Trả tiền thu mua chậm Nông dân Trần Văn Hoan sống tại xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa mới nhập cho nhà máy đường hơn 200 tấn mía, hẹn một tuần giao tiền nhưng đã hơn tháng nay vẫn không có tin tức gì. Anh rầu rĩ: “Năm trước mua xong là nhà máy trả tiền liền nhưng năm nay mía đã rớt giá mà tiền trả cho chúng tôi thì hẹn lên hẹn xuống mấy lần rồi mà vẫn chưa thấy đâu”. Đồng cảnh ngộ, ông Hồ Ngọc Hưng, có hơn 3 héc-ta mía đang chờ được thu hoạch, phàn nàn: “Giá mía giờ không được như trước đã đành, cây mía đến kỳ cũng không thu hoạch được. Bán mía cho nhà máy rồi chờ mỏi mắt chưa nhận được tiền. Không có tiền, làm sao chúng tôi tái sản xuất được”. Được biết, năm 2009, Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa đã xây dựng chiến lược khôi phục vùng nguyên liệu với nhiều chính sách đầu tư mới. Trong đó, hỗ trợ 15 triệu đồng/ héc-ta để người nông dân mua mía giống, chăm sóc cây mía cả vụ, công làm đất, công trồng mía, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, kỹ thuật trồng mía… Ngoài ra, công ty còn phối hợp với các huyện miền núi như Tây Hòa, Sông Hinh thành lập Ban điều hành mía đường tại các xã để giải quyết những vướng mắc, thủ tục nhanh gọn nhất cho người trồng mía ngay tại địa phương. Nhờ chính sách đầu tư “trọn gói” nên diện tích mía toàn tỉnh đạt hơn 6.000 héc-ta. Tuy nhiên, nếu như các năm trước mía thu hoạch đến đâu được bán nhanh gọn đến đó thì năm nay ngược lại. Nhiều hộ dân bức xúc khi diện tích mía đến mùa thu hoạch nhưng nhà máy chưa thu mua kịp thời. Ngoài ra, mọi năm công ty còn trả tiền công chăm sóc mía nhưng năm nay không có khiến người dân chán nản. Hậu quả là nhiều diện tích mía sau khi thu hoạch, dân không muốn trồng lại vì không có tiền làm đất. Ông Trần Nam, nông dân xã Sông Hinh nói: “Tôi có gần 2 héc-ta, mọi năm nhà máy đường trả tiền thuê công làm đất để trồng mía nhưng năm nay không thấy gì. Tôi có thắc mắc nhưng chỉ nghe nói nhà máy sẽ giải quyết sau cho người dân. Nếu cứ tình trạng này tụi tôi cũng không dám theo cây mía lâu dài nữa”. Ông Nguyễn Phi Công, trưởng Ban điều hành mía đường trạm Ba (xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa) cho biết: “Hiện xã có gần 400 héc-ta mía đến độ thu hoạch nhưng chỉ mới có 40 héc-ta được thu hoạch. Nhiều hộ dân bức xúc lên trạm kiến nghị về việc nhà máy thu mua chậm, chưa cho dân nhổ mía khiến chúng tôi cũng lúng túng. Được biết, nguyên nhân là nhà máy không điều đủ xe để vận chuyển mía”. Thiếu vốn đầu tư Năm nay giá mía thấp so với các năm trước, từ 1.000.000 đồng/ tấn năm 2011 xuống còn 950.000 đồng/tấn. Theo ông Trịnh Lâm Hải, Chủ tịch UBND xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa, sắn đã rớt giá mạnh, nay lại đến cây mía nên bà con rất lo. Hi vọng nhà máy đường sẽ có những biện pháp đầu tư, bình ổn giá và thị trường tiêu thụ để người dân yên tâm sản xuất. Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Tiên, Giám đốc Công Ty Cổ phần mía đường Tuy Hòa cho hay: “Mía vẫn được xem là loại cây trồng mua giá cả ổn định hiện nay. Về phía công ty, do nguồn vốn gặp khó khăn nên đã lùi thời gian giải quyết tiền hỗ trợ “trọn gói” cho bà con nông dân”. Ông Tiên cũng thừa nhận: “Giá đường ngoài thị trường không tăng lên và tiêu thụ chậm nên đã ảnh hưởng đến nguồn vốn của công ty. Diện tích mía chưa thu hoạch còn lớn, nhà máy sẽ tiếp tục thu mua cho đến hết tháng 6 năm nay”. Không chỉ cây mía, các loại cây lương thực khác ở các tỉnh miền trung và Tây Nguyên hiện đang gặp nhiều trở ngại từ phía thị trường tiêu thụ, giá cả bấp bênh. Mô hình phát triển kinh tế tại địa phương, nhất là ở các huyện miền núi khó khăn vẫn cứ loay hoay mãi với thực trạng này, trong lúc yêu cầu đặt ra là phải chuyển đổi cơ cấu sản xuất ổn định, bền vững. Hải Linh (TH)