Nhân kỷ niệm 72 năm ngày Thương binh, Liệt sĩ, trong 2 ngày (13 và 14-7), đông đảo các cựu chiến binh (CCB), các thành viên trong Hội truyền thống kháng chiến cứu nước thị xã Ninh Hòa đã về căn cứ Đá Bàn (xã Ninh Sơn, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) để dâng hương tưởng nhớ, tri ân, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc các anh hùng, liệt sĩ đã anh dũng hy sinh trong hai thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Lịch sử của Đảng bộ Khánh Hòa ghi lại, tại đây năm 1950, Tỉnh ủy đã chủ trương chuyển toàn bộ các cơ quan của tỉnh và huyện Ninh Hòa (thị xã Ninh Hòa ngày nay) lên khu vực Đá Bàn, xây dựng nơi đây thành căn cứ của tỉnh và của huyện Bắc Khánh (Vạn Ninh, Ninh Hòa).
Đá Bàn là một vùng thung lũng rộng, bốn bề có núi bao bọc, địa thế thuận tiện cho việc tăng gia sản xuất giải quyết nhu cầu lương thực tại chỗ…Trong kháng chiến chống Pháp, quân và dân ta không ít lần phải đối mặt với các cuộc càn quét, tập kích của địch. Thế nhưng, quân ta đã đẩy lùi các đợt tấn công của địch, đồng thời góp phần củng cố, xây dựng căn cứ địa ngày càng vững chắc, làm chỗ dựa cho phong trào kháng chiến của tỉnh và huyện Ninh Hòa.
Bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, Đá Bàn tiếp tục là nơi đứng chân của Tỉnh ủy những ngày đầu. Tiếp đến, Huyện ủy Ninh Hòa đã về đây để trực tiếp chỉ đạo phong trào đấu tranh của quân, dân trong tỉnh và địa phương. Từ căn cứ địa Đá Bàn, bộ đội ta đã tổ chức nhiều trận đánh ở Dục Mỹ, Ninh Thượng… gây thiệt hại lớn cho quân địch. Cùng với đó, quân và dân Đá Bàn cũng đã anh dũng, mưu trí đứng lên tổ chức các trận đánh chống lại những đợt càn quét của địch.
Thương binh Tôn Qúy, từng công tác ở căn cứ Đá Bàn thời chống Mỹ kể lại: “Từ giữa năm 1973 đến đầu năm 1974, địch liên tiếp mở 6 cuộc càn quét quy mô cấp đại đội, tiểu đoàn vào trung tâm căn cứ Đá Bàn. Nhưng với tinh thần cảnh giác cao độ, đồng thời làm tốt công tác bố phòng nên các trận càn của địch đều sớm thất bại”. Vì vậy các CCB, thành viên trong Hội truyền thống khánh chiến cứu nước thị xã Ninh Hòa luôn tự hào về những năm tháng đã từng tham gia kháng chiến tại nơi đây. Qua đó, góp phần cùng quân và dân ở Đá Bàn viết nên những trang sử hào hùng của Đảng bộ và nhân dân Khánh Hòa.
Công Thi