Ngày 29-6-2009, ông Nguyễn Hữu Đường, Tổng giám đốc Công ty Đường Man - một doanh nghiệp của CCB, thương binh - có thư kính gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước bày tỏ sự bức xúc vì ngân hàng không cung cấp đô-la Mỹ cho nhu cầu nhập khẩu khiến Công ty phải mua ở thị trường tự do. Bức thư viết:
Công ty TNHH Đường Man được thành lập từ năm 2002, là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam và khu vực Đông Nam á đầu tư vào lĩnh vực sản xuất malt - nguyên liệu để sản xuất bia.
Sản phẩm malt của Công ty chúng tôi đã góp phần thay thế một phần nhập khẩu malt để sản xuất bia ở nước ta, giảm bớt một phần nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu và tạo thêm công ăn việc làm cho xã hội. Công suất Nhà máy Đường Man của Công ty chúng tôi sản xuất được 35.000 tấn malt/năm và cần phải nhập khẩu trên 42.000 tấn lúa mạch/năm với giá hiện nay là 250USD/tấn - CIF Việt Nam thì một năm cần 10.500.000USD cho nhập khẩu nguyên liệu; nhưng nếu nhập khẩu 35.000 tấn malt với giá hiện nay là 615USD/tấn CIF thì cần 21.525.000USD cho nhập khẩu. Như vậy, việc sản xuất malt của Công ty chúng tôi đã góp phần giảm được 11.025.000USD mà nền kinh tế nước ta cần chi cho nhập khẩu.
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát huy nội lực, tích cực sản xuất hàng trong nước thay thế hàng nhập khẩu, tại cuộc họp ngày 6-10-2004 về thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng malt, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo các bộ, ngành cần có biện pháp tích cực hỗ trợ Công ty Đường Man phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Chúng tôi xin trình bày thêm là thời điểm này của năm 2008, Công ty chúng tôi cũng như các đơn vị nhập khẩu khác trong nước gặp nhiều khó khăn do tình trạng các ngân hàng thương mại khan hiếm USD bán cho các doanh nghiệp nhập khẩu. Vì vậy, ngày 23-6-2008, chúng tôi đã gửi công văn lên Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Giàu kiến nghị giải quyết vấn đề về tỷ giá mua USD của các doanh nghiệp. Ngày 1-7-2008, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 4302/VPCP-KTTH gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam yêu cầu Ngân hàng Nhà nước kiểm tra, đôn đốc các ngân hàng thương mại phải thực hiện bán ngoại tệ theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Sự quan tâm trên của Đảng và Nhà nước đã phần nào tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, thời gian gần đây lại xuất hiện tình trạng khan hiếm USD, các ngân hàng thương mại không đáp ứng đủ, kịp thời nhu cầu chính đáng của các doanh nghiệp về USD cho nhập khẩu, buộc các doanh nghiệp phải mua USD theo giá tự do bên ngoài mà không được mua theo giá niêm yết của Ngân hàng Nhà nước. Ngày 22-6-2009, Công ty chúng tôi nhận được Công văn số HN437/2009 của Ngân hàng Bangkok - Chi nhánh Hà Nội thông báo một số khoản vay bằng USD mà Công ty phải tự thu xếp nguồn USD để trả nợ, còn ngân hàng không có USD để bán cho Công ty. Đồng thời, một số ngân hàng khác cũng thông báo không có USD để bán cho Công ty chúng tôi, trường hợp Công ty muốn mua USD để thanh toán cho các hợp đồng nhập khẩu hoặc thanh toán cho các khoản nợ vay bằng USD thì phải mua theo giá thoả thuận, chênh lệch tới 550VNĐ/USD so với giá niêm yết của Ngân hàng Nhà nước. Để hoàn thành toàn bộ kế hoạch sản xuất năm 2009, Công ty chúng tôi cần phải mua trên 5 triệu USD để thanh toán cho các lô hàng nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất malt.
Là một doanh nghiệp sản xuất mà anh em thương binh và người tàn tật là lực lượng nòng cốt, mọi người đều nỗ lực phấn đấu thực hiện lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Thương binh tàn nhưng không phế”, cống hiến phần sức lực còn lại của mình để xây dựng doanh nghiệp vững mạnh, vì sự phát triển chung của đất nước, hằng năm Công ty chúng tôi đã đóng góp vào ngân sách Nhà nước trên 30 tỷ đồng. Nhưng trước tình trạng một số ngân hàng thương mại không bán đủ số lượng USD theo giá niêm yết của Ngân hàng Nhà nước cho Công ty, buộc chúng tôi phải mua USD theo giá tự do bên ngoài, với chênh lệch giá đã gây thiệt hại lớn cho Công ty, đẩy doanh nghiệp chúng tôi đến nhiều khó khăn, có nguy cơ phá sản.
Nước ta có nguồn tài nguyên thiên nhiên và nhiều mặt hàng nông sản, thủy hải sản xuất khẩu, như dầu thô, than đá, gạo, cao su, hạt điều, cà phê, thủy hải sản... Các mặt hàng xuất khẩu này đã thu được khối lượng ngoại tệ đáp ứng khá tốt cho nhập khẩu của nền kinh tế, cho phát triển sản xuất trong nước. Công ty Đường Man là đơn vị sản xuất hàng thay thế hàng nhập khẩu, hằng năm tiết kiệm được trên 11 triệu USD cần cho nhu cầu nhập khẩu malt để sản xuất bia. Để tạo điều kiện cho Công ty Đường Man tiếp tục đứng vững và duy trì sản xuất, có được nguồn USD mua để thanh toán cho các hợp đồng nhập khẩu nguyên liệu, bằng công văn này chúng tôi báo cáo và khẩn thiết đề nghị Thủ tướng:
Chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước cung cấp đủ USD cho Ngân hàng Bangkok - Chi nhánh Hà Nội và các ngân hàng thương mại để có nguồn bán cho Công ty chúng tôi và các doanh nghiệp có nhu cầu nhập khẩu chính đáng để phát triển sản xuất theo đúng tỷ giá niêm yết của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam.
Công ty Đường Man khẩn thiết mong quý ông hết sức quan tâm, chỉ đạo để giải quyết những khó khăn nêu trên của doanh nghiệp chúng tôi.
Công ty xin trân trọng cảm ơn.
Công ty TNHH Đường Man