Kéo theo nhiều hệ lụy từ các sản phẩm phụ trợ sẽ tăng đột biến. Điều này khiến không ít doanh nghiệp buộc phải tính toán thận trọng kế hoạch kinh doanh cũng như việc người dân phải “thắt lưng buộc bụng” để gồng mình lên, vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Xăng dầu, sắt thép, xi măng đua nhau tăng giá

Theo thông tin từ Tổ Giám sát giá xăng dầu liên Bộ Tài chính - Công Thương ngày 13-2 , liên Bộ có thể sẽ cho phép tăng giá xăng dầu ngay trong cuối tháng 2 này. Lý do là giá xăng dầu thế giới tiếp tục leo thang và giá xăng dầu trong nước khó có thể tiếp tục bù lỗ mãi. Giá USD tăng cao, gây sức ép chi phí tăng cho doanh nghiệp khi phải đi vay USD từ ngân hàng để trả tiền nhập xăng dầu theo tỷ giá mới. Còn nguồn từ quỹ bình ổn giá xăng dầu, theo các doanh nghiệp cũng không còn nhiều để tiếp tục xả trợ giá. Nguồn tin từ Tổng công ty công nghiệp xi măng Việt Nam (Vicem) thì giá bán xi măng tại các nhà máy đang ở mức 858.000 đồng - 1,4 triệu đồng/tấn, tùy loại và tùy khu vực. Việc tăng giá xi măng dựa trên căn cứ như chi phí đầu vào như giá than tăng đã đẩy giá thành tăng lên khoảng hơn 60.000 đồng/tấn. Bên cạnh đó, chính sách kích cầu hết thời gian hiệu lực nên giá bán xi măng tăng thêm 60.000 đồng/tấn là phù hợp. Ngay khi có quyết định tăng giá bán Vincem, các cơ quan chức năng đã có những tính toán và kế hoạch cụ thể để điều chỉnh lộ trình tăng giá cho phù hợp với yếu tố biến động thị truờng.

Chánh văn phòng Hiệp hội Xi măng Việt Nam, ông Nguyễn Văn Điệp cho rằng: “Việc điều chỉnh giá xi măng trong thời điểm này là phù hợp, bởi giá các nguyên liệu đầu vào đã tăng (giá than, xăng...) và các loại vật tư khác cũng tăng, khiến giá thành xi măng tăng thêm khoảng 5-6% và vì thế các doanh nghiệp đã tính toán sẽ tăng giá xi măng thêm 60.000 đồng/tấn để vừa bảo đảm doanh thu, vừa giữ thị phần và tăng sức cạnh tranh”.

Đại diện Công ty xi măng Hoàng Thạch, Công ty xi măng Bỉm Sơn cũng cho biết, việc điều chỉnh giá nhằm bảo đảm lợi ích cho doanh nghiệp cùng mức lương cho người lao động cũng như để tái đầu tư sản xuất.Vicem là đơn vị sở hữu các thương hiệu xi măng được ưa chuộng như Bỉm Sơn, Hoàng Thạch, Hà Tiên và chiếm gần một nửa thị phần xi măng cả nước.

Giá bán xi măng tại các nhà máy đang ở mức 858.000 đồng - 1,4 triệu đồng/tấn, tùy loại và tùy khu vực. Giá xi măng trong nước hiện đang rẻ hơn giá xi măng các nước trong khu vực từ 20-30 USD/tấn. Từ tháng 2.2011, Tổng Công ty Công nghiệp ximăng Việt Nam (Vicem) được phép điều chỉnh giá bán xi măng tăng thêm 60.000 đồng/tấn.

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cũng thẳng thắn nhận định: "Tăng giá thép là việc các DN cạnh tranh vừa làm, vừa trông nhau nhưng không thể không tăng vì giá thế giới tăng cao vượt quá khả năng chịu đựng của DN trong nước".

