Căn Nhà điều hành trang trại của gia đình ông Tuấn bị tháo.

Sau nhiều lần liên hệ, phóng viên Báo CCB Việt Nam đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Mạnh Ninh - Phó chủ tịch UBND phường Minh Đức để hiểu rõ hơn về những quy định, hướng dẫn… mà phường đã thực hiện trong quá trình xử lý sai phạm và cưỡng chế công trình nhà điều hành của hộ gia đình ông Phạm Văn Tuấn (con đẻ của liệt sĩ Phạm Tiến Mùi).

“Nhà điều hành xây trên vị trí cũ”

Ông Nguyễn Mạnh Ninh chia sẻ: Vào khoảng đầu năm 2022, sau khi thanh tra xây dựng phát hiện gia đình ông Phạm Văn Tuấn sửa chữa nhà điều hành tại Dự án trang trại, đã lập biên bản xử lý. Ngay sau đó, vào tháng 5-2022, gia đình ông Phạm Văn Tuấn đã có đơn xin sửa chữa gửi UBND phường Minh Đức để tiến hành sửa chữa nhà điều hành. “Việc hướng dẫn, xử lý sai phạm của gia đình Tuấn thuộc trách nhiệm của Chủ tịch phường nên tôi không nắm được các quy trình. Như tôi được biết, hồ sơ xin sửa chữa của gia đình ông Tuấn đã được gửi cho cán bộ địa chính và Chủ tịch phường. Việc hướng dẫn sau đó thế nào thì tôi không nắm được” - ông Ninh thông tin.

Phó chủ tịch phường Minh Đức cho rằng, dù vị trí nhà điều hành mà gia đình ông Tuấn xây dựng lại nằm đúng vị trí nhà điều hành cũ trước đây?, nhưng theo quy định của pháp luật, do xây mới hoàn toàn nên gia đình ông Tuấn phải có giấy phép xây dựng của cơ quan có thẩm quyền cấp. Tháng 8-2022, Phòng TNMT quận Đồ Sơn và UBND phường Minh Đức tiến hành kiểm tra thì gia đình ông Tuấn vẫn chưa cung cấp được hồ sơ giấy phép xây dựng.

Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Ninh, Dự án trang trại của gia đình ông Phạm Văn Tuấn có diện tích khoảng 24.000m2, trong đó có 11.000m2 là đất công ích thuê của UNND xã Minh Đức từ năm 2006 và đã hết hạn từ 2021. Lý do công trình của gia đình ông Tuấn bị cưỡng chế là do xây dựng không đúng vị trí mà dự án được cấp phép. “Ngoài nhà điều hành, các công trình khác của gia đình ông Tuấn đều đang xây trên phần đất 11.000 thuê của phường nên chúng tôi đang chưa biết sẽ xử lý như thế nào” - ông Ninh nói thêm.

Luật sư nói gì về vụ việc?

Liên quan đến vụ việc cưỡng chế nhà điều hành trang trại kinh tế VAC của gia đình ông Phạm Văn Tuấn, luật sư Trần Quốc Hùng - Văn phòng luật sư Trần Quốc Hùng - Đoàn Luật sư T.P Hà Nội cho biết: Văn phòng luật sư Trần Quốc Hùng nhận trợ giúp pháp lý miễn phí cho gia đình ông Phạm Văn Tuấn là con đẻ liệt sĩ Phạm Tiến Mùi, trú tại Tổ dân phố Nghĩa Phương, phường Minh Đức, quận Đồ Sơn, T.P Hải Phòng. Khi được chứng kiến tận mắt cảnh đổ nát hoang tàn của nhà điều hành, chúng tôi hết sức xót xa đối với người dân trước sự vô cảm, thiếu trách nhiệm của một số cán bộ quận Đồ Sơn và phường Minh Đức. Qua các thông tin và tài liệu chứng cứ do vợ chồng ông bà Tuấn - Ngạn cung cấp, được sự đồng ý từ phía gia đình, chúng tôi nhìn nhận vụ việc như sau:

Về nguồn gốc đất: Theo sổ mục kê, bản đồ giải thửa năm 1984 do UBND phường Minh Đức cung cấp thể hiện vị trí diện tích đất gia đình ông Tuấn thuê sản xuất nông nghiệp - nuôi trồng thủy sản trước đây là ngòi Cái Ngang (sông) thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.

Về hợp đồng thuê đất: Khoảng năm 1992 thì ngòi Cái Ngang được UBND xã Hợp Đức (nay là UBND phường Minh Đức) be bờ lấp bớt diện tích và cho gia đình ông Tuấn thuê. Đến năm 2005 chính thức ký Hợp đồng số 199/HĐ-UB ngày 1-6-2005 và HĐ-UB ngày 1-11-2005, thời hạn thuê là 20 năm từ ngày 1-6-2005 đến 1-6-2025. Điều đó hoàn toàn phù hợp với quy định tại Thông tư liên tịch 69/2000/TTLT-BNN-TCTK có hiệu lực ngày 8-7-2000 về Tiêu chí xác định kinh tế trang trại;Nghị quyết số 03/2000/NQ-CP ngày 2-2-2000 của Chính phủ về Kinh tế trang trại và Nghị định số 85/1999/NĐ/CP ngày 28-8-1999 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Bản quy định về việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp, và bổ sung việc giao đất làm muối cho hộ gia đình và cá nhân sử dụng ổn định lâu dài.

