Ngày 20-5, tại thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An, Viện lịch sử quân sự- Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Tỉnh ủy Nghệ An tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “50 năm Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng thắng lợi và bài học kinh nghiệm”.  Đây là hoạt động khoa học, kỷ niệm 50 năm chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng (1972 - 2022).

Chủ trì hội thảo có các đồng chí: Thượng tướng, Tiến sĩ Lê Huy Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Uỷ viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị: Trung tướng Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Quân khu 4; Đại diện nước bạn Lào có đồng chí: Sẻng Phết - Hung Bun Nhuông, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam;

Ngoài ra còn có Lãnh đạo tỉnh Nghệ An, các chuyên gia quân sự và 12 Cựu chiến binh là nhân chứng tham gia chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum- Xiêng khoảng.

Giá trị đoàn kết của hai dân tộc.

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng (Lào) là một địa bàn có giá trị chiến lược quan trọng của ba nước Đông Dương. Có tính ảnh hưởng đối với các chiến trường chung quanh, nhất là đối với cách mạng Việt Nam. Chính vì vậy, nên Mỹ và lực lượng tay sai tìm mọi cách để đánh chiếm, làm chủ khu vực này bằng mọi giá. Nhận thức được tầm quan trọng của địa bàn chiến lước này, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng Lao động Việt Nam và Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào thống nhất chỉ đạo Bộ Quốc phòng Việt Nam, trực tiếp phối kết hợp với Quân giải phóng nhân dân Lào:Quyết tâm bảo vệ vững chắc vùng Cánh Đồng Chum – Xiêng Khoảng.  

Đoán trước được âm mưu của địch, nên mùa khô 1971 - 1972, hai nước đã chủ động lên kế hoạch phòng ngự, không để địch tái chiếm địa bàn chiến lược quan trọng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972. Giữ vững thế chiến lược ở khu vực Thượng Lào, Bắc Tây Nguyên và Trị - Thiên của Việt Nam.  

Thực hiện chủ trương đề ra, đầu tháng 4-1972, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Quân ủy Trung ương, Bộ Chỉ huy tối cao Quân giải phóng nhân dân Lào, quyết định mở Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng. Đây là lần đầu tiên quân đội hai nước Việt Nam và Lào tiến hành một chiến dịch phòng ngự hoàn chỉnh trên chiến trường Lào. Đảm bảo chiến dịch thắng lợi.

Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng diễn ra từ ngày 21- 5 đến ngày 15 -11-1972, trải qua 4 đợt chiến đấu, với 244 trận đánh lớn, nhỏ, Quân tình nguyện Việt Nam cùng với quân và dân Lào đã kiên cường, dũng cảm đánh lui các đợt tiến công của địch vào khu vực phòng ngự. Đồng thời chủ động phản kích và đưa lực lượng ra tuyến trung gian đánh tiêu hao địch, phá thế tiến công của chúng và cuối cùng đã đánh bại hoàn toàn cuộc tiến công quy mô lớn có tính chất chiến lược của Mỹ và tay sai. Chiến dịch thắng lợi đã loại khỏi vòng chiến đấu 5.759 tên địch, đánh bại 8 binh đoàn cơ động, 3 tiểu đoàn quân Thái Lan, bắn rơi 38 máy bay, thu 859 súng các loại… Chiến thắng Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng mùa mưa 1972 làm thay đổi cục diện chiến trường có lợi cho cách mạng Lào, tạo thế phối hợp hiệu quả với chiến trường miền Nam Việt Nam trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972.

Nhiều bài học lịch sử giá trị.

Ban Tổ chức Hội thảo khoa học “50 năm Chiến dịch phòng ngự Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng - Thắng lợi và bài học kinh nghiệm” đã nhận được hơn 80 tham luận đến từ các đồng chí lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Bộ Tổng Tham mưu; Viện nghiên cứu, các nhân chứng lịch sử, tướng lĩnh, sĩ quan, các nhà khoa học trong và ngoài Quân đội.

Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng bộ Quốc Phòng tại hội thảo

Các tham luận đã tập trung luận giải nhiều nội dung cụ thể, với nguồn tư liệu phong phú, tiếp cận đa chiều, góp phần làm sáng tỏ nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn. Khẳng định thành công xuất sắc trong lãnh đạo, điều hành chiến dịch của Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) và Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đối với Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Chỉ huy tối cao Quân giải phóng nhân dân Lào. Đây chính là nhân tố quyết định làm nên chiến thắng Cánh Đồng Chum -  Xiêng Khoảng. Khẳng định liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc được hình thành một cách tự nhiên như chính yêu cầu của lịch sử, ngày càng được củng cố bền chặt. Chiến dịch phòng ngự đặc biệt này còn thể hiện tình đồng chí, đồng bào của hai nước Việt Nam - Lào, sát cánh bên nhau trong cùng chiến hào chiến đấu chống kẻ thù chung, tô thắm thêm những trang lịch sử hào hùng về mối quan hệ của hai dân tộc Việt Nam - Lào anh em.

Hội thảo với nhiều ý kiến đã cung cấp thêm tư liệu có giá trị để hiểu rõ, hiểu sâu thêm về sự kiện lịch sử trọng đại. Rút ra nhiều bài học quý góp phần làm phong phú thêm lý luận về nghệ thuật chiến dịch Việt Nam, đặc biệt là với loại hình chiến dịch phòng ngự để tiếp tục nghiên cứu, vận dụng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

                                                                     THẾ SƠN