Nước mắt người trồng hoa!
Năm 1999, ông Phạm Văn Thì lên Sa Pa tìm đất trồng hoa. Thời điểm đó, vừa chân ướt chân ráo, không biết chỗ nào có đất trồng hoa, may mắn ông được anh Nguyễn Tiến Thao (trú tại tổ 13, thị trấn Sa Pa) mời cùng hợp tác trồng hoa hồng trên diện tích đất khai hoang khoảng 5.000m2. Trồng được 1 năm, anh Thao không có điều kiện hợp tác nên đã cho ông Thì thuê lại diện tích đất. Việc thuê mướn hai bên chỉ thỏa thuận miệng với nhau. Cùng thời điểm năm 1999, ông Thì tiếp tục thuê thêm diện tích 3 sào đất của hộ bà Đào Thị Bình-chồng là Nguyễn Văn Nghiêm (trú tại tổ 13, thị trấn Sa Pa). Do tin tưởng, hai bên cũng chỉ thỏa thuận miệng và hằng năm ông Thì trả tiền thuê đất cho gia đình bà Bình…
Trồng hoa được hơn chục năm, đến tháng 9-2014, ông Thì bất ngờ nhận được thông báo của UBND huyện Sa Pa yêu cầu ông di dời toàn bộ cây cối, hoa màu ra khỏi diện tích 6.867m2 đất trước ngày 30-9-2014. UBND huyện Sa Pa xác định khu đất ông Thì đang trồng hoa thuộc đất của Công ty TNHH Công nghệ Việt Mỹ được UBND tỉnh Lào Cai cho thuê từ năm 2000; đến năm 2013 bị thu hồi lại do doanh nghiệp này sử dụng đất sai mục đích, để đất hoang hóa...
Ngày 8-10-2014, cán bộ Phòng TNMT huyện Sa Pa cùng với cán bộ địa chính thị trấn Sa Pa và Tổ trưởng tổ dân phố 13 lập “Biên bản di chuyển tài sản, bàn giao đất” nhưng không có chữ ký của ông Thì.
Cho rằng mình chỉ là người thuê lại đất, không phải là chủ đất nên ông Thì đề nghị chính quyền làm rõ, tránh sau này xảy ra những tranh chấp phức tạp. Ông Thì cũng đề nghị chính quyền hỗ trợ một phần kinh phí khi di dời do cây hoa sẽ bị chết không sử dụng được. Tuy nhiên, những đề nghị của ông đã không được đáp ứng.
Đến ngày 7-7-2015, Phó chủ tịch UBND huyện Sa Pa-ông Lê Tân Phong mới có Giấy mời ông Thì đúng 14 giờ ngày 8-7-2015 đến trụ sở UBND huyện Sa Pa để làm rõ những vướng mắc liên quan đến việc thu hồi đất.
Tuy nhiên tại tại buổi làm việc, ông Thì cho biết đã phản ánh hết thực trạng việc sử dụng đất trồng hoa ra sao, nhưng ông Phong đều bỏ ngoài tai những lời thỉnh cầu, đề nghị của ông Thì. Buổi làm việc cũng không thấy được lập biên bản.

Và cuộc cưỡng chế… “thần tốc”
Do không thấy ông Thì di chuyển tài sản ra khỏi khu đất, ngày 17-6-2015, đích thân ông Lê Tân Phong-Phó chủ tịch UBND huyện Sa Pa ký Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 370/QĐ-UBND trong lĩnh vực đất đai đối với ông Phạm Văn Thì.
Quyết định xử phạt cho là ông Thì “đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính chiếm đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa…” được qui định tại Khoản 1, Điều 10, Nghị định 102/2014/NĐ-CP của Chính Phủ. Đồng thời phạt tiền 2.000.000 đồng và buộc ông Thì trả lại diện tích đất đã chiếm cho huyện quản lý.
Tiếp đó đến ngày 16-10-2015, Chủ tịch UBND huyện Sa Pa-ông Vũ Hùng Dũng đã ký Quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 853/QĐ-CC, đưa ra lý do cho là ông Thì không chấp hành nội dung Quyết định số 370 do Phó chủ tịch UBND huyện Sa Pa-Lê Tân Phong ký. Thời gian thực hiện cưỡng chế trong vòng 60 ngày.
Sau khi thông báo cho ông Thì biết việc cưỡng chế, ngày 3-11-2015, đoàn cưỡng chế của huyện Sa Pa đã nhanh chóng dùng máy ủi san phẳng 3 sào hoa ly và khoảng 1 sào hoa hồng của ông Thì.
