Già làng Cụt Mằn Nỏi kể về những lần đi kêu gọi, thuyết phục, tiêu diệt phỉ...

Chúng tôi đến huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An - nơi con suối Nậm Mộ, đầu nguồn sông Ngàn Cả, bắt đầu hành trình chảy vào đất Việt. Làng bản ấm êm, mái ngói, xe ô tô, xe máy hòa trong tiếng lốc cốc mõ trâu quấn quện khói lam chiều. Để có một miền biên viễn an yên như thế, có sự chung tay, góp sức rất lớn của những người lính Biên phòng, những cán bộ lão thành ở địa phương. Một trong những người đáng kính đó là CCB, già làng Cụt Mằn Nỏi, ở bản Nọng Dẻ, xã Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn - một tấm gương người cao tuổi tiêu biểu về Học tập và làn theo gương Bác Hồ.

Sinh năm 1937, từ 15 tuổi Già làng Nỏi đã tham gia du kích, sau được chọn vào chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang thời kỳ 1954-1961. Sau khi xuất ngũ về làm Bí thư Chi bộ, Bí thư Đảng ủy xã Nậm Cắn, tham gia công tác Ngành lương thực, rồi được bầu là Chánh án TAND huyện Kỳ Sơn... Cuộc đời của già làng Cụt Mằn Nỏi gắn liền với sự phát triển của vùng Nậm Cắn, Kỳ Sơn từ buổi hoang sơ cho đến vững mạnh như ngày hôm nay.

Bên bếp lửa nhà sàn, già Nỏi kể: “Thời bấy giờ, vùng biên giới Kỳ Sơn còn hoang vu, cư dân thưa thớt, núi rừng khuất nẻo lắm. Lợi dụng địa hình hiểm trở, sự cả tin của đồng bào, bọn phỉ được sự giúp đỡ của các tổ chức phản động, hoạt động lộng hành cả vùng núi biên giới hai nước Việt - Lào. Chúng dụ dỗ, lôi kéo, ép đồng bào các dân tộc Mông, Khơmú và Thái tham gia vào tổ chức để chống lại chính quyền. Các lực lượng của ta gồm chính quyền, công an vũ trang ở các đồn, bộ đội đã phối hợp tuyên truyền cho đồng bào nghe, hợp sức chống lại bọn phỉ, bọn phản động bên kia biên giới”.

Già Nỏi kể nhiều về những lần đi kêu gọi, thuyết phục, tiêu diệt phỉ... Cả những lần được ra T.Ư báo cáo thành tích; được gặp Bác Hồ, nghe Bác căn dặn, chỉ bảo, lòng già sáng tỏ ra và càng làm tốt hơn. Già càng thấm thía rằng: Muốn thắng được Châu Phà thì phải cảm hóa được đồng bào, làm cho họ biết cái tốt, cái xấu, nói cho họ thấy sai lầm, rõ được chân tướng của kẻ thù bên kia biên giới và bè lũ cướp nước. Từ đó, Già Nỏi càng công tác tích cực phối hợp tuyên truyền vận động gắn với trấn áp nên từng bước khuất phục được các tổ chức phỉ như: Tổ chức phỉ Châu Phà “Vua trời” do tên Giàng Xây Xua cầm đầu, hay bọn Lý Tống Dinh, Thò Vả Xô... Hàng trăm tên phỉ và biệt kích đã phải lần lượt ra đầu hàng, đầu thú trước nhân dân. Cuộc chiến với bọn phỉ dai dẳng, kéo dài mãi đến những năm sau ta đánh thắng đế quốc Mỹ mới kết thúc.

Già làng Cụt Mặn Nỏi về hưu với nhiều huân chương, huy chương và những phần thưởng cao quỹ được Đảng, Nhà nước trao tặng. Những năm còn sức khỏe, Già tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền vận động bà con người đồng bào thiểu số thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Khi được già Nỏi khuyên bảo, đồng bào đều tin và nghe theo. Già Nỏi đã được mời nói chuyện, làm công tác tuyên truyền từ cấp huyện, đến nhiều bản làng như Huổi Khắc, Na Ngoi, Phù Xai... tiếp xúc với các lứa tuổi già, trung niên, thanh thiếu niên, dùng đủ các thứ tiếng của đồng bào dân tộc miền Tây tỉnh Nghệ An và tiếng Lào tuyên truyền nên hiệu quả thuyết phục rất cao.

Mọi mâu thuẫn, khó khăn của cấp ủy, chính quyền địa phương đều được già Nỏi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và tham gia giải quyết nhiệt tình, đầy trách nhiệm. Năm 2019, Già làng Cụt Mằn Nỏi được T.Ư Hội Người cao tuổi tặng danh hiệu “Tuổi cao - gương sáng”. Vợ ông, bà Lương Thị Ma, năm nay 80 tuổi cũng tham gia nhiều hoạt động xã hội, tích cực vận động bà con dân bản tin theo Bác Hồ, tin theo Đảng, tuyệt đối không nghe lời bọn người xấu...

Ông Hờ Nhìa Chá - Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Nậm Cắn nhận xét: “Gia đình già Cụt Mằn Nỏi là gia đình có truyền thống cách mạng, cả cụ ông và cụ bà đều là những người già tiêu biểu của xã Nậm Cắn. Đặc biệt già Nỏi có công lớn trong xây dựng và bảo vệ mảnh đất vùng biên này. Cụ luôn là tấm gương sáng để mọi người, nhất là lớp cán bộ trẻ như chúng tôi học tập, noi theo”.

Bài và ảnh: Nguyễn Bá Thuyết