-
Diễn biến vụ việc
Vào đầu tháng 7/2016, theo sự phản ánh của người dân, phóng viên báo Người đưa tin thuộc Hội Luật gia Việt Nam và một số phóng viên báo khác đã đến tìm hiểu một trang trại thuộc Tổ dân phố Hoàng Trinh, phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Tại đây, các phóng viên đã phát hiện một lượng lớn rác thải được chở từ Công ty TNHH gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh (sau đây gọi tắt là Công ty Formosa) đến trang trại này và đang tiến hành chôn lấp. Theo thông tin, trang trại này thuộc quyền sử dụng của ông Lê Quang Hòa, Giám đốc Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý Môi trường - Đô thị (sau đây gọi tắt là Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh). Ngay sau đó, phóng viên đã báo cáo với các cơ quan chức năng.
Chiều ngày 11/7/2016, đoàn liên ngành gồm: phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường - Công an tỉnh (PC49), Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Quan trắc và Kỹ thuật môi trường Hà Tĩnh, Công an thị xã Kỳ Anh… đã tiến hành kiểm tra hiện trường vụ việc. Trước sự chứng kiến của chính quyền địa phương, đoàn liên ngành đã lập biên bản, xác định Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh đang có hành vi chôn chất thải không đúng quy định. Tại thời điểm các cơ quan liên ngành kiểm tra, phát hiện một máy đào hiệu KOMATSU do công nhân của Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh điều khiển đang tiến hành đào lấp một lượng chất thải màu đen trên diện tích khu đất khoảng 500m2, khối lượng khoảng 100m3. Đoàn kiểm tra liên ngành đã kiểm tra một số vị trí khác, đo đạc xác định khối lượng ban đầu, lập biên bản ghi nhận hiện trạng và tổ chức lấy mẫu bùn thải gửi Viện Công nghệ Môi trường thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để phân tích xác định thành phần. -
Một số kết quả điều tra, làm việc bước đầu
Ngày 12/7/2016, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Văn bản số 3218/UBND- XD2 yêu cầu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Ban quản lý các khu kinh tế tỉnh, phòng PC49 - Công an tỉnh, UBND thị xã Kỳ Anh cùng các cơ quan liên quan khẩn trương làm rõ vụ việc chôn lấp chất thải công nghiệp Formosa, đồng thời yêu cầu điều tra, xử lý nghiêm đối với trường hợp vi phạm và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước 10h ngày 13/7/2016.
Cùng ngày 12/7/2016, Công an tỉnh đã mời và tiến hành làm việc với ông Lê Quang Hòa, Giám đốc Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh. Tại đây, ông Hòa đã thừa nhận việc ký kết hợp đồng vận chuyển, chôn lấp chất thải cho Công ty Formosa.
Chiều ngày 12/7/2016, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh đã chủ trì, phối hợp với lãnh đạo các sở, ngành liên quan: Xây dựng, Ban Quản lý các khu kinh tế tỉnh, phòng PC49 - Công an tỉnh, Chủ tịch UBND thị xã Kỳ Anh, Chủ tịch UBND phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh kiểm tra tại khu vực chôn lấp, khu vực phát sinh nguồn thải, đồng thời chỉ đạo lấy mẫu bùn thải nơi phát sinh nguồn thải gửi đi phân tích. Tại buổi làm việc, theo báo cáo của Công ty Formosa, Công ty có ký hợp đồng với Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh để vận chuyển, xử lý bùn thải phát sinh từ hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp, thời gian từ tháng 4/2016 đến nay (Hợp đồng số 1001087). Qua kết quả kiểm tra phiếu cân và báo cáo của 2 Công ty đã xác định Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh đã tiếp nhận, vận chuyển xử lý 267,83 tấn bùn thải từ Công ty Formosa (trong đó bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt 77,39 tấn, bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải công nghiệp 189,44 tấn). Đối với các chất thải nguy hại, theo báo cáo của Công ty Formosa, Công ty đã ký hợp đồng với Công ty TNHH môi trường Phú Hà (đơn vị có chức năng được xử lý chất thải công nghiệp) vận chuyển xử lý từ tháng 08/2015 đến nay với khối lượng 145,4 tấn.
