Người tiêu dùng cần kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ các mặt hàng.
Từ khi đất nước ta đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế thì tình hình KTXH có những bước tiến vượt bậc, ngày càng xuất hiện nhiều sản phẩm hàng hóa dịch vụ có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, có uy tín trên thị trường. Lợi dụng việc đó, nhiều doanh nghiệp và cá nhân sản xuất, buôn bán rất nhiều mặt hàng giả, hàng kém chất lượng, gây thiệt hại lớn cho người sản xuất và người tiêu dùng. Vậy nên, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng luôn là vấn đề lớn được Đảng, Nhà nước quan tâm thực hiện.
Qua tìm hiểu, ngày 15-3 hằng năm được Liên Hợp quốc tuyên bố là Ngày Quyền của người tiêu dùng. Còn ở Việt Nam, ngày 10-7-2015, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 1035/QĐ-TTg lấy ngày 15-3 là Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam. Hiến pháp và rất nhiều văn bản pháp luật của nước ta luôn bảo vệ quyền của người tiêu dùng. Hiến pháp 1992, Bộ luật Dân sự năm 2005, Pháp lệnh Chất lượng hàng hóa 1999, Luật Cạnh tranh năm 2004, Pháp lệnh bảo vệ người tiêu dùng, Pháp lệnh Vệ sinh an toàn thực phẩm; các nghị định… Ngày Quyền của người tiêu dùng được tổ chức hằng năm nhằm khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với sự phát triển ổn định, bền vững của xã hội và đất nước, bên cạnh đó, tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tạo cơ sở để tập trung sự quan tâm, hưởng ứng, tham gia của toàn xã hội xây dựng một môi trường tiêu dùng lành mạnh; giữ ổn định và tạo động lực phát triển cho nền kinh tế đất nước, nâng cao trách nhiệm, khuyến khích sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Các kết quả đạt được trong thực hiện các quy định pháp luật về bảo vệ quyền của người tiêu dùng Việt Nam thời gian qua là rất lớn. Các ngành chức năng như quản lý thị trường, Công an bắt giữ, ngăn chặn hàng loạt vụ sản xuất, buôn bán thực phẩm độc hại; các tổ chức, đoàn thể vào cuộc làm tốt công tác tuyên truyền, vận động… Thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, các cấp, ngành, địa phương triển khai nhiều hoạt động đưa hàng Việt Nam tới tay người tiêu dùng; kiểm soát thị trường nhằm bảo vệ hàng hóa trong nước; xây dựng mạng lưới cửa hàng bán hàng Việt Nam với tên gọi “Tự hào hàng Việt Nam”, là địa chỉ mua sắm tin cậy của người dân.
Tuy nhiên trên thực tế, quyền lợi của người tiêu dùng vẫn đang bị xâm phạm một cách nghiêm trọng. Đó là chuyện “một cân ăn tám lạng”, thậm chí mua 1 cân cua về thì dây buộc nặng 4 lạng, là chuyện nói thách giá cao gấp đôi, gấp ba; là chuyện thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trọng bị sử dụng tràn lan trên các loại thực phẩm; thịt lợn, thịt bò bị bơm thêm nước bẩn để tăng khối lượng… Các ngành chức năng đã tiến hành nhiều biện pháp tuyên truyền, đấu tranh chống sản xuất buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ nhưng chưa thể hết được. Người tiêu dùng cũng biết, đã đấu tranh để đòi quyền lợi của mình, nhưng thành công thì ít, thất bại thì nhiều, nguyên nhân cơ bản là ngoài hành vi gian lận của nhà sản xuất, người tiêu dùng cũng ít nghiên cứu và tìm hiểu pháp luật, phần lớn không biết mình có quyền gì cho nên vẫn phải chịu phần thiệt, không chỉ về tiền bạc mà còn về sức khỏe, thậm chí là tính mạng.
Để bảo vệ quyền lợi cho mình và cho toàn xã hội, trước hết người mua hàng phải là người tiêu dùng thông thái như kiểm tra mặt hàng, lựa chọn hàng hóa, dịch vụ phải có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, tích cực nghiên cứu tìm hiểu pháp luật để biết được quyền lợi trong tiêu dùng của mình để khi có sự cố xảy ra thì biết cách tự giải quyết hoặc tìm đến cơ quan nào để giải quyết. Và khi ở vai trò người sản xuất hoặc buôn bán, nên đặt vị trí của mình là người tiêu dùng để khi mua sản phẩm của mình không bị tổn hại sức khỏe, tiền của.
Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2019 có chủ đề “Kinh doanh lành mạnh - Tiêu dùng bền vững”, hướng tới bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất và phát triển kinh tế. Hy vọng, không chỉ ngày 15-3 mà là tất cả các ngày trong năm đều là Ngày Quyền người tiêu dùng Việt Nam.
Hồng Hà