Vẫn trung thành với sơ đồ 4-2-3-1 nhưng trong cách đá của Hà Lan tối qua tính thực dụng được đưa lên đỉnh điểm. Họ ngay từ đầu đã chơi quyết liệt, thậm chí sẵn sàng phạm lỗi thô bạo để làm run chân những "nghệ sĩ" Tây Ban Nha. Ngoại trừ thủ thành Stekelenburg, Wesley Sneijder và Dirk Kuyt, tất cả những cầu thủ còn lại trong đội hình chính của Hà Lan đều nhận thẻ. Trung vệ John Heitinga thậm chí bị truất quyền thi đấu không lâu trước thời điểm Iniesta ghi bàn.

Sự chặt chẽ và khắc nghiệt mà Hà Lan tạo ra về cơ bản khiến Tây Ban Nha gặp không ít khó khăn trong khâu triển khai. Nhưng họ vẫn có những giải pháp hợp lý trong từng phân đoạn trận đấu để không đánh mất bản sắc, không sa vào bẫy của đối phương và tạo nên một chiến thắng được thừa nhận là xứng đáng.

Một số ngôi sao rất được kỳ vọng của cả hai đội đều thi đấu dưới sức. Pedro không bùng nổ như cái cách anh thể hiện trong trận gặp Đức. Bên phía Hà Lan chân sút số một Sneijder chỉ để lại vài cú dứt điểm thiếu chính xác và yếu lực từ xa, trong khi Robin Van Persie hay Dirk Kuyt hoàn toàn mất dạng ở phía trên. Sự chặt chẽ trong thế trận cũng như áp lực của kỳ vọng trong một trận đấu sống còn có vẻ như đã ảnh hưởng đến khả năng thể hiện của họ.

Từ khoảng giữa hiệp trở đi Tây Ban Nha buộc phải chia sẻ thế trận cho Hà Lan. Một phần nguyên nhân đến từ lối chơi rắn của các tiền vệ áo cam. Không ít cầu thủ Tây Ban Nha đã phải nằm sân trong đau đớn. Nếu không vì tính quan trọng của trận chung kết, cú đạp như một miếng võ karate của Nigel De Jong vào ngực Xabi Alonso có thể đã phải nhận thẻ đỏ chứ không chỉ là phạt cảnh cáo.

Trái với hiệp một, cuộc chiến sau giờ nghỉ ít bị nát vụn và có nhiều tình huống hấp dẫn. Không ít trong số đó có thể tạo bước ngoặt trận đấu. Phút 48 trong tình huống lên tham gia đá phạt góc, Puyol gợi lại hình ảnh ghi bàn bằng đầu mạnh mẽ trong trận gặp Đức ở bán kết nhưng lần này bóng đi chệch mục tiêu.

Để tạo đột biến trong thế trận có chiều giằng co, phút 60 HLV Vicente Del Bosque quyết định tung Jesus Navas có khả năng bám biên vào thay thế Pedro. Tuy nhiên chính Hà Lan sau đó mới là đội có cơ hội rõ rệt để vươn lên. Đường chuyền thông minh của Sneijder đưa Robben vào tư thế thuận lợi đối mặt với thủ thành Casillas. Thủ thành đội trưởng của Tây Ban Nha đã đổ người sai hướng nhưng vẫn kịp dùng chân từ chối cơ hội ngon ăn nhất kể từ đầu trận của Hà Lan.

Sự xuất hiện của Navas sau đó mới dần phát huy hiệu quả, giúp Tây Ban Nha mở rộng thêm hướng tấn công bên phía phải, đánh mạnh vào vị trí của Van Bronckhorst đã có dấu hiệu xuống sức. Phút 69 từ quả lật bóng của cầu thủ đang chơi cho Sevilla, bóng tìm đến với Villa nhưng cú sút của anh bị Heitinga chặn phá văng ra biên. Càng xuôi về cuối hiệp hai Tây Ban Nha càng tổ chức tấn công dồn dập, buộc Hà Lan phải lui về trong thế phòng ngự phản công. Phút 77 Ramos bỏ lỡ một cơ hội như mơ khi bật cao đánh đầu uy lực trong thế không ai kèm, đưa bóng ra ngoài.

Mải mê tấn công thiếu chút nữa Tây Ban Nha hứng chịu đòn phản công sắc như dao cạo của Hà Lan, phút 83. Từ cú đánh đầu chuyền chuyền bóng của Sneijder, Robben dùng tốc độ vượt mặt Puyol trước khi vào cấm địa đối mặt với thủ thành Casillas. Nhưng pha băng ra và can thiệp hợp lý của Casillas một lần nữa khiến Robben lỡ cơ hội. Anh sau đó phản ứng quyết liệt với trọng tài Howard Webb cho rằng mình bị Puyol phạm lỗi, nhưng vô hiệu. Phản ứng thái quá thậm chí còn khiến Robben bị phạt thẻ.

Hòa không bàn thắng sau hai hiệp chính, hai đội buộc phải bước sang thời gian đá hiệp phụ. Trong 15 phút đầu tiên rất nhiều cơ hội đã được tạo ra, và đội chơi tấn công quyết liệt hơn, hợp lý hơn là Tây Ban Nha chiếm phần lớn số lần bắn phá. Phút 95, cầu thủ vào thay người Cesc Fabregas có cơ hội đối mặt nhưng vẫn không đánh bại được thủ thành Stekelenburg.

Chưa tìm được điểm nhấn cụ thể nhưng sức ép tấn công càng lúc càng tăng của Tây Ban Nha dần khiến hàng thủ vốn khá vững chắc của Hà Lan từ đầu trận bắt đầu bộc lộ sai lầm. Hệ quả là sau một pha ngăn cản trái phép Iniesta thoát xuống phút 109, Heitinga đã phải nhận thẻ đỏ rời sân. "Cơn lốc màu cam" từ đây trở nên bối rối, trong khi Tây Ban Nha tận dụng thế hơn người liên tục tấn công. Họ hiển nhiên không muốn để trận đấu kéo sang thời gian đá penalty may rủi. Và cái điều họ mong chờ cũng đã đến ở phút 116 lưới của Hà Lan tung lên. Sau đường chuyền của Cesc Fabregas, trong tư thế trống trải ngay trước khu 5m50, Iniesta bắt vô-lê quyết đoán đưa bóng qua tay thủ thành Maarten Stekelenburg. Trong cuộc đời sự nghiệp cầu thủ, Iniesta đã nhiều lần lập công nhưng đây có lẽ là bàn thắng đẹp nhất, quan trọng nhất đối với không chỉ cá nhân anh. Bởi đó là khoảnh khắc làm nên chiến thắng lịch sử cho Tây Ban Nha - đưa đội tuyển nước này lên ngôi vô địch trong lần đầu tiên lọt vào chung kết World Cup.

Quỳnh Anh (TH)