 20, dẫu có bằng tốt nghiệp đại học nhưng chưa trải qua thực tiễn, rất khó để có thể đóng góp nhiều cho hoạt động của Quốc hội khi thực hiện 3 chức năng: Lập hiến, lập pháp; quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; giám sát tối cao các hoạt động của Nhà nước. Tác giả viết bài này từng phỏng vấn một nữ đại biểu Quốc hội trẻ tuổi, chị là bác sĩ, trúng cử khi vừa mới tốt nghiệp đại học; mỗi kỳ họp Quốc hội, chị đều sụt cân vì đọc tài liệu, tìm hiểu các vấn đề để biểu quyết trên nghị trường.

Nhưng để có một Quốc hội chuyên nghiệp “Của dân, do dân, vì dân”, chúng ta rất cần những đại biểu trẻ tuổi. Tham khảo mô hình nhà nước pháp quyền ở một số nước tiến bộ, hiện đại, chúng ta thấy họ có nhiều dân biểu, thượng nghị sĩ “suốt đời”. Những người có thâm niêm tham gia đại biểu Quốc hội là vốn quý trong xây dựng Quốc hội chuyên nghiệp. Đáng tiếc là ở nước ta, vấn đề này chưa được chú ý. Đại biểu trẻ tuổi dường như mới được chú ý vì cơ cấu hơn là vì năng lực và phẩm chất nổi trội. Vì thế, rất nhiều đại biểu trẻ tuổi chỉ tham gia 1 nhiệm kỳ Quốc hội rồi thôi (vì sau 5 năm, họ không còn đảm bảo cơ cấu trẻ!). Vì vậy, cá nhân tôi cho rằng, cần có một chiến lược nhân sự cho Quốc hội, trong đó phải có cách phát hiện, bồi dưỡng nhân tài làm đại biểu Quốc hội chuyên trách. Việc “phát hiện” được một người trẻ đủ đức, đủ tài, đủ uy tín để được bầu làm đại biểu Quốc hội là khó, nên việc dìu dắt, phát huy để đại biểu đó đóng góp được nhiều nhất, tham gia được nhiều khóa Quốc hội nhất, là điều rất cần đặt lên bàn nghị sự của Đảng và Quốc hội.

Hiện nay, việc đại biểu trẻ tuổi “sớm nở tối tàn” (chỉ tham gia được một khóa, vì những lý do nào đó mà không tham gia tiếp nữa) cũng là một biểu hiện của sự lãng phí về nhân sự. Bên cạnh đó, hiện tượng này còn khiến các thế lực thù địch cho rằng, bầu cử Quốc hội của chúng ta chỉ là sự cơ cấu của Đảng, cốt cho đủ thành phần chứ không thiết thực góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội. Tất nhiên, chúng ta không vì những luận điệu nhằm chống phá của các thế lực thù địch mà xem lại mình; nhưng chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật để có những điều chỉnh chiến lược và sách lược trên con đường xây dựng Quốc hội nói riêng, Nhà nước pháp quyền XHCN nói chung.

Quốc hội chuyên nghiệp cần những đại biểu chuyên nghiệp, sẽ là rất tốt cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta sớm lộ diện những tài năng trẻ trong Quốc hội. Trong sự nghiệp cách mạng chuyên nghiệp và đầy vẻ vang của mình, Đảng ta luôn xuất hiện những nhà lãnh đạo trẻ tuổi. Các Tổng Bí thư khi Đảng ta còn hoạt động bí mật, chưa nắm chính quyền, đều nhận trọng trách ở tuổi ngoài 20 như Trần Phú, Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Cừ. Trong thế kỷ XXI, sự nghiệp đổi mới cũng đã xuất hiện rất nhiều đồng chí Ủy viên T.Ư tuổi trẻ, hoàn thành tốt trọng trách được giao. Đó là cơ sở để khẳng định, nếu Đảng có chiến lược, chính sách cán bộ đúng thì hoàn toàn có thể xây dựng một thế hệ đại biểu Quốc hội tuổi trẻ, tài cao, uy tín lớn; góp phần tích cực vào hoài bão, khát vọng đưa nước ta trở thành nước phát triển vào giữa thế kỷ này.

Hồng Giang