Từ ngày 19-5-1959, tôi vinh dự được Tổng Quân ủy giao nhiệm vụ làm Đoàn trưởng kiêm Bí thư Ban Cán sự Đoàn Công tác quân sự đặc biệt (về sau gọi là Đoàn 559) tổ chức mở tuyến giao liên quân sự vào Nam dọc theo dãy Trường Sơn. Thường thì vào mùa mưa hằng năm, chúng tôi từ trong tuyến trở ra Hà Nội báo cáo tình hình lên cấp trên và chuẩn bị cho mùa khô tới.
Đầu mùa mưa năm 1962, tôi ra Hà Nội. Vào một trưa tháng 5, đang nghỉ ở nhà riêng 25 Phan Đình Phùng, tôi nghe chuông điện thoại đổ dồn. Đồng chí trực ban Cơ quan Bộ Quốc phòng thông báo tôi vào ngay Văn phòng Quân ủy, có việc cần.
Bước vào phòng làm việc của Văn phòng Quân ủy, tôi sững sờ, khi thấy Bác Hồ đang nói chuyện với Thượng tướng, Tổng Tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng. Sau một thoáng bất ngờ, xúc động, tôi đứng nghiêm chào Bác theo đúng điều lệnh. Bác đứng dậy, lại gần tôi và tươi cười nói:
- Chú Bẩm có được khỏe không. Điện báo gấp mà chú vào đây nhanh thế. Nghe nói chú vào Nam ra Bắc như con thoi?
- Thưa Bác, cháu khỏe; nhà của gia đình cháu ở gần Cổng Bắc, nên có điện khẩn là cháu vào đây ngay. Cháu không nghĩ là được gặp Bác. Do yêu cầu nhiệm vụ, cháu vào miền tây Trị Thiên thường xuyên - tôi xúc động trả lời.
Bác cầm tay tôi, kéo lại ngồi bên chiếc bàn gần cửa và hỏi:
- Thế chú ở trong đó ra khi nào? Ta vừa uống nước vừa nói chuyện, tôi có nhiều điều muốn hỏi chú…
Khi đó, tôi chợt nhớ lại lời anh Phạm Văn Đồng dặn, nên bình tĩnh trả lời rành rọt từng câu hỏi của Bác: Đoàn 559 đã mở đường được đến đâu? Anh em trong đó sinh hoạt ra sao, đồng bào các dân tộc trên dãy Trường Sơn sinh sống thế nào, có đủ cơm ăn, áo mặc không? Rồi quan hệ giữa bộ đội ta với bạn Lào, đặc biệt với đồng bào các bộ tộc Lào…
Tôi báo cáo với Bác tình hình hoạt động của Đoàn, sức khỏe, sinh hoạt của cán bộ, chiến sĩ Đoàn 559, mặc dù phải hoạt động cực nhọc, nguy hiểm, nhưng không một ai thoái thác nhiệm vụ; nguyện hết lòng hết sức vì miền Nam. Tuy vậy, công việc chúng tôi làm cũng chưa được bao nhiêu so với yêu cầu của chiến trường miền Nam.
Để Bác nắm được cụ thể công việc mở đường, tôi phải dùng bản đồ quân sự. Tại phòng làm việc của Văn phòng Quân ủy có mấy tấm bản đồ quân sự cỡ lớn treo trên tường, khi cuộn vào hay mở ra phải dùng trục quay. Tôi bèn mở cặp của mình, lấy tấm bản đồ thường xuyên mang theo, trải trên bàn, báo cáo với Bác từng chi tiết phát triển của tuyến cả Đông và Tây Trường Sơn; từng cung đường giao liên, những trục dùng cho xe đạp thồ và những tuyến dự kiến dùng xe cơ giới; kết quả vận chuyển và bảo đảm giao liên hành quân; những thuận lợi, khó khăn từ khi chuyển hướng sang Tây Trường Sơn…
Nghe tôi báo cáo tới đó, Bác nhắc luôn:
- Các chú phải tận dụng “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để phát triển đường Tây Trường Sơn; sắp tới phải đưa ô tô vào. Nhưng cũng phải chủ động phát triển đường Đông Trường Sơn, có đường chính, đường dự bị và phòng khi tình hình ở Tây Trường Sơn không thuận lợi cho ta.
Tiếp đó, tôi báo cáo với Bác tình hình đồng bào các dân tộc vùng rừng núi miền tây Trị - Thiên, dọc trục đường chúng tôi vừa mở, đời sống của nhân dân vô cùng cơ cực. Nhưng tấm lòng của người dân vẫn sắt son với cách mạng, với Đảng và Bác Hồ. Có bản người Vân Kiều ở miền tây Quảng Trị, nơi trục giao liên vận tải của Đoàn 559 chạy qua, từ cụ già đến cháu nhỏ đều tham gia cảnh giới, bảo vệ đường; thanh niên trai tráng vác hàng giúp bộ đội. Gặp lúc bộ đội thiếu gạo, bà con góp thóc gạo, khoai sắn đem cho. Bộ đội không dám nhận, bà con nói: “Tao đói còn đi đào được củ rừng để ăn. Chúng mày làm cách mạng còn phải đi làm mãi. Củ, lúa chúng tao dành cho chúng mày ăn…”.
Nghe tôi kể tới đó, Bác ngoảnh mặt ra ngoài cửa sổ như muốn giấu đi những giọt nước mắt không kìm giữ nổi. Cả hai Bác cháu cùng lặng đi trong giây lát. Sau đó, Bác bảo tôi:
- Các chú mở đường giao liên, vận chuyển vào Nam bước đầu được như vậy là rất tốt. Quân và dân ta ở miền Nam rồi sẽ phải đánh lớn, cần nhiều người, nhiều vũ khí. Các chú cần phát huy kết quả đã làm được và phải khôn khéo hơn; nhanh chóng mở đường vào sâu tới Tây Nguyên, tới Nam Bộ. Sau đây, việc đầu tiên là chú về lập danh sách những anh em hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc để Quân ủy T.Ư khen thưởng. Đồng thời, chú tổ chức chuyển ngay cho đồng bào những nơi tuyến vận tải vừa mở đi qua 30 tấn muối, 10 tấn vải…
Những ngày sau đó, tôi trực tiếp bàn bạc với các anh ở Ủy ban Thống nhất T.Ư, quyết tâm sớm thực hiện lời Bác dặn. Sau đó, tôi vào ngay Quảng Bình tổ chức hội nghị cán bộ toàn tuyến, quán triệt chỉ đạo của Quân ủy, Bộ Tổng và kể lại buổi được gặp Bác Hồ, những lời dặn dò của Bác. Anh em vô cùng xúc động. Khi Ủy ban Thống nhất T.Ư chuyển muối và vải vào, chúng tôi chuyển ngay số hàng này giao cho chính quyền địa phương tổ chức cấp phát, để những hạt muối, tấc vải nghĩa tình của Bác Hồ đến tận tay đồng bào.
Thiếu tướng Võ Bẩm kể, Duy Tường ghi