Vợ chồng thương binh Lê Thị Vòng - Vũ Hữu Khuyên.
Đám cưới“Vòng - Khuyên” nơi chiến trận
Sinh ra và lớn lên trên quê hương Anh hùng liệt sĩ Phan Đình Giót (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh), từ nhỏ đi học, chị Lê Thị Vòng đã có ước muốn lớn lên sẽ đi bộ đội đánh giặc, cứu nước như các bậc đàn anh. Năm 1965, cơ hội đến với chị khi cấp trên về tuyển chọn nữ TNXP. Ban đầu họ không nhận vì thấy chị bé quá, chỉ nặng hơn 40 cân và cao chưa đầy mét rưỡi; nhưng chị cố nài nỉ xin đi bằng được. Vào tuyến lửa Quảng Trị, đơn vị tiếp nhận thấy chị nhỏ bé, sợ không đủ sức gánh vác nhiệm vụ nên khuyên chị trở về tiếp tục đi học. Chị bảo khi ra đi đã hứa với bạn bè, người thân; giờ thấy mình đột ngột trở về, mọi người tưởng là đào ngũ thì xấu hổ lắm. Đơn vị thấu hiểu tâm tư của chị và hứa cử người đưa về bàn giao cho địa phương…, nhưng chị vẫn một mực xin ở lại.
Những ngày sau đó, nhiệm vụ của các chị là gùi hàng, thồ gạo, thực phẩm, vũ khí luồn qua những cánh rừng tiếp tế cho các đơn vị bộ đội; rồi chuyển sang làm đường cho xe vào chiến trường. Những ngày khó khăn, gian khổ; bom rơi, đạn nổ, tận mắt chứng kiến cảnh chị em hy sinh, mất mát nhưng chị không hề nao núng. Có lần bom Mỹ đánh trúng lán trại, chị bị vùi lấp và được đơn vị tìm thấy, nhưng chị không hề tỏ ra lo sợ, tỉnh lại là ra mặt đường làm nhiệm vụ. Đến năm 1967, chị vinh dự được kết nạp vào Đảng ngay trên chiến trườn khi vừa tròn 20 tuổi.
Khi nhắc đến mối tình nơi chiến trận, chị Vòng cười, tâm sự: “Khen ông trời khéo sắp đặt, cạnh đơn vị của chị có anh Vũ Hữu Khuyên cùng quê Cẩm Xuyên; bạn bè thấy thế cứ gán ghép “Vòng và Khuyên là một”, rồi tạo điều kiện để anh chị thành đôi. Trong chiến tranh, tình yêu phải biết chấp nhận hy sinh, phải lấy việc hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu, phục vụ chiến đấu là trên hết. Yêu nhau thật đó, nhưng ở chiến trường bom đạn ai biết có còn nhau… Đơn vị đồng ý cho anh chị kết hôn, đám cưới ở chiến trường tổ chức rất đơn giản, vui vẻ; thủ trưởng tập hợp đơn vị, mời hai người lên ngồi cạnh nhau và tuyên bố cả hai thành vợ chồng; mọi người vỗ tay chúc mừng, thủ trưởng đại diện đơn vị tặng cho một bó hoa rừng… Chưa kịp vui duyên mới thì anh chị cùng đơn vị nhận nhiệm vụ ra mặt đường khẩn cấp…”.
Nghĩa tình với đồng đội
Năm 1971, đơn vị cho chị Vòng chuyển ngành về Ban Thương binh xã hội thuộc UBND tỉnh Hà Tĩnh (sau này là Sở LĐTBXH ). Đến năm 1974, anh Võ Hữu Khuyên bị thương ở chiến trường được ra Bắc điều dưỡng. Sau đó xét thấy hoàn cảnh, nên cấp trên cho anh chuyển ngành về làm việc cùng chị. Đất nước trải qua một thời bao cấp, kinh tế khó khăn, vừa mới từ chiến trường trở về nên công việc còn bở ngỡ, lại phải nuôi con nhỏ; nhưng với tinh thần người lính Trường Sơn anh hùng, anh chị đã vượt qua tất cả. Chị làm việc ở Phòng Kế toán, anh làm việc ở Phòng Người có công. Đến tuổi nghỉ hưu, anh chị đều được đơn vị đánh giá là hoàn thành tốt nhiệm vụ và được Chủ tịch nước tặng thưởng HCLĐ hạng Ba.
Trở về đời thường với một gia đình 4 đứa con (1 trai, 3 gái), cả hai anh chị đều là thương binh chống Mỹ; dù sức khỏe không còn như trước, nhưng mỗi khi nghĩ đến bạn bè, đồng đội, những cựu TNXP, bộ đội Trường Sơn bị thiệt thòi, mất mát là anh chị lại hăng hái tham gia hoạt động gây quỹ “Nghĩa tình đồng đội”. Chị đã đi phát tờ rơi để nhắn tìm 2.400 đồng đội TNXP lớp đầu tiên ở Hà Tĩnh năm 1965. Sau ngày gặp mặt, biết được mấy chục trường hợp đau yếu, bệnh tật, sống độc thân không nơi nương tựa, chị lại đi vận động giúp đỡ xây Nhà nghĩa tình Trường Sơn; gây quỹ cho Ban công tác nữ bộ đội Trường Sơn Hà Tĩnh, xây dựng quỹ cho TNXP phường Nam Hà; tổ chức cho chị em đi thăm lại chiến trường xưa hàng chục lần. Đặc biệt, trong đại dịch Covid 19, cả gia đình chị đã ủng hộ gần 2 tấn gạo và hơn 100 triệu đồng… Những ngày lễ, Tết, ngày Thương binh - Liệt sĩ hằng năm, gia đình anh chị đều đi thăm hỏi, tặng quà cho những TNXP có hoàn cảnh khó khăn.
Chị Vòng tâm sự: “Vợ chồng tôi, các con tôi được sống trong hạnh phúc của ngày hôm nay là nhờ sự hy sinh, che chở của bạn bè, đồng đội; chúng tôi còn may mắn được trở về dù mang thương tật trên người, nhưng nghĩ đến những đồng đội hy sinh nằm lại chiến trường, những TNXP hoàn cảnh éo le, không nơi nương tựa thì không những vợ chồng mà các con, các cháu chúng tôi phải biết ghi nhớ để sống sao cho xứng đáng với sự hy sinh của các anh hùng, liệt sĩ…
Chị Nguyễn Thị Tường - Trưởng ban liên lạc nữ bộ đội Trường Sơn tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Anh chị Vòng - Khuyên sống hiền lành, phúc hậu, tấm lòng luôn rộng mở để đến với những hoàn cảnh khó khăn của chị em TNXP, bộ đội Trường Sơn. Vợ chồng anh chị là tấm gương sáng cho nhiều người học tập, nhất là hoạt động nghĩa tình đồng đội”.
Lê Anh Thi