Công nhân làm việc tại Tập đoàn Hiền Lê (Cẩm Giàng, Hải Dương).

Ngày 10-10-2023, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Nghị quyết số 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới, thay cho Nghị quyết 09 được ban hành cách đây 12 năm, đã thể hiện quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho cộng đồng doanh nghiệp (viết tắt là DN), đội ngũ doanh nhân Việt Nam không ngừng lớn mạnh, phát triển.

Nghị quyết khẳng định: Đội ngũ doanh nhân có vị trí, vai trò quan trọng, là một trong những lực lượng nòng cốt góp phần đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế; xây dựng và phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Tăng cường liên kết, hợp tác trong đội ngũ doanh nhân, giữa doanh nhân với công nhân, nông dân, trí thức cùng thực hiện mục tiêu phát triển đất nước.

Mục tiêu tổng quát của Nghị quyết là, phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh về số lượng, chất lượng, cơ cấu hợp lý, có tầm nhìn, trí tuệ, đạo đức, tinh thần kinh doanh, làm giàu chính đáng, năng động, sáng tạo, năng lực quản trị tiên tiến, tuân thủ pháp luật, có đạo đức, văn hoá kinh doanh mang bản sắc dân tộc; có trách nhiệm xã hội, ý thức bảo vệ môi trường, đóng góp xứng đáng cho các mục tiêu phát triển đất nước.

Có thể thấy, Nghị quyết 41 có những mục tiêu kế thừa từ Nghị quyết số 09, tuy nhiên, Nghị quyết 41 được xây dựng trên cơ sở căn cứ khảo sát tình hình doanh nhân hiện tại và các điều kiện thay đổi, từ đó có các điểm mới đáng chú ý.

Nghị quyết 41 xác định rõ yêu cầu quan trọng là “Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, phát huy sức mạnh của đội ngũ doanh nhân Việt Nam, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng để DN phát triển và cống hiến là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và đội ngũ doanh nhân gắn với quá trình hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN”.

Điểm mới đáng chú ý mà các DN hết sức ủng hộ là “Bổ sung chế tài kinh tế phù hợp để xử lý vi phạm, không hình sự hoá quan hệ kinh tế... bảo đảm khuôn khổ pháp luật ổn định, đồng bộ, thống nhất, minh bạch, bình đẳng...”. Như vậy, xu hướng thời gian tới DN sẽ không còn phải lo ngại “Hình sự hóa các quan hệ kinh tế”.

Nghị quyết 41 cũng nêu rõ yêu cầu “Có chính sách đột phá để hình thành, phát triển DN dân tộc, DN quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt một số ngành, lĩnh vực then chốt, trọng yếu”. Theo các chuyên gia kinh tế, dù hoạt động chuyển giao công nghệ còn hạn chế nhưng không thể phủ nhận thành công về kinh tế của Việt Nam thời gian qua có đóng góp không nhỏ từ khối DN đầu tư nước ngoài (FDI). Tuy nhiên, tầm nhìn dài hạn của lãnh đạo Đảng, Nhà nước là Việt Nam không thể phụ thuộc nhiều vào các DN FDI, nhất là trong hoạt động bảo đảm quốc phòng an ninh. Do đó, Nghị quyết yêu cầu phát triển các DN bản địa để thực hiện mục tiêu “Xây dựng và phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ, bảo đảm quốc phòng, an ninh”. Vì vậy, cần phải có những DN nội địa lớn, mạnh, làm chủ công nghệ và có cả những DN thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.

Nghị quyết 41 cũng chú trọng tới các DN nhỏ và vừa khi yêu cầu “Có chính sách tạo điều kiện cho DN nhỏ và vừa mở rộng quy mô, nâng cao sức cạnh tranh, năng lực sản xuất, phát triển mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ...”.

Điểm mới đáng chú ý nữa là Nghị quyết 41 nêu rõ: “Hoàn thiện và vận động đội ngũ doanh nhân phấn đấu thực hiện chuẩn mực đạo đức, văn hoá kinh doanh, gắn với bản sắc dân tộc và tiếp cận được tinh hoa văn hoá kinh doanh thế giới là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài trong xây dựng đội ngũ DN, DN Việt Nam”.

Nghị quyết 41 đề ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ bảo đảm thực hiện các quan điểm, mục tiêu đã xác định, phù hợp với bối cảnh và tình hình mới. Trong đó, nhóm nhiệm vụ thứ sáu, Nghị quyết 41 đề ra phát huy vai trò của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các tổ chức đại diện đội ngũ DN, DN. Trong đó, tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của VCCI, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của DN, DN; phát triển hội viên, phát triển tổ chức ngày càng vững mạnh; là cầu nối vững chắc giữa Đảng với DN, góp phần cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

Có thể khẳng định, với những nội dung mới được Nghị quyết 41 đề cập sẽ là điểm tựa để phát triển DN Việt Nam trong thời kỳ mới; tạo thuận lợi cho sự phát triển kinh tế cùng sự ủng hộ của đội ngũ DN cả nước; xứng tầm hơn khi Việt Nam vươn mình hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển.

Vũ Minh