Tăng giá do… giá đầu vào tăng

Hiện nhiều DN ximăng đã điều chỉnh giá tăng theo tín hiệu tăng giá đầu vào. Giá bán ximăng tại các nhà máy đang ở mức 960.000 đồng - 1,4 triệu đồng/tấn tùy loại và tùy khu vực. Đại diện Hiệp hội xi măng Việt Nam khẳng định, mức điều chỉnh giá lần này tương đương tăng khoảng 5-6% là có thể chấp nhận và sẽ không làm ảnh hưởng nhiều tới thị trường.

Một số doanh nghiệp cho biết, từ trước Tết Nguyên đán, do giá than bán vào các hộ sản xuất xi măng tăng gấp 2 lần so với trước; giá điện, xăng dầu và một số chủng loại vật tư cho sản xuất biến động mạnh, khiến giá thành xi măng bị đội lên. Tính ra, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất đã tăng thêm khoảng 1,5 lần, trong khi giá bán xi măng từ quý I-2008 đến quý IV-2010, mới tăng khoảng 15%. Do thị trường xi măng đã cân đối được cung - cầu trong nước và dư thừa nên các doanh nghiệp muốn tăng giá mạnh cũng không được.

Một chuyên gia Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) thừa nhận, năm nay nguồn cung xi măng có khả năng lên tới 55 triệu tấn, tăng khoảng 4 triệu tấn so với năm ngoái nhưng giá bán rất cạnh tranh, vì các doanh nghiệp đều không muốn thị phần rơi vào tay “đối thủ”. Điều này chỉ có lợi cho người tiêu dùng. Năm ngoái, giá chưa tăng mạnh như năm nay nhưng thị trường đã tồn kho tới 2,2 triệu tấn xi măng và clinker. Điều đáng nói là trong số này, riêng Vicem tồn kho lên tới 1,6 triệu tấn. Bởi vậy, động thái tăng giá lên 60.000 đồng/tấn có thể nói là mức độ khá thận trọng, có tính đến sức chịu đựng của thị trường và bù đắp phần nào sự thua thiệt do giá đầu vào tăng.

Tương tự, sự “sốt nóng” của DN ngành thép được lý giải cũng là do giá thế giới tăng đột biến. Theo Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam Phạm Chí Cường: “Giá nhập khẩu phôi thép thế giới đã lên tới 685-690USD/tấn. Ngay cả sắt thép phế, nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất phôi trong nước cũng tăng lên 560USD/tấn; vì vậy, tính ra, giá sắt thép phế nhập về cộng với phí vận chuyển đã vào khoảng 15 triệu đồng/tấn. Từ đó, giá bán 1 tấn thép thành phẩm sản xuất trong nước đã lên tới 16-16,5 triệu đồng/tấn (bán tại nhà máy). Đó là chưa kể chênh lệch tỉ giá USD khi các DN đều phải mua với mức giá thị trường tự do lên tới 21.500 đồng/USD để thanh toán cho các hợp đồng nhập khẩu nguyên liệu”.

Người dân thắt lưng buộc bụng vì vật giá tăng?

Xăng dầu và các loại vật liệu xây dựng như sắt, thép, xi măng, gạch… liên tục tăng giá trong thời gian qua đã tác động không nhỏ đến thị trường nói chung và ngành xây dựng nói riêng.

Khó ghìm giá? Khảo sát tại một số cửa hàng vật liệu xây dựng tại Hà Nội ngày 10-2, giá thép xây dựng hiện đã vào mùa nên bắt đầu nhích lên đáng kể. Theo các chủ cửa hàng trên đường Đê La Thành, đường Láng và một số đại lý độc quyền thép của Công ty gang thép Thái Nguyên, Công ty thép Việt - Ý..., giá bán phổ biến thép xây dựng đều ở mức trên dưới 17 triệu đồng/tấn.