Theo ông Thì, UBND huyện Sa Pa muốn cưỡng chế tài sản của ông ra khỏi khu đất, phía chính quyền cần phải làm rõ khu đất ông đang sử dụng được sử dụng từ bao giờ? Đất ông thuê lại của người dân hay thuê lại của dự án (Công ty Việt Mỹ), thời điểm thuê từ khi nào, hay cho là chiếm đất của dự án thì thời gian chiếm từ khi nào? Tất cả những nội dung trên đều chưa thấy được làm rõ nhưng chính quyền huyện Sa Pa vẫn tổ chức cưỡng chế, khiến tôi thiệt hại khoảng 500 triệu đồng!
Điều đáng nói từ năm 1999, khi tôi bắt đầu vào trồng hoa trên phạm vi diện tích 6.867m2 tại tổ 13, thị trấn Sa Pa (khu Ô Quý Hồ) đến khi UBND huyện có quyết định xử phạt vi phạm hành chính (Quyết định 370 ngày 16-7-2015), tôi chưa hề bị chính quyền lập biên bản về việc chiếm đất nào cả. Hằng năm tôi vẫn đều đặn trả tiền thuê đất cho bà Bình và ông Thao.
Vẫn theo ông Thì, giá trị đầu tư mỗi sào hoa ly ông đã bỏ vào khoảng 80 triệu đồng. Một sào hoa hồng đầu tư và cho thu hoạch trên dưới 200 triệu đồng mỗi năm.
Trả lời câu hỏi của PV Báo CCB Việt Nam liên quan đến việc tổ chức cưỡng chế, những kiến nghị của ông Thì có được làm rõ trước khi cưỡng chế? Ông Trần Văn Hùng-Phó trưởng phòng TNMT huyện Sa Pa cho rằng: Ngày xưa Công ty Việt Mỹ đã bồi thường cho người dân, ông Thì thuê mướn của ai chúng tôi không biết việc đó, chỉ biết rằng đó là đất của Công ty Việt Mỹ đã được UBND tỉnh Lào Cai thu hồi lại.
Trong thời gian bàn giao cho thị trấn quản lý diện tích thu hồi theo quyết định của tỉnh, thì mới phát hiện việc chiếm đất nên chúng tôi tiến hành lập biên bản xử phạt về việc chiếm đất. Trước mắt cứ thu hồi, còn hiện tại chưa có kế hoạch sử dụng vào việc gì cả-ông Hùng thông tin.
Không xuất trình được chứng cứ
Liên quan đến việc cưỡng chế, tại một số văn bản của UBND huyện Sa Pa còn xác định “Công ty Việt Mỹ đã tự ý cho ông Thì thuê lại đất”. Nhưng việc cho thuê này diễn ra từ thời điểm nào không thấy chính quyền huyện Sa Pa làm rõ.
Theo lập luận của ông Hùng: “có thể Công ty Việt Mỹ trong quá trình chuẩn bị phá sản đã cho ông Thì thuê lại”?! Tuy nhiên khi PV yêu cầu ông Hùng đưa ra bằng chứng liên quan đến việc Công ty Việt Mỹ cho ông Thì thuê, thì ông Hùng đã không xuất trình được những chứng cứ cho thuê ra sao.
Đáng chu ý, trong Quyết định số 2183/QĐ-UBND ngày 20-8-2013 của UBND tỉnh Lào Cai thu hồi lại 24,1ha đất của Công ty Việt Mỹ còn nhắc đến một số diện tích trước đây cho Công ty Việt Mỹ thuê chưa được GPMB.
Bản thân bà Đào Thị Bình xác nhận với PV về diện tích đất của gia đình bà nằm trong dự án của Công ty Việt Mỹ trước đây cũng chưa được bàn giao. Theo bà Bình, gia đình bà chưa bàn giao bởi phía Công ty Việt Mỹ khi lấy đất do trả giá đền bù quá thấp, chỉ từ 200-800 đồng/m2 nên gia đình bà không bàn giao mà vẫn sử dụng đến năm 1999, sau đó, cho ông Thì thuê lại một phần diện tích… Trong khi được hỏi về hồ sơ GPMB, ông Trần Văn Hùng lại nói phía huyện "không tìm thấy hồ sơ"?!
Thực hư việc ông Thì sử dụng đất trồng hoa ly, hoa hồng là đất thuê lại của người dân, hay ông được Công ty Việt Mỹ cho thuê lại đất dự án, hay là chiếm đất công? Và vụ cưỡng chế của UBND huyện Sa Pa có đúng qui định của pháp luật? Báo CCB Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này!
Bài và ảnh: Doanh Chính-Hoàng Thanh