11 hộp sọ được tìm thấy tại Syria có niên đại chừng 10.000 năm. 10 hộp sọ thuộc về những người đàn ông trong độ tuổi từ 18 tới 30, hộp sọ còn lại từng thuộc về một trẻ em.
Kết quả phân tích của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Tây Ban Nha cho thấy người xưa đã tách sọ khỏi tử thi vài năm sau khi họ chôn cất xác. Sau đó họ chôn các sọ trong cùng một chỗ vì một mục đích nào đó. Những vết dập, vỡ xuất hiện trên các hộp sọ của người trưởng thành - bằng chứng về việc người sống đã tác dụng lực mạnh vào sọ sau khi tách chúng khỏi tử thi. Không vết dập hay vỡ nào xuất hiện trên hộp sọ của đứa trẻ.
Giới khảo cổ từng phát hiện những một tập thể chứa các hộp sọ ở châu Âu và khu vực Cận Đông. Song đây là lần đầu tiên họ tìm thấy những hộp sọ dập nát. Juan Jose Ibanez, một nhà nghiên cứu của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Tây Ban Nha, nhận định rằng các hộp sọ sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách đối xử của xã hội nguyên thủy đối với người chết.
Không ai biết chính xác nguyên nhân khiến người nguyên thủy ở thời Đồ đá chôn sọ người ở gần hoặc ngay bên dưới nơi ở. Một số chuyên gia phỏng đoán đó là cách người xưa thể hiện sự tôn kính đối với người đã khuất.
Ibanez cho rằng con người ở thời kỳ Đồ đá coi những thanh niên chết sớm là hiểm họa đối với người sống. Vì thế họ tách sọ của những người đó ra khỏi tử thi và đập sọ bằng đá để ngăn chặn người chết hồi sinh.
Quỳnh Anh (TH)