Tại buổi làm việc, Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh không xuất trình được hồ sơ pháp lý để chứng minh là đơn vị có đủ chức năng xử lý chất thải công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại nhưng vẫn tiếp nhận, vận chuyển xử lý bùn thải từ Công ty Formosa là vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường. Việc Công ty Formosa ký hợp đồng vận chuyển xử lý bùn thải với đơn vị không có chức năng xử lý là vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường. Mặt khác, theo hợp đồng đã ký kết giữa hai bên thì Công ty Formosa phải kiểm tra, giám sát tại vị trí mà Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh xử lý bùn thải, tuy nhiên Công ty Formosa không thực hiện. Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh cũng không chuyển giao số bùn thải đã tiếp nhận từ Công ty Formosa cho đơn vị có chức năng xử lý mà tự ý chôn lấp chất thải tại vị trí chưa được cho phép của cơ quan có thẩm quyền.
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh, ngày 14/6/2016, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có Văn bản số 1447/STNMT- CCMT gửi Công ty Formosa nêu rõ Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh không đủ điều kiện xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường và không được tiếp nhận, vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại. Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh chỉ được phép thu gom, vận chuyển chất thải rắn công nghiệp thông thường, tuy nhiên phải ký hợp đồng với đơn vị có đủ điều kiện xử lý chất thải công nghiệp theo quy định để tiếp nhận xử lý (quy định tại Khoản 1 Điều 31 Nghị định 38/2015/NĐ-CP).
Liên quan đến khu đất mà Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh đổ thải, theo báo cáo của Chủ tịch UBND xã Kỳ Trinh, khu đất này trước đây các hộ dân khai hoang, sau chuyển nhượng cho một người tại địa phương tên Tuấn nuôi ba ba, sau đó ông Tuấn đã chuyển nhượng cho ông Hòa - Giám đốc Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh. Việc chuyển nhượng này không thông qua chính quyền địa phương và hiện nay khu đất về mặt pháp lý là nhà nước chưa giao, chưa công nhận cho ai cả.
Sở Tài Nguyên và Môi trường đã yêu cầu Công ty Formosa chấp hành nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động; chấm dứt ngay hợp đồng vận chuyển, xử lý bùn thải đã ký với Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh; hợp đồng với đơn vị có chức năng để xử lý bùn thải phát sinh tại Công ty theo đúng quy định của pháp luật nhưng trước khi triển khai phải báo cáo với Sở Tài nguyên và Môi trường để theo dõi, giám sát.
Yêu cầu Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh chấm dứt việc đổ thải và giữ nguyên hiện trạng khối lượng chất thải đã chôn lấp, chờ kết quả phân tích mẫu bùn thải và ý kiến chỉ đạo của các cơ quan chức năng liên quan để có phương án xử lý tiếp theo.
Yêu cầu UBND thị xã Kỳ Anh chỉ đạo UBND phường Kỳ Trinh tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ tại khu vực chôn lấp chất thải, xác minh, làm rõ việc sử dụng đất làm nơi chôn lấp chất thải khi chưa được cơ quan chức có thẩm quyền cho phép để xử lý theo quy định của pháp luật, đồng thời chỉ đạo Chủ tịch UBND các xã, phường tổ chức kiểm tra xem xét có vị trí nào đổ thải trái quy định nữa không, kịp thời báo cáo kết quả gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 20/7/2016 để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
Để xử lý các hành vi vi phạm đối với Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh và Công ty Formosa, Sở Tài nguyên và Môi trường đã giao Chánh Thanh tra Sở phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường và các đơn vị liên quan tiếp tục kiểm tra, xác minh làm rõ và xử lý theo đúng quy định pháp luật, trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo cơ quan cấp trên xử lý.
Pv Báo CCB Việt Nam tại Hà Tĩnh đã có cuộc trao đổi nhanh qua điện thoại với ông Dương Tất Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh kiêm Trưởng BQL khu kinh tế Vũng Áng, về quan điểm của UBND tỉnh trong vụ việc Công ty MTĐT Kỳ Anh chôn chất thải Fomosa tại trang trại, ông Thắng cho biết:
" Đây là vấn đề rất nghiêm trọng. Sau khi nhận được thông tin của người dân và phát hiện của báo chí, chiều ngày 11/7 UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND TX Kỳ Anh, Ban Quản lý Khu kinh tế, Phòng Cảnh sát Môi trường vào kiểm tra hiện trường, lấy mẫu gửi viện Công nghệ môi trường phân tích và làm việc với Fomosa, công ty Môi trường để làm rõ sự việc. Tiếp đó, chiều ngày 13/7, UBND tỉnh đã họp thống nhất chỉ đạo tạm dừng vận chuyển các chất thải rắn ra khỏi địa bàn của Fomosa để chờ kết quả phân tích các mẫu.
Khi được hỏi về việc xử lý như thế nào đối với đơn vị và cá nhân trong sự việc này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Sẽ kiên quyết xử lý nghiêm đối với cá nhân, tập thể vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Báo CCB Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.
Lê Anh Thi