Đại tướng Phan Văn Giang - Phó bí thư Quân ủy T.Ư, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trao Quân kỳ Quyết thắng tại Lễ công bố Quyết định thành lập Quân đoàn 12.
Xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh là xu thế và yêu cầu tất yếu nhằm nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của Quân đội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và phát triển đất nước trong tình hình mới. Theo đó, đến năm 2025, cơ bản hoàn thành việc điều chỉnh tổ chức biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại. Để thực hiện chủ trương này, đến nay toàn quân đã thành lập mới, giải thể, tổ chức lại, điều chuyển, sáp nhập quy định chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác và ban hành biểu tổ chức biên chế 1.418 tổ chức. Năm 2023, việc điều chỉnh tổ chức biên chế đã có được dấu ấn nổi bật trong xây dựng tổ chức quân đội tinh, gọn, mạnh.
Ngày 2-12-2023, tại tỉnh Ninh Bình đã diễn ra Lễ công bố quyết định thành lập Quân đoàn 12. Đây là Quân đoàn chủ lực đầu tiên của QĐND Việt Nam được tổ chức lại theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại. Quân đoàn 12 được thành lập trên cơ sở từ các đơn vị của Quân đoàn 1 và Quân đoàn 2. Cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 12 đều coi đây là một bước ngoặt lớn, xác định rõ vinh dự, tự hào và trách nhiệm, nỗ lực, quyết tâm cao hơn nữa, nhiều hơn nữa, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ, bảo vệ Tổ quốc. Thiếu tướng Trương Mạnh Dũng - Tư lệnh Quân đoàn 12 khẳng định: “Quân đoàn 12 được xác định là Quân đoàn chủ lực cơ động chiến lược của Bộ. Có vai trò đặc biệt quantrọng trong tác chiến bảo vệ Tổ quốc. Trong điều kiện, hoàn cảnh mới, cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn thấy rõ vinh dự, trách nhiệm, nêu cao tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao”.
Tháng 3-2023, Trung tâm Thông tin Khoa học Quân sự, Bộ Quốc phòng được điều chuyển về trực thuộc Cục Khoa học Quân sự, Bộ Tổng Tham mưu. Theo đó, các phòng chức năng chuyên môn của Trung tâm được giữ nguyên; các phòng, ban liên quan đến công tác hành chính, văn thư, tài chính được sáp nhập vào các phòng, ban của Cục Khoa học Quân sự. Thực hiện theo mẫu tổ chức biên chế mới, nhiều cán bộ, nhân viên của Trung tâm được điều chuyển, sắp xếp tổ chức lại, dẫn đến số lượng cán bộ, nhân viên dôi dư lớn. Trước tình hình đó, Trung tâm và Cục Khoa học Quân sự đã chủ động trong việc nắm bắt tư tưởng, nguyện vọng của cán bộ, nhân viên, để có biện pháp phù hợp, vừa đảm bảo cơ cấu tổ chức theo đúng mẫu biểu quy định, vừa đáp ứng được nguyện vọng của cán bộ.
Theo kế hoạch, Kho K870 thuộc Cục Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật cũng sẽ được điều chuyển về Kho Z9, Quân đoàn 3. Theo Đại tá Nguyễn Xuân Thành - Chủ nhiệm Kho 870, bài toán về giải quyết tư tưởng, chính sách cho cán bộ, nhân viên cũng đã được cấp uỷ, chỉ huy kho quan tâm, giải quyết thấu đáo, trên tinh thần đáp ứng tốt nhất nhu cầu nguyện vọng của sĩ quan và quân nhân chuyên nghiệp. Do đó 100% cán bộ, nhân viên xác định tốt nhiệm vụ được giao khi đơn vị giải thể.
Thực hiện theo lộ trình xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh; năm 2023 nhiều cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tiến hành sáp nhập cơ quan hậu cần và cơ quan kỹ thuật. Lữ đoàn 971 thuộc Cục Vận tải và Kho 190, Cục Xăng dầu là hai đơn vị được tổ chức làm trước để rút kinh nghiệm trong Tổng cục Hậu cần. Theo đó, Ban Hậu cần và Ban Kỹ thuật sáp nhập thành Ban Hậu cần - Kỹ thuật, Phòng Hậu cần và Phòng Kỹ thuật sáp nhập thành Phòng Hậu cần - Kỹ thuật. Theo Đại tá Nguyễn Hoàng Nam - Phó tham mưu trưởng Tổng cục Hậu cần, do làm tốt công tác chuẩn bị về tư tưởng, tổ chức và chính sách, nên ngay sau khi sáp nhập, các cơ quan, đơn vị sáp nhập đều hoạt động ổn định, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Đến thời điểm hiện nay, Quân đội đã tiến hành thành lập mới một số đơn vị thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân, Quân chủng Hải quân và các binh chủng, để góp phần nâng cao sức mạnh của các lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; tiến hành giải thể một số cơ quan, đơn vị có trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ, hoặc chức năng, nhiệm vụ không còn phù hợp. Điều chuyển một số cơ quan thuộc Bộ Quốc phòng về Bộ Tổng Tham mưu và các Tổng cục. Điều chuyển một số đơn vị thuộc các quân đoàn về các quân khu và các binh chủng. Tiến hành sáp nhập và tổ chức lại một số cơ quan, đơn vị như các bệnh viện, lữ đoàn vận tải thuộc quân khu và các phòng, ban hậu cần, kỹ thuật ở các cấp. Theo Trung tướng Vũ Văn Sỹ - Cục trưởng Cục Quân lực, Bộ Tổng Tham mưu, điều chỉnh tổ chức, biên chế trong quân đội theo hướng tinh, gọn, mạnh, là một chủ trương lớn, quan trọng, đúng đắn, cấp thiết, thể hiện tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm cho Quân đội đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Trung tướng Vũ Văn Sỹ khẳng định: “Trước hết, là phải giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo QĐND Việt Nam tuyệt đối, trực tiếp, về mọi mặt. Việc điều chỉnh phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ hợp lý giữa các thành phần, lực lượng; giảm đầu mối trung gian và đơn vị bảo đảm phục vụ; phù hợp với đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân và khả năng bảo đảm vũ khí, trang bị. Phải có lộ trình bước đi phù hợp, bảo đảm tính khả thi, đáp ứng yêu cầu trước mắt và lâu dài. Tổ chức biên chế là phải phù hợp với vũ khí, trang bị mới, phải ưu tiên các lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Thực hiện điều chỉnh, tăng giảm tổ chức, quân số của từng khối, từng quân - binh chủng cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ. Đồng thời bảo đảm cân đối giữa các lực lượng, giữa tổng quân số với khả năng bảo đảm của đất nước, bảo đảm Quân đội có đủ khả năng hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ trong mọi tình huống”.
Năm 2024 được xác định là “Năm cơ bản hoàn thành điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng tinh gọn, mạnh”. Theo đó, toàn quân sẽ quyết liệt điều chỉnh tổ chức biên chế. Trước hết, tập trung vào việc hoàn thành giải thể Quân đoàn 3, Quân đoàn 4, thành lập Quân đoàn 34; sáp nhập Tổng cục Hậu cần, Tổng cục Kỹ thuật và cơ quan hậu cần - kỹ thuật cấp chiến dịch; sáp nhập Cục Quân huấn, Cục Nhà trường. Đồng thời, ban hành biểu tổ chức biên chế thời bình, thời chiến của một số cơ quan, đơn vị, theo hướng ưu tiên quân số cho đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu.
Trường Giang