Việc điều hành giá xăng dầu trong thời gian vừa qua đã có tác dụng, không gây ra đột biến về giá xăng, dầu; nguyên tắc chia sẻ trách nhiệm, quyền lợi giữa hộ tiêu dùng, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và Nhà nước để bình ổn giá trong nước được quan tâm, không làm ảnh hưởng bất lợi cho nền kinh tế.

Giá xăng dầu thị trường thế giới tăng cao trong tháng 3/2010, cụ thể bình quân giá xăng dầu thị trường thế giới (đến ngày 25/3/2010) tăng từ 1,34% đến 6,65% so với giá bình quân của những ngày trước đó, trong đó giá xăng tăng mạnh nhất (6,65%), còn giá ma dút tăng thấp nhất (1,34%). Với mức tăng giá xăng dầu thế giới như trên, nếu cộng với các khoản phải trích và chi phí kinh doanh xăng dầu theo quy định, thì giá cơ sở (không tính lợi nhuận định mức) cao hơn giá bán hiện hành (đối với mặt hàng xăng RON 92 là 16.990 đồng/lít, dầu điêden 0,05S là 14.600 đồng/lít, dầu hoả là 15.000 đồng/lít, dầu ma dút là 13.000 đồng/kg) từ 373 đồng/lít,kg đến xấp xỉ 600 đồng/lít,kg, riêng chênh lệch giá của ma dút không đáng kể. Theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối đã có thể điều chỉnh tăng giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu. Tuy nhiên, để giữ ổn định giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu trong nước góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, không để lạm phát cao, Liên Bộ Tài chính - Công Thương đã yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối không điều chỉnh tăng giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu, đồng thời cho phép doanh nghiệp đầu mối sử dụng Quỹ bình ổn giá từ ngày 01/4/2010 đối với từng chủng loại xăng dầu như sau:

Trong nửa đầu tháng 4 năm 2010 giá mặt hàng xăng dầu trên thị trường thế giới tiếp tục tăng cao so với giá bình quân của những ngày trước đó (tăng từ 0,5% đến 3,2%). Với mức tăng giá mặt hàng xăng dầu thế giới như vậy, thì giá cơ sở (không tính lợi nhuận định mức) cao hơn giá bán hiện hành từ 496 đồng/lít,kg đến 751 đồng/lít,kg. Liên Bộ Tài chính - Công Thương tiếp tục yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối giữ ổn định, không tăng giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu; đồng thời Bộ Tài chính cho phép các doanh nghiệp tiếp tục được sử dụng Quỹ bình ổn giá với mức nêu trên. Ngoài ra, Bộ Tài chính đã thực hiện giảm thuế nhập khẩu từ 3% đến 5% tuỳ theo từng chủng loại xăng dầu, cụ thể như sau:

Với các biện pháp điều hành giá như trên (sử dụng Quỹ bình ổn giá, giảm thuế nhập khẩu) song việc kinh doanh các mặt hàng xăng dầu vẫn còn bị lỗ.

Từ cuối tuần đầu tháng 5/2010 giá xăng dầu thị trường thế giới đã bắt đầu giảm. Tuy nhiên, nếu tính bình quân giá mặt hàng xăng dầu trên thị trường 30 ngày gần đây (tính đến ngày 16/5/2010) theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP thì giá cơ sở (không tính lợi nhuận định mức) vẫn còn cao hơn giá bán hiện hành từ 293 đồng/lít,kg đến 820 đồng/lít,kg. Sau khi tiếp tục được sử dụng Quỹ Bình ổn giá với mức trích như trên, kinh doanh các mặt hàng dầu vẫn còn bị lỗ (trừ mặt hàng xăng đã bắt đầu có lãi nhưng chưa đạt mức lợi nhuận định mức theo quy định tại Thông tư số 234/2009/TT-BTC - tối đa 300 đồng/lít).

Theo dự báo, giá xăng dầu trên thị trường thế giới còn diễn biến phức tạp. Việc điều hành giá mặt hàng xăng dầu trong nước cần tiếp tục được thực hiện nhất quán theo nguyên tắc nêu tại điểm 1 nêu trên; chia sẻ lợi ích, trách nhiệm, quyền lợi giữa hộ tiêu dùng, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối và Nhà nước; đồng thời thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 06/4/2010 của Chính phủ về những giải pháp bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, không để lạm phát cao và đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5% trong năm 2010, Liên Bộ Tài chính - Công Thương thống nhất chủ trương điều hành giá mặt hàng xăng dầu trong nước thời gian tới như sau: thứ nhất, tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá mặt hàng xăng dầu trên thị trường thế giới để kịp thời áp dụng các giải pháp điều tiết, bình ổn thị trường, đảm bảo không để xảy ra thiếu hàng, sốt giá; sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ thuế, phí và Quỹ bình ổn giá xăng dầu không để giá xăng tăng liên tục trong thời gian ngắn, gây tác động bất lợi đến sản xuất và tâm lý người tiêu dùng.

Thứ hai, trường hợp giá xăng dầu thị trường thế giới tiếp tục giảm, thực hiện tính toán giá cơ sở theo đúng quy định về số ngày dự trữ lưu thông để thực hiện điều hành giá mặt hàng xăng dầu theo nguyên tắc, thứ tự ưu tiên: 1- Đảm bảo cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối không bị lỗ; 2- Ngừng sử dụng Quỹ bình ổn giá nhằm bảo toàn, nâng số dư của Quỹ để có thể sử dụng, can thiệp nếu giá xăng dầu trên thị trường thế giới tăng cao trở lại; 3- Điều chỉnh giảm giá bán mặt hàng xăng dầu.

Chí Đức