Trước tình hình đó, nếu huy động mọi nguồn lực cho xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu bình quân cho 2 tháng cuối năm chỉ đạt khoảng trên 5 tỷ USD/tháng và dự kiến cả năm đạt khoảng 56,5 tỷ USD, giảm khoảng 9,9% so với năm 2008. Bên cạnh đó, nhập khẩu có tốc độ tăng bình quân khá cao (tốc độ tăng trung bình khoảng 9%/tháng). Dự kiến kim ngạch nhập khẩu vẫn tiếp tục tăng, cả năm kim ngạch nhập khẩu khoảng 68 - 69 tỷ USD. Và như vậy, nhập siêu khoảng từ 11,5 tỷ USD đến 12,5 tỷ USD (bằng 20 - 22% kim ngạch xuất khẩu).

Dự báo của Bộ Công Thương trong những tháng cuối năm, tình hình kinh tế thế giới sẽ có chuyển biến theo chiều hướng tăng. Một số nền kinh tế lớn đã tuyên bố thoát khỏi suy thoái. Tuy nhiên, nhiều nước vẫn trong trình trạng suy giảm. Trước tình hình đó, nếu không có sự phối hợp tích cực giữa các cấp, các ngành, sự hợp tác từ các doanh nghiệp và thực thi các biện pháp kiềm chế và kiểm soát nhập khẩu, ngành Công Thương khó đạt được mục tiêu đề ra trong năm.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Bùi Xuân Khu để cân đối lại cán cân xuất nhập khẩu, được mục tiêu phát triển, trong những tháng còn lại của năm 2009 cần chú trọng vào 3 giải pháp chính.

Một là, tiếp tục triển khai các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Cụ thể, các doanh nghiệp phải duy trì và đẩy mạnh hơn nữa hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm trong nước để không chỉ có sản phẩm cho thị trường trong nước mà còn tham gia xuất khẩu, nâng cao giá trị kim ngạch xuất khẩu trong năm nay. Để thực hiện được nhiệm vụ này, Bộ Công Thương, các cơ quan thuộc Bộ cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương và doanh nghiệp cũng tháo gỡ kịp thời những khó khăn, đặc biệt quan tâm đến những nội dung các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp kiến nghị trong hội nghị như vấn đề về vốn, thủ tục hành chính, thuế…

Ngoài ra, cần khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng nguồn nguyên liệu trong nước, đẩy mạnh sản xuất những mặt hàng có lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, tiếp tục thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại với các phương thức hiệu quả hơn nhằm mở rộng thị trường hiện có và tìm kiếm thị trường tiêu thụ và xuất khẩu mới.

Hai là, thực hiện có hiệu quả các gói kích thích kinh tế của Chính phủ, nhất là gói kích cầu thị trường nội địa và việc hỗ trợ lãi suất vay vốn để tiêu thụ thiết bị, vật tư nông nghiệp. Bên cạnh đó, cần rà soát lại những mặt hàng cần kiểm soát nhập siêu, đặc biệt là những mặt hàng tiêu dùng, mặt hàng xa xỉ và bằng mọi cách khống chế nhập siêu không quá 20% theo chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ. Để thực hiện được mục tiêu này, các vụ, cục thuộc bộ phải chủ động, tích cực hơn nữa, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, doanh nghiệp, đặc biệt là các Tập đoàn, Tổng công ty lớn, một mặt kiểm tra, rà soát chặt chẽ các mặt hàng nhập khẩu và đẩy mạnh xuất khẩu để giảm bớt sự chênh lệch trong cán cân thương mại trong xuất, nhập khẩu hiện nay. Các lực lượng chức năng tăng cường hoạt động theo dõi, kiểm tra, kiểm soát, quản lý các diễn biến của thị trường hàng hóa để chủ động xử lý những phát sinh nhằm đảm bảo tốt nguồn cung ứng những mặt hàng trọng yếu với giá cả ổn định như xăng dầu, phân bón, sắt thép, gạo, dược phẩm…

Ba là, tập trung rà soát, đẩy mạnh tiến độ các dự án đầu tư để nhanh chóng đưa các dự án đầu tư xây dựng vào sản xuất, đặc biệt là những dự án đã có kế hoạch hoàn thành trong năm 2009, như thế sẽ tăng hàng hóa cho thị trường, nâng cao giá trị tiêu thụ nội địa và tăng lượng hàng cho xuất khẩu. Hơn nữa, nếu các dự án này hoàn thiện trong thời gian Chính phủ đang triển khai các gói kích cầu, sẽ là cơ hội lớn cho các nhà đầu tư hưởng lợi từ chính sách kích cầu của Chính phủ.

Thực hiện tốt các giải pháp trên, hy vọng hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu năm nay sẽ vượt khó và tăng trưởng dương.

Hoàng Linh (TH)