Trong khi đó, trên trang web của Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSteel), giá bán thép của Công ty thép miền Nam vẫn được niêm yết ở mức 14,95 triệu đồng/tấn với thép cuộn phi 6, phi 8 và thép thanh định hình. Tuy nhiên, sức mua của thị trường không hề giảm. Thông tin từ VNSteel phía nam cũng cho biết, đơn vị này vừa điều chỉnh tăng giá bán thép thêm 400.000 đồng/tấn cho cả hai loại thép cuộn và thép cây. Theo đó, giá thép cuộn giao tại nhà máy của VNSteel ở mức 16,467 triệu đồng/tấn, thép cây 16,797 triệu đồng/tấn. Điều này cho thấy, giá thép sẽ thiết lập một mặt bằng giá mới ngay trong tháng 2 này, trong khi sức mua không hề giảm.

Ông Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam cũng cho biết, do nhu cầu tiêu thụ sắt thép trên thế giới đã qua thời kỳ ảm đạm đang gia tăng nên dự báo vào đầu tháng 3 tới, thị trường thép sẽ khó có thể giảm nhiệt. Mức tăng khá mạnh, khoảng 300.000 - 500.000 đồng/tấn tùy thuộc hoàn toàn vào giá nguyên liệu cũng như tình hình tiêu thụ. Với mặt hàng xi măng, dự báo của các doanh nghiệp, thị trường sẽ còn tiếp tục “nóng” nhưng tốc độ tăng giá sẽ có thể được kiềm chế.

Áp lực lớn

Xăng dầu và các loại vật liệu xây dựng như sắt, thép, xi măng, gạch… liên tục tăng giá trong thời gian qua đã tác động không nhỏ đến thị trường nói chung ngành xây dựng nói riêng.

Áp lực của việc giá xăng dầu tăng đang đè nặng lên thị trường hàng hóa - dịch vụ nói chung. Các ngành vận tải, đánh bắt thủy sản... đang chịu tác động lớn từ sự kiện này và việc giá hàng hóa - dịch vụ tăng nhiều hay ít trong thời gian tới sẽ chỉ là vấn đề thời gian. Cùng chung áp lực như vậy, nhiều nhà thầu thi công xây dựng đứng trước tình trạng “dở khóc dở cười” khi đang thực hiện nhiều hợp đồng xây dựng không điều chỉnh giá. Những công trình sử dụng vốn ngân sách thì chờ đợi Nhà nước cho phép chỉnh giá một cách cụ thể thường mất thời gian dài. Vì vậy, nhiều công trình thi công với tiến độ “rùa” do nhà thầu kìm hãm tiến độ chờ điều chỉnh giá. Nhiều nhà thầu xây dựng “nhỏ” than phiền, họ phải "nhắm mắt" tiếp tục nhận thi công nhưng không biết lấy tiền đâu mà bù lỗ. Muốn có chút lãi không còn cách nào khác là giảm bớt chi phí. Vì thế, không ít những "thủ thuật" tiết giảm chi phí thậm chí bớt xén nguyên vật liệu đã được các chủ thầu áp dụng triệt để để bù lỗ giá vật liệu.

Còn nhớ trong những năm trước, thị trường vật liệu xây dựng đã có những biến động bất thường. Giá các loại vật liệu xây dựng đã liên tục bứt phá vào đầu năm để thiết lập mặt bằng giá mới. Giá thành một số mặt hàng bị đẩy lên cao chót vót ở nửa năm đầu và thường xuyên không ổn định trong năm khiến thị trường căng lên, chùng xuống như dây đàn, gây nên tâm lý bất ổn trong nhân dân. Không chỉ dừng lại ở xăng dầu, xi măng hay thép tăng giá mà ngay sau khi điều chỉnh tỉ giá đồng USD vừa qua một số vật phẩm như sữa, thực phẩm cũng đang tăng; không biết ít hôm nữa giá điện tăng thêm 15,28% thì cơn bão giá này sẽ về tới đâu?

Xuân Anh