Trên mô hình trang trại cũ, trong đó đã có Nhà điều hành. Ngày 27-8-2009, gia đình ông Tuấn lập Bản cam kết bảo vệ môi trường cho dự án “Đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi lợn thịt thương phẩm siêu nạc” trên tổng diện tích 18.848m2 đất, được UBND quận Đồ Sơn cấp Giấy xác nhận số 155/GXN-UBND ngày 6-10-2009. Ngày 12-3-2010, UBND quận Đồ Sơn đã cấp “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất” cho gia đình ông Tuấn đối với diện tích 9.292m2. Ngày 28-4-2011, UBND quận Đồ Sơn phê duyệt “Dự án xây dựng và phát triển trang trại VAC tổng hợp” trong đó có hạng mục: “Văn phòng, nhà ở công nhân, nhà kho, nhà bảo vệ, nhà đặt máy phát điện diện tích: 100m2, thời gian thực hiện từ 20-50 năm.”

Để bảo đảm cho việc thực hiện đúng mục đích sử dụng đất, ngày 24-8-2011, UBND quận Đồ Sơn ra Quyết định số 1609 QĐ-UBND về việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng lúa sang đất sử dụng cho kinh tế trang trại với diện tích 9.292m2. Tháng 6-2013, ông Tuấn tiếp tục có Đơn xin đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi lợn thịt thương phẩm siêu nạc kèm theo “Dự án đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi lợn thịt thương phẩm siêu nạc”. Ngày 23-7-2013, UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định số 837/QĐ-UBND phê duyệt phương án đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi lợn thịt thương phẩm siêu nạc cho gia đình ông Tuấn trong đó thể hiện: “Diện tích xây nhà Điều hành là 100m2, Xây dựng và quản lý phương án Chủ đầu tư tự quản lý phương án. Phòng Kinh tế có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra chủ trang trại thực hiện phương án đầu tư xây dựng trang trại, giám sát quá trình triển khai thực hiện. Phòng Tài nguyên và Môi trường quận giám sát, kiểm tra việc bảo vệ môi trường của chủ trang trại. Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồ Sơn bố trí vốn vay, hướng dẫn chủ trang trại thủ tục vay vốn, kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay đúng mục đích, hiệu quả”.

Theo ông Tuấn thì “Hai dự án là hai mô hình khác nhau, nhưng về Nhà điều hành 100m2 thì cả hai dự án đều sử dụng chung một Nhà điều hành”.

Về thủ tục xử phạt vi phạm hành chính của UBND quận Đồ Sơn thấy rằng:

- Biên bản kiểm tra số 01/BBKT-TN&MT ngày 9-8-2022  kết luận “Vi phạm quy định của Luật Đất đai năm 2013, vi phạm Điểm a, Khoản 1 Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19-11-2019 của Chính phủ tại khu vực đô thị và Đề nghị phường lập biên bản trước ngày 11-8-2022”. Trong khi đó, Biên bản vi phạm hành chính số 04/BB-VPHC ngày 6-10-2022 lập tại Trụ sở UBND phường Minh Đức lại kết luận hành vi vi phạm quy định tại “Điểm a, Khoản 2, Khoản 3 Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP” (ông Tuấn cung cấp bản chụp màn hình điện thoại Biên bản này và tại mục 3 phần kết luận có dấu hiệu bị sửa chữa, tẩy xóa);

- Đối với Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai số 1317/QĐ-XPHC ngày 11-10-2022 thì xác định hành vi vi phạm tại Điểm a, Khoản 2, Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19-11-2019 của Chính phủ là: “Chuyển đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại khu đô thị…”. Tuy nhiên, nguồn gốc đất ở đây lại là đất phi nông nghiệp (sông ngòi);

- Riêng đối với Quyết định cưỡng chế số 29/QĐ-CCXP ngày 16-1-2023 là “Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu trước khi vi phạm” thì khác gì đánh đố người dân..? Nhà điều hành cũ nát, lún ngập nguy hiểm đến tính mạng công nhân và vật nuôi nên người dân xin phép sửa chữa, cải tạo lại thì không hướng dẫn họ thực hiện các thủ tục theo quy định. Mục đích của gia đình ông Tuấn là cải tạo lại nhà điều hành trên nền nhà điều hành cũ bị xuống cấp. Quy mô xây dựng là nhà cấp 4 lợp tôn để vừa làm đẹp cảnh quan môi trường, vừa đảm bảo điều kiện phục vụ phát triển kinh tế trang trại, phát triển kinh tế cho địa phương. Tuy nhiên, khi vừa sửa chữa cải tạo xong thì lại đưa lực lượng đến tiến hành phá dỡ, bất chấp nguyện vọng chính đáng của dân. Nguồn gốc đất là đất phi nông nghiệp đã hình thành Nhà điều hành từ những năm 1992 và đã được UBND quận phê duyệt Dự án từ những năm 2011, 2013. Vậy buộc người dân khôi phục lại tình trạng ban đầu là phá nhà mới cải tạo để xây lại Nhà điều hành như cũ thì khác gì đánh đố người dân. Chúng tôi rất buồn là UBND phường Minh Đức nằm ngay cạnh trang trại nhà ông Tuấn nhưng họ lại không thể hiện trách nhiệm của chính quyền đối với người dân mà mình có liên quan. Chúng tôi rất mong các cấp chính quyền quan tâm để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình ông Tuấn - luật sư Hùng nói thêm!

Tư Hoành - Võ Hóa